Μόνο με καταδίκες θα πειστεί η κοινή γνώμη

Η ιστορία του κυπριακού κράτους σηματοδοτείται από σειρά τεράστιων οικονομικών σκανδάλων που αποτελούν τραγικά χρονικά σημεία αναφοράς και μελανές σελίδες της κοινωνίας μας. Αν περιοριστούμε στα πιο πρόσφατα, έχουμε το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου (1999) που ο κόσμος έχασε τις οικονομίες του, το κούρεμα των τραπεζών (2013) που δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας έχασαν σε μια νύκτα τις καταθέσεις τους και το σκάνδαλο των «χρυσών» διαβατηρίων (2013-2019) που μερικές δεκάδες άνθρωποι έγιναν πολυεκατομμυριούχοι σε βάρος της φήμης της Κύπρου στο εξωτερικό. Συνέπεια τούτου είναι η πρόσφατη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της μεγάλης διεθνούς δημοσιογραφικής έρευνας με την επωνυμία Cyprus Confidential κατά την οποία η αξιοπιστία της Κύπρου έπιασε πάτο. Κοινό γνώρισμα όλων των υποθέσεων διαφθοράς είναι ότι ουδείς πλήρωσε, ουδείς καταδικάστηκε και αν τώρα ανακινείται το θέμα, τούτο οφείλεται στις αποκαλύψεις των ξένων δημοσιογράφων.

Γιατί να συμβαίνουν αυτές οι ανομίες στον τόπο μας; Έχουμε συγκροτημένο κράτος με όλους τους απαραίτητους θεσμούς όπως δημοκρατικά εκλελεγμένη κυβέρνηση, Βουλή, Αστυνομία, σύστημα δικαιοσύνης με Εισαγγελία και δικαστήρια και όλες τις απαιτούμενες ανεξάρτητες υπηρεσίες. Όμως οι θεσμοί μας δεν είναι πραγματικά ανεξάρτητοι αφού ο ένας διορίζει τον άλλο και κάθε ένας είναι εξαρτώμενος κάποιου άλλου. Αναφέρουμε για παράδειγμα την περίπτωση του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και άλλων μελών του Υπουργικού Συμβουλίου που υπέγραφαν πολιτογραφήσεις και στη συνέχεια διορίστηκαν από τον τέως Πρόεδρο στις θέσεις τους στην Εισαγγελία. Αναμένει κάποιος από αυτούς να προχωρήσουν στην πάταξη της διαφθοράς με ποινικές διώξεις όταν οι ίδιοι είναι μέρος του προβλήματος; Είναι δυνατόν να διώξουν ποινικά τον Πρόεδρο που τους διόρισε;

Η αντίδραση της κυβέρνησης διά του ΠτΔ στις σοβαρές κατηγορίες του ξένου Τύπου ήταν αυτή που αναμενόταν: «Κανείς δεν είναι υπεράνω της φήμης της χώρας μας» και ότι «θα διερευνηθούν όλες οι πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας» και «είναι καιρός να τελειώνουμε με αυτό το θέμα». Πολύ σωστά τα λέτε κύριε Πρόεδρε και κανένας δεν διαφωνεί. Προς το παρόν όμως είναι μόνο λόγια που χαϊδεύουν τα αφτιά και θα παραμείνουν τέτοια εάν δεν συνοδεύονται από έργα. Η πολιτική όταν δεν γίνεται πράξη παραμένει κούφια λόγια και έπεα πτερόεντα. Η εξαγγελία ενός άλλου οργάνου, της Ενιαίας Εποπτικής Αρχής, παρ' όλες τις μεγάλες προσδοκίες που επενδύθηκαν, δεν πιστεύει κανένας ότι θα θεραπεύσει τη γάγγραινα της διαφθοράς. Το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται με τη σύσταση επιτροπών, αρχών και άλλων οργάνων που στόχο έχουν να βολέψουν όσους σας βοήθησαν προεκλογικά. Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν σας πιστεύουμε κύριε Πρόεδρε ότι θα «θα τελειώνουμε με αυτό το θέμα» και μάλιστα με χρονικό ορίζοντα.

Η αντιμετώπιση των φαινομένων διαφθοράς προϋποθέτει πρώτιστα πολιτική βούληση και ακόμη δεν μας δείξατε, πέραν των ωραίων λόγων, ότι τη διαθέτετε. Τι έχετε κάνει προς αυτήν την κατεύθυνση; Δεν μπορείτε να κάνετε τομές και ταυτόχρονα να τους έχετε όλους ευχαριστημένους. Απαιτείται να ληφθούν ριζοσπαστικές αποφάσεις που σίγουρα θα προκαλέσουν την αντίδραση από τα κατεστημένα συμφέροντα. Έχει ο ΠτΔ το θάρρος και την τόλμη να συγκρουστεί με παγιωμένες καταστάσεις;

Οι θεσμοί στην κυπριακή πραγματικότητα νοσούν και επιβάλλεται η εξυγίανσή τους. Γιατί αν παραμείνουν ως έχουν, ήδη χρεωκοπημένοι, θα οδηγηθούμε πάλι στα ίδια αποτελέσματα. Από τη σωστή λειτουργία τους θα προκύψουν η λογοδοσία, ο έλεγχος και όπου επιβάλλεται η συνακόλουθη τιμωρία. Γιατί, κακά τα ψέματα, η ατιμωρησία έγινε μέρος της πολιτικής μας ζωής και αυτό εκτρέφει τη θρασύτητα όσων θεωρούν ότι με την ανοχή της πολιτείας και των θεσμών βρίσκονται υπεράνω του νόμου. Πέραν τούτων, διαβρώνει την ηθική της κοινωνίας με πολλές ζημιογόνες συνέπειες. Εάν δεν υπάρξει απόδοση δικαιοσύνης με δίκες και καταδίκες και οι ένοχοι δεν κλειστούν στη φυλακή τότε ο πολίτης δεν πρόκειται να πειστεί ότι άλλαξε κάτι. Μόνο με παραδειγματικές τιμωρίες θα ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα και θα αρχίσει να αλλάζει η στάση του κόσμου. Διαφορετικά η διαφθορά θα συνεχίσει να θεωρείται κανονικότητα και για τους πολιτικούς και για τον πολίτη.