«Αγοράστε ένα Ford, γίνετε λόρδος» - Ο Dr Bekir Azgin μας θυμίζει «Αναμνήσεις από έναν άλλο κόσμο»

Sevgul Uludag

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518

Στα παλιά του άρθρα με τίτλο «Αναμνήσεις από έναν άλλο κόσμο» που δημοσιεύθηκαν το 2014 στην εφημερίδα HAVADIS, ο Dr Bekir Azgin μας θυμίζει μια παροιμία από την παιδική μας ηλικία.«Αγοράστε ένα Ford, γίνετε λόρδος!». Δεν ξέρω από πού προερχόταν αυτή η παροιμία, αλλά θυμούμαι ξεκάθαρα ως παιδί να την ακούω.Εκείνο τον καιρό (γεννήθηκα το 1958, δηλαδή στη διάρκεια της Βρετανικής Αποικιοκρατίας στην Κύπρο), τέτοιες παροιμίες ήταν κοινές στην Κύπρο. Άκουγες επίσης ανθρώπους να λένε «Πώς είσαι Sir;». Όλοι αποκαλούσαν ο ένας τον άλλο «Sir» εκείνο τον καιρό.Τόση ήταν η επίδραση των Βρετανών στη γλώσσα μας.

Ζαχαροπλαστείο London

Υπήρχε επίσης το πολύ γνωστό «London Pastanesi» («Ζαχαροπλαστείο London») στη γειτονιά μου, όπου συνηθίζαμε να πηγαίνουμε κάποτε για να αγοράσουμε σιαρλόττα (ένα αγγλικό γλυκό με κρέμα κάσταρτ, μαρέγκα και κάποια κυπριακά γλυκά του κουταλιού ή κοκ, ή πρινσές, ή εκλέρ – γλυκά φτιαγμένα με ζύμη choux). Ήταν στη «μόδα» λέξεις και φράσεις από τη Δύση, πρωτίστως από το Λονδίνο. Και ας μην ξεχνούμε τα απογευματινά τσάγια των μητέρων μας. Τέτοια ήταν η ατμόσφαιρα. Και ο Bekir Azgin στο άρθρο του με τίτλο «Αγοράστε ένα Ford, γίνετε λόρδος!», λέει:

Μόνο ένα αυτοκίνητο

«Στην παιδική μου ηλικία, υπήρχε μόνο ένα αυτοκίνητο στο χωριό μας (Ποταμιά). Ήταν ένα αυτοκίνητο αντίκα με ορθογώνιο αμαξίδιο και ανήκε στον Husseyin τον κουρέα. Δεν ξέρω γιατί τον φώναζαν «κουρέα» αφού ποτέ δεν τον είδα να κουρεύει ανθρώπους. Πάντοτε τον ήξερα ως τον Τουρκοκύπριο μουχτάρη του χωριού. Και ο Ελληνοκύπριος μουχτάρης ήταν ο Μιχάλης (αν δεν κάνω λάθος, εκείνο τον καιρό οι μουχτάρηδες διορίζονταν από την αγγλική κυβέρνηση. Και όταν διοριζόσουν, αν δεν συνέβαινε κάποια ατυχία, παρέμενες μουχτάρης εφ’ όρου ζωής!)

Ο Husseyin ο Κουρέας, έκανε μια εκστρατεία στη Λευκωσία μια φορά τη βδομάδα, κάθε Παρασκευή. Το πρωί έφερνε το αυτοκίνητο στην πλατεία του χωριού και έπαιζε την κόρνα του αυτοκινήτου «Πιιιπ πιιιπ». Έπρεπε να έβλεπες την κόρνα του αυτοκινήτου. Έμοιαζε με τρομπέτα με καφέ πλαστική μπάλα, λίγο μεγαλύτερη από μπάλα του τένις. Καθώς πιεζόταν η μπάλα, από τον χάλκινο σωλήνα έβγαινε ένας ήχος σαν βέλασμα της αγελάδας.

Η μάρκα του αυτοκινήτου ήταν Ford. Γι' αυτό όταν οι φίλοι μου ομοιοκαταληκτούσαν τις λέξεις «Αγόρασε ένα Ford και γίνε Λόρδος. Αγόρασε ένα Dodge και γίνε κριάρι («koch» στα τούρκικα)». Πάντοτε θυμόμουν το αυτοκίνητο του Husseyin του Κουρέα και δεν μπορούσα να καταλάβω πώς κάποιος μπορούσε να γίνει πλούσιος με ένα τέτοιο αυτοκίνητο. Όμως, κατά βάθος είχε δημιουργηθεί προκατάληψη ότι τα αυτοκίνητα της μάρκας Ford ήταν τα καλύτερα. (είναι δύσκολο να εξηγήσω το πώς δημιουργήσαμε τέτοια προκατάληψη ενώ ξέραμε τόσα λίγα για τα αυτοκίνητα. Επιπλέον, δεν είδα ποτέ αυτοκίνητο μάρκας Dodge μέχρι να πάω στο πανεπιστήμιο. Όταν ήμουν στο πανεπιστήμιο, μόνο τότε είχα δει αυτοκίνητα όπως Chevrolet, Buick και Dodge αφού μετέφεραν επιβάτες ως μέσα μεταφοράς.).

Φωτογραφία του Husseyin του Κουρέα με τη σύζυγο και την κόρη του, που κοινοποίησε ο Bekir Azgin

Μέχρι την Παρασκευή

Όσοι είχαν οποιαδήποτε δουλειά στη Λευκωσία, έπρεπε να περιμένουν μέχρι την Παρασκευή για να ταξιδέψουν με το αυτοκίνητο του Husseyin του Κουρέα. Ακόμα και όσοι ήταν άρρωστοι, πήγαιναν στο γιατρό την Παρασκευή... Τσάντες, ποδήλατα, ακόμα και δεμάτια με τριφύλλι, τοποθετούνταν στην οροφή του αυτοκινήτου, δένονταν σφικτά και η εκδρομή προς τη Λευκωσία ξεκινούσε από σκονισμένους χωματόδρομους. Εφόσον ο πατέρας μου ήταν ο γραμματέας του Συνεργατικού, χρειαζόταν να πηγαίνει συχνά στη Λευκωσία. Όταν ρωτούσα τον πατέρα μου τι θα μας έφερνε από τη Λευκωσία, η απάντησή του ήταν πάντοτε η ίδια: «Σκόνη από το τύμπανο και τη σκιά του μιναρέ.». Όμως, συχνά έφερνε από τη Λευκωσία χαλβά (είδος γλυκού φτιαγμένο με σησαμέλαιο - S.U.). Και σκεφτόμουν βαθιά: Ο χαλβάς είναι η σκόνη από το τύμπανο ή η σκιά του μιναρέ;

Αναζητώντας το θαύμα

Είχα κάνει το μακρύτερο ταξίδι της παιδικής μου ηλικίας με αυτό το παλιό αυτοκίνητο του Husseyin του Κουρέα. Οι ετοιμασίες για το ταξίδι είχαν ξεκινήσει από καιρό. Υπήρχαν πολλές κουβέντες για αυτό, και έγιναν σχέδια, και στο τέλος πάρθηκε μια απόφαση. Αναμενόταν ένα θαύμα στο τέλος αυτού του ταξιδιού. Δεν υπήρχαν πολλοί που πίστευαν σε θαύματα, αλλά κρίθηκε σκόπιμο τουλάχιστον να προσπαθήσουμε.

Το πρόβλημα ήταν ότι ένα παιδί, λίγο μεγαλύτερο από μένα, ήταν κωφό και δεν μπορούσε να μιλήσει. Δεν υπήρχε γιατρός που δεν τον πήραν, Τουρκοκύπριος ή Ελληνοκύπριος. Δεν βρέθηκε θεραπεία. Οι Ελληνοκύπριοι χωριανοί εισηγήθηκαν κάτι. Χρειαζόταν ένα θαύμα για να θεραπευθεί αυτό το παιδί. Και η μόνη δύναμη που θα μπορούσε να θεραπεύσει το παιδί ήταν στο μοναστήρι του Απόστολου Ανδρέα. Σύμφωνα με αυτούς, ένα παρόμοιο παιδί σε ένα άλλο χωριό θεραπεύτηκε από αυτό τον Άγιο. Ένα κερί με σχήμα το σώμα ενός ανθρώπου φτιάχτηκε και αυτό προσφέρθηκε από το παιδί στον Άγιο, στον Απόστολο Ανδρέα. Δεν είχε σημασία ότι το παιδί ήταν μουσουλμάνο.

Η μητέρα του ανήμπορου παιδιού το φρόντιζε, και η μητέρα μου μετέφερε τις τσάντες. Το ταξίδι θα διαρκούσε δύο μέρες, έτσι έπρεπε να πάρουμε μαζί μας φαγητό και νερό. Οι ετοιμασίες συμπληρώθηκαν, οι τσάντες γέμισαν και ήμασταν καθ' οδόν προς το σπίτι του Husseyin του Κουρέα. Όταν φτάσαμε εκεί. είδαμε ότι ήταν αναστατωμένος. Το αυτοκίνητο Ford που βρισκόταν κάτω από τη χαρουπιά, δεν δούλευε. Η γυναίκα του, η θεία Emete που ήταν κυρία, προσπαθούσε να τον ηρεμήσει. Ο πατέρας μου πήρε τη μανιβέλα στο χέρι του, την έβαλε στην τρύπα και ξεκίνησε να τη γυρνάει. Χαρ, χαρ, χαρ, κρ, κρ, κρ και μετά ξεκίνησε η μηχανή!

«Το αυτοκίνητο ζεστάθηκε!»

Βάλαμε τις τσάντες μας στο αυτοκίνητο και καθίσαμε μέσα και ξεκινήσαμε. Οι θέσεις στο αυτοκίνητο ήταν οτιδήποτε άλλο εκτός από θέσεις. Ήταν κομμάτια από σκεπασμένο ξύλο. Καθώς το αυτοκίνητο έπεφτε μέσα σε λακκούβες στον δρόμο, οι θέσεις μας πετούσαν ψηλά στον αέρα! Και αυτό ήταν επίπονο για την πλάτη και το σώμα μας.

Μετά από λίγο ο Husseyin ο Κουρέας είπε «Το αυτοκίνητο ζεστάθηκε». Κατ’ ακρίβεια έβγαινε καπνός από το καπό του αυτοκινήτου. Σταμάτησε σε κατάλληλο σημείο και άνοιξε το καπό και έριξε νερό σε μια τρύπα. Περιμέναμε για λίγο για να κρυώσει το αυτοκίνητο και μετά ξεκινήσαμε και πάλι. Ήδη πίστεψα ότι θα μέναμε στον δρόμο και άρχισα να υπολογίζω τι θα έκανα αν συνέβαινε αυτό. Όμως, μετά από μερικούς ακόμα σταθμούς για να κρυώσει το αυτοκίνητο, φτάσαμε στον προορισμό μας σώοι και ασφαλείς.

Μια εκκλησία στην παραλία

Είχαμε φτάσει σε μια εκκλησία στην παραλία. Πρέπει να ήταν μια ξεχωριστή μέρα. Η εκκλησία ήταν γεμάτη κόσμο. Δεν μου άρεσε καθόλου η ατμόσφαιρα. Πρώτα απ’ όλα ήταν ζοφερά μέσα στην εκκλησία και μου φαινόταν πολύ σκοτεινά. Και μετά η μυρωδιά των κεριών έδινε μια παράξενη μυρωδιά γενικά. Βγήκα έξω από την εκκλησία και άρχισα να παίζω στα σκαλιά της εκκλησίας και να βλέπω τη θάλασσα. Έτσι, δεν είδα τι έκαναν μέσα στην εκκλησία.

«Το θαύμα που δεν ήρθε ποτέ»

Όταν βγήκαν έξω από την εκκλησία, σκοτείνιαζε. Φάγαμε το γεύμα μας και μπήκαμε στο αυτοκίνητο για να περάσουμε τη νύκτα. Εφόσον δεν υπήρχε χώρος για να ξαπλώσουμε, έπρεπε να μείνουμε καθιστοί. Θυμούμαι ότι με πονούσε το σβέρκο μου το πρωί. Και το επόμενο πρωί, νωρίς, πήραμε τον δρόμο για την επιστροφή. Σταματούσαμε και συνεχίζαμε, φτάσαμε στο χωριό μας το απόγευμα. Περιμέναμε ένα θαύμα για πολλά χρόνια, αλλά το θαύμα του Αποστόλου Ανδρέα δεν έγινε ποτέ.».

Λεζάντα κύριας φωτογραφίας: Χρειαζόταν ένα θαύμα για να θεραπευθεί αυτό το παιδί. Και η μόνη δύναμη που θα μπορούσε να θεραπεύσει το παιδί ήταν στο μοναστήρι του Απόστολου Ανδρέα