Έχεις επιθεωρητή

Ο ρόλος των επιθεωρητών του κυπριακού σχολείου δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από κανέναν. Του Αρχιεπίσκοπου Μακάριου αμφισβητήθηκε, του Μαχάτμα Γκάντι ναι, των επιθεωρητών ποτέ. Οι βλοσυροί αυτοί κύριοι και κυρίες ζουν λυπημένοι στον λαβύρινθο του Υπουργείου Παιδείας, χωρίς ποτέ κανένας Θησέας να θελήσει να τους λυτρώσει. Με το να ανανεώσει τον ρόλο τους. Η ακριβοπληρωμένη θέση του επιθεωρητή είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν δίνει πίσω όσα παίρνει. Κανένας απλός καθηγητής και καθηγήτρια δεν τους συμπαθεί. Ούτε οι δάσκαλοι. Ούτε οι καθαρίστριες. Ούτε οι μαθητές. Κάθε δύο χρόνια, οι Κύπριοι εκπαιδευτικοί περνάνε από τη βάσανο του επιθεωρητισμού. – «Έχω επιθεωρητή», λένε, και φτιάχνουν τα πάντα στην εντέλεια για να φαίνεται το μάθημα θεϊκό και ανεπανάληπτο. Μέχρι και τάξη μπορεί να βάψουν. Ο επιθεωρητής θα δώσει έναν πόντο και θα τους πει μπράβο. Αν δεν κάνει ο καθηγητής όσα απαιτεί ο επιθεωρητής, δεν θα πάρει πόντο. Αν δείξει νευριασμένος, μπορεί ο επιθεωρητής να του πάρει και τον προηγούμενο.

Οι επιθεωρητές δηλαδή παίζουν με έναν πόντο πάνω, έναν κάτω και ισοπαλία (Υπάρχουν και τα στημένα όπου βάζουν 2 πόντους πάνω, μα αυτά είναι άλλη ιστορία). Αν κανένας δάσκαλος βγει έξω από τα νερά του επιθεωρητή, τότε έχει πρόβλημα. Καλείται να δώσει εξηγήσεις. Κανονικά και για να έχει ενδιαφέρον, θα έπρεπε το κάθε μάθημα να έβγαινε έξω από τα λιμνάζοντα της ελονοσίας νερά. Οι επιθεωρητές είναι ίσως το πιο συντηρητικό κομμάτι της κυπριακής εκπαίδευσης. Με ελάχιστες εξαιρέσεις. Πολλοί καλοί διευθυντές και διευθύντριες που ξέρουν απ’ έξω κι ανακατωτά το προσωπικό τους, πολλές φορές μπορεί να κοντραριστούν με τον επιθεωρητή για το καλό του καθηγητή. Διότι είναι αδύνατον ένας επιθεωρητής να ξέρει ποιον επιθεωρεί αφού τον βλέπει μια φορά κάθε δύο χρόνια. Και τον μπαμπούλα να δεις ώς τότε, θα τον έχεις ξεχάσει. Όμως υπάρχουν και διευθυντές που παίζουν πελλό, λόγω νωχελικού χαρακτήρα ή γιατί κοντεύουν και οι ίδιοι να γίνουν επιθεωρητές. Ναι, στο κυπριακό σχολείο γίνεσαι επιθεωρητής άμα κοντέψει η ώρα σου, κάπου εκεί γύρω στα 60. Υπάρχουν και νεότεροι επιθεωρητές, μα αυτοί είναι πολύ λιγότεροι σε σχέση με τον μεγάλο στρατό. Οι επιθεωρητές εν που κάτω που τον υπουργό. Μπορούν να του μιλήσουν απευθείας άμα θέλουν. Όμως πολλοί τον αποφεύγουν και αυτόν.

Δύσκολα ένας επιθεωρητής συμφωνεί με έναν άλλον επιθεωρητή, ακόμα και του ίδιου κλάδου. Ο καθένας έχει τον χαρακτήρα του. Οι καθηγητές ξέρουν από πριν ποιος θα τους δει και προσαρμόζονται στον συγκεκριμένο χαρακτήρα του. Σε κάποιον επιθεωρητή αρέσουν οι χάρτες (χαρτολαγνεία), σε έναν άλλον οι πηγές από τον Θουκυδίδη, σε έναν τρίτο οι μαρκαδόροι, δηλαδή ο πίνακας, δηλαδή ο καθηγητής που γράφει στον πίνακα. Όταν τελειώσει η επιθεώρηση του καθηγητή, τότε πάνε όλοι μαζί στο γραφείο της διευθύντριας. Πάντα οι διευθύντριες κερνούν τυροπιτάκια, οι καλύτερες και κανένα καφέ στον βρεγμένο καθηγητή, έτσι για να σπάσουν το κλίμα. Τα τυροπιτάκια τα πληρώνουν οι ίδιες. «Φάε, φάε», λέει ο επιθεωρητής στον καθηγητή, στην καθηγήτρια. Και είναι μια σκηνή ίδια με την αμηχανία και τον τρόμο της πρώτης ανάκρισης του αποικιοκράτη που μόλις συνέλαβε έναν Απάτσι πολεμιστή. Η τασιηνοπιττούα είναι γεμάτη μάλλον με το δηλητήριο του φόβου. Η κουβέρτα η εμποτισμένη με τον ιό της γρίπης. Ποτέ ένας επιθεωρητής δεν θα δείξει ενθουσιασμό με κάποιο μάθημα. Δεν θα φωνάξει ας πούμε, ΟΥΑΑΑΟΟΟ Τέλειο το μάθημά σου, πώς το έκανες έτσι, μπράβο!! Πάντα έχουν κάτι να πουν. Έστω απειροελάχιστα ασήμαντο. Μα πάντα θα το πουν. Γι' αυτό πληρώνονται. Οι επιθεωρητές στα γραφεία τους έχουν και πολλούς συμβούλους. Οι σύμβουλοι ετοιμάζουν τα λεγόμενα «δειγματικά μαθήματα», που βασικά είναι μαθήματα που θεωρούνται πολλά σπουδαία στο παζάρι της εκπαίδευσης, γι' αυτό πάντα τα αναρτούν και στο ίντερνετ και καλούν τους υπόλοιπους καθηγητές να τα ακολουθήσουν. Τα παράσημα της δουλειάς των συμβούλων τα παίρνει πάντα ο επιθεωρητής.

Γι’ αυτό οι σύμβουλοι δεν έχουν ποτέ όνομα, κανείς δεν τους ξέρει, αλλά τους επιθεωρητές τους ξέρουν όλοι. Οι σύμβουλοι πολύ συχνά ανάβουν και τα λάπτοπ των επιθεωρητών στα περιβόητα σεμινάρια. Οι σύμβουλοι είναι οι πρώην κουρασμένοι εκπαιδευτικοί της τάξης. Τόσο απογοητεύτηκαν από τις τάξεις, που προτιμούν να είναι όλη μέρα με έναν επιθεωρητή. Και να οργανώνουν από μακριά τις τάξεις όπως τις φαντάζονται, συνήθως εντελώς ανάποδα από την πραγματικότητα. Οι σύμβουλοι είναι κάτι σαν τα χερουβίμ αλλά χωρίς τα κουδουνάκια. Θα μπορούσε μια τολμηρή μεταρρύθμιση να αλλάξει τον ρόλο των επιθεωρητών για το καλό ολόκληρου του εκπαιδευτικού οικοδομήματος; Βεβαίως ναι, αλλά αυτό είναι πολύ δύσκολο και πρέπει πρώτα να πεισθούν οι ίδιοι οι επιθεωρητές. Και μπορεί γι' αυτό και μόνο να είναι δύσκολο…