Επιπτώσεις του ΣΔ στο γαστρεντερικό: Συχνή η διαβητική γαστροπάθεια

Στην πορεία εξέλιξης του σακχαρώδους διαβήτη (ΣΔ) σε έναν ασθενή δημιουργούνται συννοσηρότητες σε όλα τα συστήματα (καρδιαγγειακό, νευρικό, πεπτικό, νεφροί, δέρμα, ακόμα και σε ψυχικό επίπεδο) ως αποτέλεσμα της χρόνιας υπεργλυκαιμίας - δυσλιπιδαιμίας και των χρόνιων επιπλοκών, γεγονός το οποίο καθιστά άμεση και επιβεβλημένη τη σωστή ρύθμιση του σακχάρου.

Ένα από τα συστήματα λοιπόν που μπορούν να επηρεαστούν είναι το πεπτικό. Πρόκειται για ένα σύστημα οργάνων στο οποίο συμπεριλαμβάνονται το στόμα, ο φάρυγγας, ο οισοφάγος,  το στομάχι, το λεπτό και παχύ έντερο, το ήπαρ και τα χοληφόρα όπως και το πάγκρεας, τα οποία συνεργάζονται για την πέψη και την απορρόφηση της τροφής από το σώμα, έτσι ώστε να μπορεί να λειτουργήσει.

Ο γαστρεντερολόγος - ηπατολόγος δρ Δημήτρης Δημητρίου, στο πλαίσιο της εβδομάδας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για τον διαβήτη, μας υπενθυμίζει ότι ο διαβήτης είναι μια αρκετά συχνή νόσος και η νοσηρότητα αφορά όλες τις ιατρικές ειδικότητες.

Συνεπώς, επισήμανε, οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει στο γαστρεντερικό σύστημα των ασθενών είναι αρκετά συχνές και κυμαίνονται μεταξύ 60-70%, ποσοστό υψηλότερο απ’ ό,τι στον γενικό πληθυσμό.

Οι επιπλοκές του ΣΔ στο γαστρεντερικό σύστημα, ανέφερε, ταξινομούνται στις επιπλοκές του ανώτερου πεπτικού όπου συμπεριλαμβάνεται ο οισοφάγος (διαταραχές κινητικότητας του οισοφάγου), του στομάχου (διαβητική γαστροπάθεια, γαστροπάρεσης), στις επιπλοκές του κατώτερου πεπτικού (διαρροϊκές κενώσεις ή δυσκοιλιότητα) και στις διαταραχές του ήπατος και της χοληδόχου κύστης (μη αλκοολική στεάτωση ήπατος ή λιπώδες ήπαρ και χολολιθίασης και χολυκοκυστίτιδας). Οι πιο συχνές διαταραχές, πρόσθεσε, είναι η διαβητική γαστροπάθεια, οι διαρροϊκές κενώσεις και το λιπώδες ήπαρ.

Διαβητική γαστροπάθεια
Η διαβητική γαστροπάθεια, σημείωσε ο δρ Δημητρίου, είναι η διαταραχή της κινητικότητας του στομάχου (υπερκινητικότητα ή συνηθέστερα υποκινητικότητας, δηλαδή καθυστέρηση στην προώθηση της τροφής). «Υπολογίζεται ότι 5-12% των διαβητικών παρουσιάζει συμπτώματα διαβητικής γαστροπάρεσης.

Κύριος μηχανισμός της διαβητικής γαστροπάθειας αποτελεί η διαβητική νευροπάθεια όπως και η κακή ρύθμιση του ζαχάρου που έχει σημαντικό ρόλο», επεξήγησε. Απαριθμώντας τα συνηθέστερα συμπτώματα της διαβητικής γαστροπάθειας, ο δρ Δημητρίου ανέφερε ότι περιλαμβάνουν το αίσθημα κορεσμού, την επιγαστρική δυσφορία ή επιγαστραλγία, τη ναυτία και τους εμετούς.

Αυξημένη συχνότητα, σύμφωνα με τον δρα Δημητρίου, καταγράφουν στους διαβητικούς ασθενείς και οι επιπλοκές της διάρροιας και της δυσκοιλιότητας. «Ενδεικτικά να πούμε ότι το 1/5 των ασθενών με ΣΔ εμφανίζει διαρροϊκές κενώσεις με χρονιότητα. Η δυσκοιλιότητα, από την άλλη, είναι μία από τις συχνότερες επιπλοκές του διαβήτη και εκτιμάται ότι προσβάλλει το 40% των ασθενών με ΣΔ», σημείωσε.

Ο μηχανισμός αυτών των επιπλοκών, συμπλήρωσε, είναι πολυπαραγοντικός με ενοχοποίηση την αυτόνομη νευροπάθεια, τη διαταραχή της κινητικότητας του εντέρου με αποτέλεσμα τη βακτηριακή υπερανάπτυξη, την ανεπαρκή ρύθμιση του σακχάρου, τη μικροαγγειοπάθεια, καθώς και την ανεπάρκεια της λειτουργίας του παγκρέατος και τη δυσαπορρόφηση των χωρικών αλάτων.

Βλάβες στο συκώτι
Το λιπώδες ήπαρ ή η μη αλκοολική στεάτωση του ήπατος, ανέφερε ο δρ Δημητρίου, είναι η συσσώρευση του λίπους στο ήπαρ που δεν σχετίζεται με την κατάχρηση αλκοόλ. Αυτή η κατάσταση, εξήγησε, μπορεί να συνοδεύεται από ηπατοκυτταρική βλάβη, φλεγμονή και ηπατική ίνωση (μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα), που με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση του ήπατος και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. «Το 75% των ασθενών με μη αλκολική στεατοηπατίτιδα είναι διαβητικοί», τόνισε.

Πρόληψη επιπλοκών
Όσον αφορά τις διαγνωστικές εξετάσεις τις οποίες πρέπει να κάνουν οι διαβητικοί ασθενείς, ο δρ Δημητρίου επισήμανε ότι η διερεύνηση πέραν των αιματολογικών ελέγχων πρέπει να εστιάζεται αναλόγως της συμπτωματολογίας σε αποκλεισμό άλλων νόσων οι οποίες μπορεί να μιμηθούν παρόμοια συμπτωματολογία των γαστρεντερικών επιπλοκών του ΣΔ. Πέραν αυτού, είπε, συστήνεται κάθε 2-3 χρόνια υπέρηχος ήπατος όπως χοληφόρων και χοληδόχου κύστης για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό των επιπλοκών που σχετίζονται με το ήπαρ και τα χοληφόρα.

«Σε περίπτωση έντονης συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ συστήνεται ελαστογραφία ήπατος, μια απλή γρήγορη και μη επεμβατική μέθοδος που επιτρέπει τον προσδιορισμό του βαθμού ηπατικής ίνωσης σε ασθενείς με ηπατοπάθεια. Σε αυξημένου βαθμού ηπατικής ίνωσης σε μη επεμβατικές μεθόδους, συστήνεται ταυτοποίηση της ηπατικής ίνωσης με βιοψία ήπατος», σημείωσε.

Αλλαγή τρόπου ζωής
Σε προληπτικό επίπεδο στους διαβητικούς ασθενείς, ανέφερε ο δρ Δημητρίου, στόχοι πρέπει να είναι η απώλεια βάρους και η σωστή διατροφή, ο έλεγχος επίπεδων χοληστερόλης/τριγλυκεριδίων, ο καλύτερος γλυκαιμικός έλεγχος (έλεγχος τιμών σακχάρου) και η καθημερινή άσκηση. Είναι σημαντικό, υπογράμμισε, να συνδυάζεται η θεραπευτική αγωγή που λαμβάνει ο ασθενής με έναν υγιεινό τρόπο ζωής για επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων.