Απότυχε η πολυπολιτισμικότητα;

Το επιχείρημα ότι η πολυπολιτισμικότητα απότυχε έγινε και πάλι της μόδας μετά τις κτηνωδίες που διέπραξαν στο έδαφος του Ισραήλ μέλη της Χαμας στις 7 Οκτωβρίου. Η βαρβαρότητα μιας τρομοκρατικής οργάνωσης νομιμοποίησε ένα ψευδές επιχείρημα κάποιων Ευρωπαίων που κινείται στα πλαίσια του ρατσισμού και το οποίο υιοθετούν κυρίως ακροδεξιές οργανώσεις.

Το επιχείρημα είναι ρατσιστικό διότι είναι το αποτέλεσμα της γενίκευσης και της κατηγοριοποίησης των ανθρώπων. Γενίκευσης υπό την έννοια ότι αποδίδεται σε ένα σύνολο ανθρώπων η βάρβαρη συμπεριφορά κάποιων, φτάνοντας έτσι από το μερικό στο γενικό με ένα άλμα της σκέψης. Τούτο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν κάποιες πνευματικά και ηθικά ανώτερες και κατώτερες κατηγορίες ανθρώπινων συνόλων. Ένα ρατσιστικό συμπέρασμα που δεν αφήνει χώρο στη Διαφορά και στο ενδεχόμενο ένα οποιοδήποτε ανθρώπινο σύνολο να φιλοξενεί ανθρώπους πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους. Αυτό που ισχύει δηλαδή στην πραγματικότητα.

Δεν είναι δυνατό να είναι όλοι βάρβαροι στη Γάζα. Ούτε είναι δυνατό όλοι οι Άραβες και οι ισλαμιστές που κατέληξαν στην Ευρώπη να έχουν εγκληματικό προφίλ και να αποτελούν επικίνδυνους φανατικούς οπαδούς μιας θρησκείας επειδή κάποιοι από αυτούς έγιναν τρομοκράτες. Υπάρχουν τόσοι άλλοι που έχουν γίνει άξια μέλη της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Απλώς δεν λαμβάνονται υπόψη διότι θα χαλάσουν τη σούπα του ρατσιστικού αφηγήματος περί της αποτυχίας της πολυπολιτισμικότητας.

Το ρατσιστικό αφήγημα για τους «κακούς» Άραβες και ισλαμιστές δεν λαμβάνει υπόψη την ιστορία. Θεωρεί ότι το σημερινό ιστορικό στάδιο της ανεξιθρησκείας, της εκκοσμίκευσης, του φιλελευθερισμού, της δημοκρατίας και της ελευθερίας αποτελεί μια αιώνια πραγματικότητα στην Ευρώπη. Θεωρεί ότι ίσχυαν και θα ισχύουν για πάντα. Αποκλείει τον παράγοντα της ιστορικής αλλαγής προς το χειρότερο ή το καλύτερο. Ξεχνά και αγνοεί ιστορικά γεγονότα όπως οι θρησκευτικοί πόλεμοι στην Ευρώπη.

Ο εχθρός της γενίκευσης και της δαιμονοποίησης είναι η ιστορική πραγματικότητα. Η φιλοξενία από την ισλαμική Οθωμανική Αυτοκρατορία των εβραϊκών πληθυσμών που καταδίωκαν οι Ευρωπαίοι στην Ισπανία. Ο ναζισμός που γεννήθηκε στην Ευρώπη του Διαφωτισμού, των μεγάλων φιλόσοφων, της εκκοσμίκευσης, της επιστήμης και της ανάπτυξης. Ουδέποτε πάραξε ο ισλαμικός κόσμος τέτοιο τέρας.

Το επιχείρημα ότι η παρουσία των προσφύγων και των μεταναστών ενδυναμώνει την ακροδεξιά στην Ευρώπη διατυπώνεται από πολλούς οπαδούς της θεωρίας της αποτυχίας της πολυπολιτισμικότητας με στόχο να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι πρέπει να τους διώξουμε για να γλιτώσουμε από τους ακροδεξιούς. Μπορεί να ακούγεται λογικό ως επιχείρημα, όμως δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από άποψη ηθικής. Φανταστείτε, δηλαδή, κάποιο Γερμανό στις αρχές της δεκαετίας του 1930 να έλεγε ότι πρέπει να διώξουμε τους Εβραίους για να αποδυναμώσουμε τους ναζιστές.

Δεν είναι η ιδέα της πολυπολιτισμικότητας που απέτυχε σήμερα. Απλώς πέτυχε ο ρατσισμός. Ένας ύπουλος ρατσισμός που εισχωρεί σαν ιός στη σκέψη πολλών Ευρωπαίων οι οποίοι αδυνατούν να κατανοήσουν αυτό το απλό πράγμα: ότι δηλαδή η βαρβαρότητα δεν έχει ούτε θρησκεία, ούτε γεωγραφία. Δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι η βαρβαρότητα δεν είναι ο Άλλος, αλλά ο άλλος μας εαυτός.