Όταν δύο ή περισσότερα κράτη ή διοικήσεις συμφωνήσουν να ενωθούν για να δημιουργήσουν μια ομοσπονδία ή ένα είδος συνομοσπονδίας (π.χ, η ΕΕ), υπάρχει πάντα μια κοινή επιθυμία της ενοποίησης. Με άλλα λόγια, δεν γίνεται μια τέτοια πράξη παρά τη θέληση του λαού αυτών των κρατών. Για παράδειγμα, το 2004 ήταν σχεδόν καθολική η απόφαση να ενσωματωθούμε στην ΕΕ -όλα τα κόμματα υποστήριξαν την εισδοχή μας στην ΕΕ.
Αυτό που διαπιστώνουμε στην Κύπρο είναι ότι οι δύο κοινότητες δεν θέλουν κατά βάθος την επανασυγκόλληση της Κύπρου κι αυτό είναι πρόδηλο μετά την εκλογή του Τατάρ ως προέδρου της «τδβκ». Δεν υπάρχουν τρανταχτά παραδείγματα επιθυμίας επανένωσης αν εξαιρέσουμε τη μικρή. αλλά αξιοθαύμαστη, ομάδα Ε/Κ, Τ/Κ και Μαρωνιτών που συναντώνται για ποτό βρέξει χιονίσει κάθε Σάββατο πρωί στο Μπουγιούκ Χαν, το μεγαλύτερο και σημαντικότερο πανδοχείο της οθωμανικής Λευκωσίας. Και μόνο να μιλάνε περί «ανέμων και υδάτων» αναπτύσσεται μια φιλία που είναι το πιο σημαντικό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Αναλογίζομαι ώρες-ώρες πόσο διαφορετική, πόσο φιλική και πόσο ειρηνική θα ήταν η Κύπρος αν όλοι μας είχαμε την επιθυμία και τη διάθεση της ομάδας του Μπουγιούκ Χαν. Απεναντίας, αυτό που βλέπουμε στα σχολεία μας και στα γήπεδα είναι την εξύμνηση από τους μεν την ένωση κι από τους δε τη διχοτόμηση. Οι μεν γιορτάζουν την επέτειο της ΕΟΚΑ, οι δε της ΤΜΤ. Οι μεν ξελαρυγγιάζονται με το σλόγκαν «Η Κύπρος είναι ελληνική», οι δε με το σλόγκαν «Η Κύπρος είναι τουρκική». Τελικά και οι μεν και οι δε περιφρονούν την κυπριακή σημαία και όλους όσοι υποστηρίζουν τη ΔΔΟ ή κάποια μορφή ομοσπονδίας. Ο εθνικισμός δεν διδάσκεται από το παρελθόν, αλλά το διαστρεβλώνει και το ξαναγράφει. Γαλουχείται με μύθους, όχι με ιστορία. Αρέσκεται να τιμάει μυθικούς ήρωες, να εορτάζει επετείους και να μνημονεύει στις εκκλησίες ή τζαμιά στοιχεία που επιβεβαιώνουν τις φαντασιώσεις του. Και πού οφείλεται αυτή η τάση; Θα μιλήσω για το περιβάλλον στο οποίο ζω. Όλοι αυτοί οι νέοι που εχθρεύονται οποιανδήποτε λύση ομοσπονδίας συνεπάγεται κάποια συνεργασία με τους Τ/Κ συμπατριώτες είναι θύματα της εθνικιστικής δημαγωγίας που είναι ένα κράμα θρησκομανίας και ταρτουφικής ηθικολογίας, γριβισμού και σοβινισμού, μεγαλοϊδεατισμού και μισαλλοδοξίας. Και αν επιτευχθεί λύση στο Κυπριακό πώς μπορεί να είναι βιώσιμη όταν, τουλάχιστο μια μεγάλη μερίδα των Ε/Κ, θα γιορτάζουν την επέτειο της 1ης Απριλίου με συνθήματα όπως «Ελλάς-Ελλάς σκέπασε και εμάς» με παρουσία μάλιστα του ΠτΔ και του Αρχιεπισκόπου; Πώς μπορούμε να στοχεύουμε την ανεξαρτησία όταν το όραμά μας, η εθνική αποκατάσταση όπως την αποκαλούν μερικοί, είναι ένα Σύνταγμα που θα διασφάλιζε την ε/κ κυριαρχία και θα άφηνε ανοιχτή την πόρτα για την ένωση; Έως πότε η παιδεία μας και ο στρατός θα καλλιεργούν το μίσος εναντίον μιας μεγάλης ομάδας συμπολιτών μας που αποκαλούμε «αιώνιους εχθρούς»; Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα της Γαλλίας και της Αγγλίας (αργότερα Βρετανίας), που πολέμησαν 41 πολέμους μεταξύ τους, από τον πρώτο αγγλογαλλικό πόλεμο το 1109 μέχρι των Εκατό Ημερών το 1815. Κατά μέσο όρο, διεξαγόταν ένας πόλεμος κάθε 17,3 χρόνια με απίστευτες θηριωδίες και ωμότητες. Κι όμως τελικά συμφιλιώθηκαν αυτές οι δύο χώρες και ζουν ειρηνικά τους τελευταίους δύο αιώνες. Ας ακολουθήσουμε ακόμα το παράδειγμα της Γαλλίας και της Γερμανίας. Παρά τις εχθρότητες των δύο χωρών και, κυρίως, παρά τα δεινά που η Γαλλία βίωσε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο -μαζικοί τάφοι, βιασμοί, απαγχονισμοί, βασανισμένα πτώματα- εν τούτοις οι δύο αυτές χώρες πρωτοστάτησαν για να υπογραφεί η Συνθήκη της Ρώμης, μόλις 12 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, το 1957, με την οποία ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) από την οποία προήλθε η ΕΕ. Τούτων λεχθέντων, δεν έπεται, βέβαια, ότι ανεχόμαστε την παρουσία των τουρκικών στρατευμάτων.
Κάθε Αύγουστο οι δύο κοινότητές της μνημονεύουν και τιμούν ξεχωριστά τους άγρια εκτελεσθέντες δικούς της το 1974 και στηλιτεύουν η κάθε μια τη θηριωδία μελών της άλλης κοινότητας την οποίαν συνήθως αντιδιαστέλλουν με την ύψιστη καλοσύνη, πατριωτισμό και ηθική ανωτερότητα των δικών της μελών. Κι αυτό θα διαιωνίζεται ενόσω οι μάζες των Τ/Κ αγνοούν τις εκτελέσεις αμάχων και βιασμών που έγιναν κυρίως στα χωριά Άσσια, Βώνη και Παλαίκυθρο και οι μάζες των Ε/Κ αγνοούν ή απορρίπτουν ως «υπερβολές» τις εν ψυχρώ εκτελέσεις αμάχων Τ/Κ και βιασμούς στα χωριά Τόχνη, Μάραθα, Αλόα και Σαλαντάρι. Όπως γίνονται αυτά τα μνημόσυνα τροφοδοτούν μίση, αναζωπυρώνουν πάθη, θρέφουν εθνικισμούς, εμποδίζει την εύκολη συμβίωση και δυσκολεύουν την εξεύρεση λύσης. Αν θέλαμε ένα πραγματικά σημαντικό μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης θα είχαμε προ πολλού μια Δικοινοτική Επιτροπή Συμφιλίωσης με όρους εντολής (α).Να απαιτήσει και να δημοσιοποιήσει γραπτή ομολογία και ειλικρινή απολογία από τις ηγεσίες της έκαστης κοινότητας για τις ωμότητες που διέπραξε σε βάρος της άλλης. (β) Να κυνηγήσει τους ενόχους αυτών των εγκλημάτων (που είναι ευρέως γνωστοί) και να τους παρουσιάσει σ' ένα νεοσυσταθέν Ειδικό Δικαστήριο κατά το πρότυπο του Δικαστηρίου της Νυρεμβέργης. Ποτέ δεν είναι αργά. Στην Ευρώπη ακόμα κυνηγούν υπερήλικες που διέπραξαν εγκλήματα τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι ανεπίτρεπτο και εξευτελιστικό να κυκλοφορούν ανάμεσά μας στυγεροί δολοφόνοι και να κομπάζουν μάλιστα για την αρρωστημένη εθνικιστική κτηνωδία τους και (γ) Κάθε Αύγουστο να μνημονεύονται ΟΛΑ τα θύματα, Τ/Κ και Ε/Κ (κι όχι ξεχωριστά), από τις ηγεσίες και των δύο κοινοτήτων παρουσία του Προέδρου της ΚΔ.
Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας
