Του Κυριάκου Τζιαμπάζη*
Στο χθες των προεδρικών εκλογών διαδραμάτισαν ρόλο δυνάμεις που συνασπίστηκαν και στο δημοψήφισμα του 2004. Δυνάμεις που απορρίπτουν κάθε προσπάθεια για ρύθμιση του Κυπριακού μέσα από διαδικασίες διαλόγου και συμβιβασμών. Ποιες δυνάμεις έπαιξαν ρόλο στη διάσπαση του ΔΗΣΥ και γιατί υποστήριξαν έναν υποψήφιο «αποστάτη» από το κόμμα του, που και στη διάρκεια του προεκλογικού δήλωνε ότι είναι ανεξάρτητος, αλλά μέλος του ΔΗΣΥ;
Οι εσωκομματικές αντιπαλότητες
Το 2013, όταν την προεδρία ανέλαβε ο Ν. Αναστασιάδης, επανέφερε πίσω στο κόμμα όλους τους «αποστάτες» του 2004 και τους επιβράβευσε με υπουργεία και την προεδρία της Βουλής. Μοίρασε θέσεις και μετάλλια ηρώων σε όλους, οι περισσότεροι των οποίων, σύμφωνα με τις έρευνες, ψήφισαν Ν. Χριστοδουλίδη.
Είδαμε να επαναλαμβάνεται αυτό που είχε συμβεί το 2004, αλλά από την αντίστροφη πλευρά: να κυριαρχήσουν στο κόμμα και την ηγεσία του οι απορριπτικές εθνικιστικές πολιτικές και οι εκπρόσωποί της. Θα δούμε στο σύντομο μέλλον να επιστρέφουν νικητές και κυρίαρχοι στο κόμμα, εκείνοι που καταψήφισαν τον ηγέτη και υποψήφιο για την προεδρία και θα εκπαραθυρωθούν οι δυνάμεις της μετριοφροσύνης, του συμβιβασμού και της επίλυσης του κυπριακού προβλήματος; Κι αυτό θα γίνει στο όνομα της «ενότητας του κόμματος»; Είναι ερωτήματα τα οποία θα απαντηθούν μετά την ολοκλήρωση των εσωτερικών διαδικασιών στο κόμμα και όταν θα τεθούν θεμελιώδη ζητήματα που θα χρειάζεται να ληφθούν αποφάσεις, ιδιαίτερα στο Κυπριακό. Ακόμα, είναι άγνωστο πώς θα κινηθεί η νέα πρόεδρος του κόμματος κ. Αννίτα Δημητρίου. Αναφέρεται σε ενότητα αλλά είναι ακόμα άγνωστο πώς ακριβώς την εννοεί.
Πώς όμως έφθασε ο ΔΗΣΥ σ’ αυτήν την κατάσταση; Ποιοι ήταν οι παράγοντες που το οδήγησαν στη διάσπαση του κόμματος από ένα στέλεχός του, που το ακολούθησε το 60% των ψηφοφόρων του;
Ας πάμε λίγο πιο πίσω, να βρούμε τις ρίζες του προβλήματος:
Στον ΔΗΣΥ, το 1976 συμμετείχαν εκτός από την αστική τάξη της Λευκωσίας και της Λεμεσού και πραξικοπηματικά στοιχεία της ΕΟΚΑ Β. Ο Κληρίδης απαντούσε γιατί δέχτηκε αυτά τα στοιχεία στις γραμμές του κόμματός του. Δήλωσε ότι ήταν για να τους ελέγχει, για να επανέλθει η ομαλότητα στον τόπο και να αποφευχθεί ο εσωτερικός σπαραγμός. Μπορεί να ήταν για εκείνες τις συνθήκες ορθός χειρισμός, αλλά λανθασμένος για την ένταξή τους στον ΔΗΣΥ.
Συμμετείχαν οι πολέμαρχοι του 1964, που κύριο σύνθημά τους ήταν να εξαφανίσουν την τουρκοκυπριακή κοινότητα, σύμφωνα με το πρόγραμμα της Οργάνωσης «Ακρίτας» που ιδρυτής της ήταν ο Μακάριος και οι υπουργοί του, με τον Π. Γιωρκάτζη και τον Τ. Παπαδόπουλο, με τις παρακρατικές ομάδες τους εκτελεστικοί καθοδηγητές.
Οι νέες γενιές της μετά το πραξικόπημα περιόδου, που γαλουχούνται στα χριστιανικά και ελληνικά ιδεώδη, με κύριο εχθρό την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους. Η παιδεία, η οποία παρέμεινε ελληνοχριστιανική από την εποχή της διακυβέρνησης Μακαρίου και ενισχύθηκε στην περίοδο της χούντας, συνεχίζει το διαβρωτικό της έργο, με τη μείξη κράτους/εκκλησίας. Τα σχολεία έγιναν φυτώρια αντίδρασης, από τα οποία οι αντιδραστικές δυνάμεις αντλούν τους νέους ψηφοφόρους τους.
Το καθεστώς Αναστασιάδη με την πολιτική ρητορική του ενίσχυσε το ακροδεξιό ακροατήριο μέσα στο κόμμα του. Η τυποποίηση, βέβαια, δεν εκφράζει το σύνολο των δυνάμεων που υποστήριξαν τον «αποστάτη» υποψήφιο, επειδή οι δυναμικές στην κοινωνία είναι πολύ πιο πολύπλοκες από αυτήν την τυποποίηση. Η παραμονή του Ν. Αναστασιάδη στην εξουσία για μια δεκαετία, δημιούργησε κι άλλες κατηγορίες πολιτών που συντάχθηκαν με το μέρος του πνευματικού του παιδιού, που είναι ο Ν. Χριστοδουλίδης, για την υπεράσπιση των δικών τους ιδιοτελών συμφερόντων, τη διαπλοκή, τη διαφθορά και την εδραίωση του κομματικού κράτους.
Σαν αποτέλεσμα αυτών των αντιπαλοτήτων στον ΔΗΣΥ, ως κόμμα βρέθηκε να εκπροσωπείται με δυο υποψήφιους: τον ηγέτη του κόμματος Αβέρωφ Νεοφύτου και τον «αποστάτη» Ν. Χριστοδουλίδη, υποστηριζόμενο, πότε κρυφά και πότε ανοικτά, από τον επίτιμο πρόεδρο του κόμματος και Πρόεδρο του κράτους Ν. Αναστασιάδη. Ο Ν. Αναστασιάδης προώθησε και υποστήριξε το πνευματικό του παιδί, για πολλούς και διάφορους λόγους, που είναι γνωστοί και έχουν καταγραφεί στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, στον Τύπο και αλλού, και όχι μόνο στην Κύπρο.
Η μετριοπαθής Δεξιά, εγκλωβισμένη στη μέγγενη της δυναμικής της εθνικιστικής Δεξιάς, στράφηκε κι αυτή προς τη δεξιά ρητορική, αφού δεν βρήκε καμιά ανταπόκριση από την Αριστερά για κοινό υποψήφιο, υπολογίζοντας ότι με αυτό το βήμα θα καταφέρει να κρατήσει τους ψηφοφόρους του κόμματος και τα μέλη του, που σωρηδόν επιστρατεύονταν στις γραμμές των εθνικιστικών και απορριπτικών δυνάμεων, με επικεφαλής τον υποψήφιο Ν. Χριστοδουλίδη. Η σφοδρότητα της σύγκρουσης στο πολιτικό πεδίο, βρήκε την αντανάκλασή της στην εσωτερική διαμάχη που ξεκίνησε με την ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων της προεδρικής εκλογής.
Το δίπολο Δεξιά/Αριστερά ξεπεράστηκε, πολλαπλασιάστηκε, με αποτέλεσμα η Δεξιά σήμερα στη χώρα μας να εμφανίζεται με δυο πρόσωπα. Το κομματικό συνέδριο που ορίστηκε στις 11 Μαρτίου θα ξεκαθαρίσει ποια από τις εσωτερικές δυνάμεις θα επικρατήσει και θα ηγηθεί του κόμματος. Η σύγκρουση θα είναι σκληρή, και θα οδηγήσει, κατά την άποψή μου, σε δυο ΔΗΣΥ, ένα σύγχρονο, δημοκρατικό και ένα ακραίο, εθνικιστικό. Οι επιπτώσεις από επικράτηση της μιας ή της άλλης κατάστασης θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την πορεία του Κυπριακού.
Το μέλλον του ΔΗΣΥ
Το νέο κομμάτι του ΔΗΣΥ τι θα γίνει; Πού θα καταλήξει; Αν επικρατήσουν οι υγιείς δυνάμεις, θα δημιουργήσουν μεγάλο πρόβλημα στον Πρόεδρο, αφού αποτέλεσαν την εκλογική του δύναμη. Ο Ν. Χριστοδουλίδης ή οι υποστηρικτές του από τον ΔΗΣΥ, με δική του υπόγεια υποστήριξη θα προχωρήσουν σε δημιουργία νέου κόμματος, παραβιάζοντας τις υποσχέσεις που ο ίδιος ο νυν Πρόεδρος έδωσε στα μικρότερα κόμματα που τον υποστήριξαν; Αν το κάνει αυτό, θα βρεθεί να κινείται σε δρόμο χωρίς διέξοδο, δεν θα μπορεί να κυβερνήσει και περισσότερο να προωθήσει νομοσχέδια και προτάσεις στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Αν δεν ιδρύσει κόμμα, πού θα πάνε αυτές οι δυνάμεις; Είναι ένα ουσιαστικό ερώτημα που θα προκύψει από το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών.
Το ερώτημα παραμένει… Ποιο είναι το μέλλον του ΔΗΣΥ;
- Η διαφάνεια, η αυτοκριτική και διαγραφή του παρελθόντος που δημιούργησε ο Ν. Αναστασιάδης και η ομάδα του. Είναι ζωτικά αναγκαίο να προβεί σ’ αυτήν την επιλογή για να αποδείξει στην κοινωνία των πολιτών ότι ο ΔΗΣΥ δεν πρόκειται να επαναλάβει τέτοια φαινόμενα διαπλοκής, διαφθοράς και εδραίωση κομματικού κράτους.
- Η εκδημοκρατικοποίηση, που σημαίνει περισσότερη δημοκρατία μέσα στο κόμμα. Η διαφάνεια και η ελεύθερη έκφραση των μελών, η κριτική τους προς κάθε διοικητικό όργανο του κόμματος και των ηγετικών στελεχών, θα εδραιώσει ακόμα περισσότερο τη δημοκρατία, που τόσο πολύ ταλαιπώρησε και ταλαιπωρεί ακόμα την ελληνοκυπριακή κοινωνία.
- Η προώθηση των αξιών της δημοκρατικής ευρωπαϊκής Δεξιάς, απαλλαγμένης από τις δεσμεύσεις της στην εκκλησία και στα εθνικιστικά κέντρα που καταβαράθρωσαν την Κύπρο.
- Το πιο σοβαρό πρόβλημα είναι το Κυπριακό. Ο ιδρυτής του κόμματος, στην τελευταία πενταετία της διακυβέρνησής του, χάραξε τον δρόμο προς τη διευθέτηση του Κυπριακού. Η νέα ηγεσία δεν μπορεί να αφίσταται αυτών των αρχών που παραμένουν και ως αρχές του ΟΗΕ για οριστική διευθέτηση του προβλήματος.
- Ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου έκανε ένα μεγάλο βήμα απαλλαγής του ΔΗΣΥ από τα στερεότυπα χρόνων που κυριαρχούσαν στην πολιτική ζωή της χώρας μας: έδειξε ότι ο συμβιβασμός των αντιθέτων, μπορεί σε κάποια φάση της πολιτικής ζωής να γίνεται για να διαφυλάξουν το μέλλον του κυπριακού κράτους. Η συνδιαλλαγή και ο συμβιβασμός μπορούν στο μέλλον να αποτελέσουν πολιτική του κόμματος, η οποία θα τον απαλλάξει από ρητορικές που στο παρελθόν όξυναν τις αντιπαραθέσεις, αντί να προωθούν τον διάλογο συμβιβασμού. Η υπέρβαση θα πρέπει να είναι βασική αρχή του κόμματος και της ηγεσίας του.
Η καθιέρωση τέτοιων πολιτικών από την ηγεσία του ΔΗΣΥ, πιστεύω ότι θα τον δυναμώσει, θα ενώσει τα στελέχη και μέλη που πιστεύουν σ’ ένα ευρύ δημοκρατικό κόμμα, θα τον ισχυροποιήσει ακόμη περισσότερο, απ΄ ό,τι οι αόριστες και άνευ περιεχομένου δηλώσεις περί ενότητάς του. Δηλώσεις που δεν πρόκειται να του λύσουν το πρόβλημα της κρίσης, αλλά θα ενισχύσουν την υποβόσκουσα κρίση που θα τον οδηγήσει σε συνεχείς εσωκομματικές αντιπαραθέσεις.
*
Σημ: Ο συγγραφέας δεν ανήκει στον χώρο του ΔΗΣΥ, ούτε και είναι μέλος του ΑΚΕΛ. Θα επανέλθει με άρθρο για το ΑΚΕΛ και τα άλλα κόμματα.
