Μέσα στα πλαίσια των συζητήσεων με την υπουργό για την πορεία ολικής αναδόμησης της εκπαίδευσης, γίνεται λόγος μεταξύ άλλων και για το ολοήμερο σχολείο, για αυτό και ο τίτλος του άρθρου «Το τέρας του αναλφαβητισμού μπορεί να καταπολεμηθεί». Επανερχόμεθα σε αυτό το θέμα επειδή πιστεύουμε ακράδαντα ότι με τη σωστή λειτουργία του Ενιαίου Ολοήμερου Σχολείου σε υποχρεωτική βάση θα φέρει πολύ θετικά αποτελέσματα όσον αφορά το «τέρας» του αναλφαβητισμού, που πρέπει να ομολογήσουμε είμαστε αντιμέτωποι με ένα μέγιστο πρόβλημα στην εκπαίδευση.
Σήμερα το ενιαίο ολοήμερο σχολείο εφαρμόζεται υποχρεωτικά μόνο σε τρία σχολεία παγκυπρίως και δεν έχουμε αρκετή γνώση για τα αποτελέσματα των πιο πάνω σχολείων. Δυστυχώς, η τάση όσον αφορά τα προαιρετικά ολοήμερα σχολεία δεν είναι ενθαρρυντική αφού ένας μεγάλος αριθμός αυτών των σχολείων δυσλειτουργεί. Φαίνεται ότι η άποψη για πραγματικά ολοήμερο σχολείο το οποίο πρέπει να θεωρείται η φυσιολογική επέκταση της πρωινής φοίτησης με τους ίδιους δασκάλους των παιδιών έχει περιοριστεί στα πιο πάνω ενιαία ολοήμερα σχολεία.
Οι στόχοι του ολοήμερου σχολείου αρχίζουν από την ολόπλευρη καλλιέργεια και ανάπτυξη του παιδιού, με εμπλουτισμό του αναλυτικού προγράμματος με θέματα που ικανοποιούν ειδικά ενδιαφέροντα των παιδιών και με δραστηριότητες που προάγουν την κοινωνικοποίηση καθώς και άλλα μεταξύ αυτών και η κατ’ οίκον εργασία – ενισχυτική διδασκαλία.
Δυστυχώς, όλες οι έρευνες δείχνουν τρομακτικά ποσοστά αναλφαβητισμού και πρέπει εδώ και τώρα να μας προβληματίσουν, φτάνουν πλέον τα λόγια τα μεγάλα. Έργα χρειάζονται και είναι εδώ που το ολοήμερο σχολείο πρέπει να υλοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αυτός ο τρόπος, κατά τη γνώμη μου, είναι η ασχολία των μαθητών με την «κατ’ οίκον εργασία» σε στυλ ενισχυτικής διδασκαλίας που είναι ο φόβος κι ο τρόμος των γονιών και που θα περιλαμβάνει σίγουρα και εργασίες κάτω από την επιτήρηση και καθοδήγηση των δασκάλων τους που σίγουρα μέσω της κατ’ οίκον εργασία θα βοηθήσουν σε βάθος και τους αδύνατους μαθητές με τον αναλφαβητισμό να υποχωρεί σταδιακά. Είμαστε σίγουροι για το όφελος που μπορεί να μας προσφέρει ένα υποχρεωτικό ολοήμερο σχολείο σε παγκύπρια βάση.
Η διεκπεραίωση της «κατ’ οίκον εργασίας» στο ολοήμερο σχολείο μπορεί να δώσει διέξοδο για να ελευθερώσει το παιδί να ασχοληθεί με τα δικά του ενδιαφέροντα και τους γονείς να ασχοληθούν μαζί του μέσα από συνθήκες αγάπης και κατανόησης που θα το βοηθήσουν να αναπτυχθεί ομαλά.
Θα προχωρούσα ένα βήμα πιο κάτω να εισηγηθώ τα παιδιά να αφήνουν τις τσάντες με τα βιβλία τους στο σχολείο και να παίρνουν σπίτι μόνο βιβλία λογοτεχνικά ή γενικού ενδιαφέροντος που θα διαβάζουν για ξεκούραση και ανανέωση των πνευματικών τους δυνάμεων με τα κατάλληλα κίνητρα για τη πιο πάνω συνήθεια από μέρους του σχολείου. Είναι γι’ αυτό που πρέπει και οι βιβλιοθήκες των σχολείων να εμπλουτιστούν κατάλληλα, να επιπλωθούν και διαρρυθμιστούν με γούστο για να ελκύουν τα παιδιά που σιγά - σιγά θα αγαπήσουν τον πιο πολύτιμο χώρο για έναν μαθητή που τόσο περιφρονημένος βρίσκεται στη συνείδηση όλων.
Θα ήθελα να τονίσω ξανά το όφελος που θα έχει ο μαθητής από το ολοήμερο σχολείο αν τεθεί στη σωστή του βάση, δηλαδή σε υποχρεωτική βάση. Πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι το ολοήμερο σχολείο δεν θα είναι παιδοκομικός σταθμός αλλά προσφορά για ανάπτυξη των ικανοτήτων των παιδιών μας για πραγματική μελέτη σε βάθος και έρευνα που θα εξαλείψει τα απαράδεκτα ποσοστά αναλφαβητισμού που κάνουν την εμφάνισή τους στο γυμνάσιο, θα βοηθήσει τα ικανά παιδιά να γίνουν ικανότερα, θα συσφίξει τις σχέσεις μαθητών και δασκάλων που θα βρίσκονται περισσότερο χρόνο μαζί, θα δώσει περισσότερο χρόνο στο παιδί για μη καθοδηγούμενο παιχνίδι στη γειτονιά με την ομάδα του και θα βελτιώσει τις σχέσεις στην οικογένεια του παιδιού. Βεβαίως, θα υπάρξει οικονομικό κόστος αλλά θα πρέπει να το επωμιστούμε γιατί η παιδεία είναι ο θησαυρός που θα δώσει ώθηση στη νέα γενιά για μια πορεία προς το φως.
* ΒΑ, ΜΑ, PhD, πρώην επιθεωρητή και πρώτου λειτουργού εκπαίδευσης, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού
