Sevgul Uludag
Τηλ: 99966518
Βρεθήκαμε στα εγκαίνια της έκθεσης στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δήμου Ορόκλινης, με τίτλο «Από τον πόνο στην ελπίδα», που περιοδεύει στο νησί μας, και παρουσιάζει μαζί 12 καλλιτέχνες (έξι Ελληνοκύπριους και έξι Τουρκοκύπριους) που κοιτάζουν μαζί τον πόνο αυτού του τόπου και την ελπίδα γι' αυτόν τον τόπο. Η έκθεση στηρίζεται από τον Δήμο Λάρνακας, την πρωτοβουλία Λάρνακα 2030, την Κίνηση Πολιτισμού και το Μαζί Μπορούμε (ο κοινός σύνδεσμος Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων συγγενών αγνοουμένων και θυμάτων πολέμου). Φυσικά ο καλός μας φίλος Ηλίας Δημητρίου ο οποίος είναι επίσης συγγενής αγνοουμένων και που είναι και υπεύθυνος του Γραφείου Επαναπροσέγγισης του ΑΚΕΛ μας βοηθά να στήσουμε την έκθεση.
Η σημασία της Ορόκλινης
«Είμαστε εδώ απόψε λόγω του πόνου και της ανθρωπιάς. Λόγω του κακού και της καλοσύνης. Λόγω του σκότους και της αγάπης. Είμαστε εδώ γιατί πιστεύουμε στο μέλλον, ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι καλύτερο από το παρελθόν, ότι μπορούμε να καλλιεργήσουμε ενσυναίσθηση και κατανόηση που είναι κλειδιά για το μέλλον μας. Η Ορόκλινη είναι τόπος πόνου και ελπίδας. Εδώ σε αυτό το χωριό τον Μάιο του 1964 ‘εξαφανίστηκε’ ένα λεωφορείο γεμάτο με Τουρκοκύπριους. 11 Τουρκοκύπριοι απήχθησαν, σκοτώθηκαν και θάφτηκαν σε ένα πηγάδι στην Ορόκλινη από κάποιους Ελληνοκύπριους. Οι οικογένειές τους καταστράφηκαν. Ο τόπος ταφής τους βρέθηκε χρόνια αργότερα από τον Ξενοφώντα Καλλή που ήταν ένας από τους λειτουργούς της Κυπριακής Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων (ας αναπαυθεί εν ειρήνη). Βοήθησε και ο αείμνηστος Μιχάλης Κυρλιτσιάς. Βοήθησε στη διοργάνωση συναντήσεων των Τουρκοκυπρίων συγγενών των ‘αγνοουμένων’ από το 'αγνοούμενο λεωφορείο' του 1964 στην Ορόκλινη - φυτέψαμε μαζί δέντρα πάνω από το πηγάδι και οι τοπικές Αρχές της Ορόκλινης μας καλωσόρισαν όλους. Η Ελένη Μιχαήλ από την οργάνωση Νέα Γενιά πότιζε τα ελαιόδεντρα για να επιβιώσουν σε αυτή τη γη ως σύμβολο φιλίας και συμφιλίωσης μεταξύ των κοινοτήτων μας».
Τα λεωφορεία
«Το ‘αγνοούμενο λεωφορείο’ του 1964 δεν ήταν το μόνο: Από την Τόχνη, καθώς και από την Άσσια/Αφάνεια, τη Γιαλούσα, ένα λεωφορείο με ηλικιωμένους, οι οποίοι απήχθησαν από τα Λατσιά, που κατευθυνόταν προς την Πάφο. Μερικοί από αυτούς παραμένουν ‘αγνοούμενοι’ μέχρι σήμερα. Αλλά υπήρχε πάντα ελπίδα λόγω ανθρώπων όπως ο Djengiz Ratip, ο οποίος το 1963 βοήθησε στην απελευθέρωση ενός λεωφορείου με Ελληνοκύπριους μαθητές που είχαν απαχθεί από κάποιους Τουρκοκύπριους στην περιοχή της Τηλλυρίας. Κατάφερε να ελευθερωθούν. Σκοτώθηκε στην Πόλη Χρυσοχούς σε ενέδρα το 1964 και ‘αγνοείται’ μέχρι σήμερα.
Δύο λεωφορεία με Τουρκοκύπριους απήχθησαν και δολοφονήθηκαν, και τα οστά τους βρέθηκαν στη Γεράσα και την Παρεκλησιά. Η Yildan Sedef Gulakdeniz, η οποία συμμετέχει σε αυτήν την έκθεση τέχνης με τα έργα κεραμικής της, είχε δύο αδελφούς ‘αγνοούμενους’ από αυτά τα λεωφορεία - τα οστά ενός από τους αδελφούς της βρέθηκαν αλλά ο άλλος εξακολουθεί να ‘αγνοείται’».
Έσωσαν ζωές
«Είμαστε εδώ για να φωτίσουμε την ανθρωπιά ανθρώπων όπως οι Σταύρος Ποϊράζης, Djengiz Ratip, Alpay Topuz και δρ Κώστας Χατζηκακού. Ο δρ Dervish Ozer δημιούργησε αυτές τις προτομές ως ωδή στην ανθρωπιά στην Κύπρο. Ο Σταύρος Ποϊράζης ήταν ο μουχτάρης του χωριού Στρογγυλός και τόσο το 1963 όσο και το 1974 προστάτεψε τους Τουρκοκύπριους συγχωριανούς του σώζοντας τη ζωή τους. Δυστυχώς, ο ίδιος απήχθη από το χωριό του το 1974, σκοτώθηκε μαζί με άλλους και ήταν ‘αγνοούμενος’, μέχρι που βρέθηκαν τα οστά του σε μαζικό τάφο και επιστράφηκαν στην οικογένειά του για ταφή. Ας αναπαυθεί εν ειρήνη.
Με παρόμοιο τρόπο, ο Djengiz Ratip που ήταν βουλευτής έσωσε τη ζωή Ελληνοκυπρίων μαθητών που βρίσκονταν σε ένα λεωφορείο και είχαν απαχθεί στην περιοχή της Τηλλυρίας από κάποιους Τουρκοκύπριους. Διαπραγματεύτηκε την απελευθέρωσή τους. Δυστυχώς, όπως και ο Ποϊράζης, δολοφονήθηκε και ακόμα ‘αγνοείται’ από το 1964. Ο γιατρός Κώστας Χατζηκακού, το 1974 έσωσε τη ζωή κάποιων Τουρκοκυπρίων ασθενών όταν ήρθε η ΕΟΚΑ Β για να τους σκοτώσει, δεν τους επέτρεψε να μπουν στο κτήριο. Ο Alpay Topuz που χάσαμε πριν από μερικούς μήνες ήταν αυτός ο οποίος σταμάτησε τους βιασμούς που γίνονταν στο στρατόπεδο της Βώνης το 1974 όπου κρατούνταν οι αιχμάλωτοι πολέμου. Απέτρεψε τις δολοφονίες Ελληνοκυπρίων αντρών και τους βιασμούς Ελληνοκυπρίων γυναικών από κάποιους Τουρκοκύπριους. Βρήκε γάλα για τα μωρά και παιχνίδια για τα παιδιά. Φρόντισε ώστε περισσότεροι από 600 αιχμάλωτοι πολέμου να έχουν την κατάλληλη μεταχείριση. Σε αυτήν την έκθεση θα δείτε τις προτομές τους. Τιμούμε την ανθρωπιά τους και υπογραμμίζουμε ότι μας δίνουν ελπίδα για το μέλλον αυτού του τόπου. Ας αναπαύονται εν ειρήνη και να φωτίζουν τον δρόμο μας για ειρήνη και συμφιλίωση σε αυτό το νησί».
Μήνυμα ειρήνης
Μήνυμα ειρήνης δίνει και ο δήμαρχος Λάρνακας κ. Αντρέας Βύρας. Συνοπτικά αναφέρει: «Μια έκθεση που, μέσα από την τέχνη, καταφέρνει να φέρει κοντά τις δύο κοινότητες του νησιού μας και να αποτυπώσει τη βαθιά ανάγκη για ειρηνική συνύπαρξη, αμοιβαία κατανόηση και αμοιβαία αποδοχή. Η τέχνη έχει τη δύναμη να γεφυρώνει διαφορές, να συνδέει πολιτισμούς και να αφηγείται ιστορίες που ενώνουν τους ανθρώπους, ξεπερνώντας κάθε όριο. Η έκθεση αυτή δεν είναι απλώς μια εκδήλωση τέχνης, αλλά μια πράξη συμφιλίωσης. Η τέχνη είναι το μέσο που μας ενώνει και μας δίνει τη δυνατότητα να βλέπουμε πέρα από τις διαφορές μας, να αποδεχόμαστε και να πορευόμαστε μαζί για την ειρηνική συνύπαρξη. Η έκθεση αυτή μας υπενθυμίζει ότι η ενσυναίσθηση και η κατανόηση του πόνου του άλλου είναι το πρώτο βήμα προς τη συμφιλίωση και την κοινωνική δικαιοσύνη».
Σε Πάφο και Λεμεσό
Ο επόμενος σταθμός της έκθεσής μας είναι η Πάφος και μετά η Λεμεσός. Θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια έκθεση στην περιοχή των χωριών Δάλι/Ποταμιά, καθώς και στην περιοχή της Αμμοχώστου. Αυτή είναι μια προσπάθεια να δείξουμε ότι ο πόνος μας είναι ο ίδιος - δεν είναι «τουρκικός πόνος», δεν είναι «ελληνικός πόνος» αλλά είναι ανθρώπινος πόνος. Τέτοια έργα τέχνης θα πρέπει να εκτίθενται σε σχολεία, κολέγια και πανεπιστήμια για να αντικατοπτρίζουν τη μεγάλη μας επιθυμία να ζήσουμε μαζί ειρηνικά σε αυτό το νησί.
