Οχι, τίποτα δεν είναι τυχαίο. Και τίποτα δεν είναι τόσο απλό όσο το εισπράττουμε. Όλα εντάσσονται σε έναν παγιωμένο τρόπο σκέψης που καθορίζει τις επιλογές και τις αποφάσεις μας. Ζούμε όλοι σε ένα καθεστώς αυτοπροστασίας, τόσο ισχυρό που σχεδόν απαγορεύει την ενασχόλησή μας με όλα εκείνα που μας πληγώνουν. Μοιάζουμε με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή στον οποίο ανοίξαμε τόσα πολλά παράθυρα με αποτέλεσμα να μπλοκάρει και να χρειάζεται ειδικό.
Οι άνθρωποι προχωρούν μπροστά όταν καταφέρνουν να κλείνουν τις πληγές τους, να αποκωδικοποιούν και να ερμηνεύουν τις δύσκολες στιγμές που πέρασαν και να μετατρέπουν σε εμπειρία ακόμα και τις αποτυχίες τους. Απεναντίας, μένουν στάσιμοι και προβληματικοί όταν συστηματικά αποφεύγουν να ασχοληθούν με εκείνα που τους πόνεσαν, σε μια λογική «καλύτερα να μην τα σκέφτομαι». Όταν πια έχουν μαζέψει πολλά από αυτά που «δεν σκέφτονται», πελαγοδρομούν χωρίς καμία δυνατότητα διαχείρισης όσων καθημερινά προκύπτουν.
Αυτό, ασφαλώς, συμβαίνει και σε ένα συλλογικό επίπεδο. Αγωνιστήκαμε για την ένωση και φτάσαμε στην ανεξαρτησία. Τη μεγάλη αυτή διαφοροποίηση στο αποτέλεσμα ουδέποτε την εξηγήσαμε. Με τη γνωστή κουτοπονηριά που μας χαρακτηρίζει το παίζαμε ανεξάρτητοι και κλείναμε το μάτι στην ένωση. Κι όταν η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την αλλοπρόσαλλη πολιτική μας, αυτοϊκανοποιούμασταν με το «δεύτερο ελληνικό κράτος» που έμεινε στα χέρια μας. Αφού χάσαμε τη μισή Κύπρο και υποχρεωθήκαμε να αναζητήσουμε διέξοδο στην ομοσπονδία, αγαπήσαμε την Κυπριακή Δημοκρατία, την προσαρμοσμένη όμως στα δεδομένα της διχοτόμησης και όχι εκείνη που ιδρύσαμε το ’60. Πάντα βλέπαμε προς τον προηγούμενο στόχο, ακόμα κι όταν όλα γύρω μας είχαν ανατραπεί. Γιατί δεν κλείσαμε καμιά πληγή, γιατί ποτέ δεν καταλάβαμε πως κάθε πράγμα έχει αρχή και τέλος και γιατί ποτέ δεν υπήρξαμε νούσιμοι και ειλικρινείς να παραδεχθούμε μιαν αποτυχία και να προχωρήσουμε μπροστά.
Συσσωρευμένες αποτυχίες φορτώθηκαν στις παγκόσμιες συνωμοσίες σε βάρος ενός «μικρού λαού που πολεμά δίχως σπαθιά και βόλια». Ήταν ο μόνος τρόπος να μην κοιτάξουμε ποτέ ξανά τις ευθύνες μας και το μεγαλύτερο εφεύρημα μιας πολιτικής ηγεσίας που έπρεπε να δικαιολογήσει γιατί παρέλαβε μια ολόκληρη πατρίδα και την παρέδωσε μισή. Μόνο που για να ασκήσεις πολιτική χρειάζεσαι καθαρό μυαλό. Κι εμείς δεν το έχουμε. Δεν το είχαμε ποτέ. Διότι άλλα λέγαμε, άλλα κάναμε, άλλα πιστεύαμε και άλλα μηχανευόμασταν στο παρασκήνιο. Για να έχουμε τους πάντες ικανοποιημένους. Η ιστορία του ενωτικού δημοψηφίσματος και της Βουλής δεν είναι τόσο απλή όσο τη θεωρούμε. Γιατί όσοι νομίζουν πως από αυτούς που ψήφισαν μόνο οι δύο του ΕΛΑΜ πιστεύουν ακόμα στην ένωση, είναι γελασμένοι...
