Το ρίσκο της αλήθειας

Ολόκληρη η βδομάδα που πέρασε σημαδεύτηκε από την κουβέντα για το θεατρικό του ΘΟΚ «O γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες» και την περιβόητη φράση που λέει πώς… γίνεται ένα αγόρι να αγαπά ένα αγόρι και ένα κορίτσι να αγαπά ένα κορίτσι. Αυτή η μικρούλα φράση που κάλλιστα συνοψίζεται στις γραφές με το περιβόητο «αγαπάτε αλλήλους», προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στο νησί. Το Υπουργείο Παιδείας με την «επιτροπή ελέγχου των παραστάσεων» κάλεσε τους συντελεστές να αφαιρέσουν την κολασμένη αυτή φράση, οι συντελεστές την αφαίρεσαν και ύστερα διαμαρτυρήθηκαν με επιστολή τους. Αν θέλεις να ακούσεις τη φράση πρέπει να πας σε παράσταση εκτός σχολείου. Δηλαδή τελικά η φράση υπάρχει και δεν υπάρχει. Παράλληλα η επίτροπος Δικαιωμάτων του Παιδιού κ. Μιχαηλίδου εξέδωσε μια περιποιημένη και σοβαρή ανακοίνωση με την οποία καλεί το υπουργείο να ανακαλέσει την απόφαση.

Η κουβέντα πήγε μακριά. Και όπως οτιδήποτε πάει μακριά μπορεί στο τέλος να μπερδέψει με το ποια τελικά ήταν η αρχή του και τι κρύβεται πίσω-πίσω στη σκιά, κάπως έτσι συμβαίνει και με αυτήν την ιστορία. Μια μάμα, ένας παπάς, μια χριστιανική οργάνωση, κάποιος σύνδεσμος φίλων κατηχητικού, ένας κοινοτάρχης, ένας διευθυντής, μια δημοσιογράφος, ίσως ο μπακάλης της γειτονιάς, ένας οποιοσδήποτε τέλος πάντων μπορεί να τηλεφωνήσει στο Υπουργείο Παιδείας και να διαμαρτυρηθεί για οτιδήποτε. Πραγματικά για οτιδήποτε. Το τι ακούει καθημερινά το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου σύμφωνα με πληροφορίες είναι για να τραβά και ο τελευταίος σχετικά λογικός άνθρωπος τα μαλλιά του. Πρόκειται για τις λεγόμενες καταγγελίες τις οποίες το υπουργείο καλείται εμμέσως και πολλές φορές αμέσως να διερευνήσει. Και το κάνει. Για να ικανοποιήσει κάθε παραπονούμενο. Και επειδή οι καταγγελίες είναι αναρίθμητες κάθε βδομάδα, μέσα σε όλο αυτό το χάος, κάπου κάποτε θα χαθεί η μπάλα και θα βάλει το ίδιο το υπουργείο αυτογκόλ. Και αν στο ποδόσφαιρο το αυτογκόλ ο παίκτης δεν μπορεί να το πάρει πίσω, δεν θα περίμενε κανείς να κάνει το ίδιο και ένα υπουργείο που αποτελείται από… σοφούς ανθρώπους που έλεγε και μακαρίτης ο Πλάτωνας. Η παιδεία για τον Πλάτωνα είναι αυτή η διαδικασία που μέσα από αυτήν πρέπει και επιτρέπει να ξεπεραστεί η απόκρυψη. Η συγκάλυψη απειλεί αδιάκοπα την αποκάλυψη. Το να ανακαλέσει μια ατυχή απόφαση «κάποιας» επιτροπής είναι πέρα για πέρα δείγμα σοβαρότητας. Ούτε αυτό έγινε. Και το θέμα έσβησε όπως σβήνουν τα πυροτεχνήματα στους γάμους στον Πρωταρά.

Δάσκαλοι και καθηγητές, δασκάλες και καθηγήτριες γίνονται καθημερινά στόχος λογοκρισίας και μέσα στα ίδια τα σχολεία. Μερικά απλά παραδείγματα. Αν μιλήσουν για… πολιτική. Μπορεί ένας μαθητής να καταγγείλει τη δασκάλα του στη μάμα του επειδή είπε πως στην Κύπρο έχουμε διαφθορά για παράδειγμα ή επειδή είπε πως για τη βία στα γήπεδα μπορεί να φταίει το κράτος ή η Αστυνομία. Στο κυπριακό σχολείο καλύτερα να αποφεύγονται προβληματισμοί περί πολιτικής. Γι' αυτό σταμάτησε στην ουσία και το μάθημα Αγωγής του Πολίτη. Αν έρθει κουβέντα στην τάξη από τον βιολόγο για το δικαίωμα στην άμβλωση, ας πούμε, αν ρωτήσει μια μαθήτρια που ενδεχομένως και να το βίωσε η ίδια ή κάποια μεγαλύτερη φίλη - συγγενής της, και ο βιολόγος τοποθετηθεί μετά από συζήτηση υπέρ αυτής της μολυσματικής δυνατότητας, τότε μπορεί να μπλέξει. Θα πάει σπίτι του ο Κωστάκης, θα το πει του παπά του και ο παπάς του θα καταγγείλει τον βιολόγο στο υπουργείο. Ο βιολόγος μας θα δυσκολευτεί πολλά να βγει από μέσα και σίγουρα κανένας συνάδελφός του δεν θα τον στηρίξει στον Γολγοθά που θα ανέβει. Έρευνα το υπουργείο μετά από καταγγελία οποιουδήποτε θα κάνει και για το αν ακούστηκε καμιά κουβέντα για το αν υπάρχει τελικά Θεός ή όχι. Οι μαθητές ρωτούν. Καθηγήτρια που είπε πως κατά τη γνώμη της δεν υπάρχει έμπλεξε κανονικά γιατί στην τάξη της είχε κόρη ιερωμένου τοπικής ενορίας. Πολλοί καθηγητές μπλέκουν όταν δείξουν κάποιο βίντεο που μπορεί να ενοχλήσει κάποιον μαθητή. Βίντεο απόλυτα εκπαιδευτικά. Ας πούμε η Θεά των Όφεων του Μινωικού Πολιτισμού που δείχνει τα στήθη της και πρέπει να τη διδάξει ο κύριος Αντρέας όταν την πρόβαλε μια μαθήτρια σκανδαλίστηκε και τον κατήγγειλε στον παπά της. Ο παπάς της έπιασε τηλέφωνο το υπουργείο για να ξανακαταγγείλει τον κύριο Αντρέα και το υπουργείο έκανε έρευνα… Το κυπριακό πρόβλημα ποτέ δεν πρέπει να συζητηθεί σε καμία τάξη. Αν πει καθηγητής στο μάθημα της Ιστορίας πως για το ότι χάθηκε η μισή Κύπρος μπορεί, μπορεί είπε να φταίμε και λίγο λιγάκι εμείς, έμπλεξε και αυτός, και κλήθηκε να απολογηθεί, δηλαδή να δώσει λόγο στον οικείο επιθεωρητή του. Η φοβερή του αυτή άποψη καταγράφηκε στον φάκελό του που διατηρεί η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας και από τότε δεν την ξαναείπε. Μια καθηγήτρια έβαλε στην τάξη της ένα τραγούδι που μιλά για έρωτα. Έμπλεξε και αυτή. Πώς γίνεται τραγούδι να μιλά για έρωτα; Μια άλλη έδειξε ένα βίντεο με αράχνες στη βιολογία και έμπλεξε. Ένας καθηγητής που έδειξε παιδάκια να πεινούν στην Αφρική έμπλεξε και αυτός επειδή σοκαρίστηκε η 16χρονη Σοφία. Ένας δάσκαλος πριν κάτι χρόνια που είπε πως φαντάζεται έναν κόσμο χωρίς στρατό έμπλεξε και αυτός επειδή στην τάξη του είχε γιο ταγματάρχη. Για τον Γρίβα όπως τα έμπλεξε η Βουλή μας μπλέκονται και τα σχολεία. Το ίδιο για τον Μακάριο. Τα σύμβολα του τόπου δεν πρέπει να τα ταράζεις, μόνο να τους φτιάχνεις αγάλματα μεσούρανα και μουσεία. Για το προσφυγικό μια καθηγήτρια που δήλωσε πως πρέπει να αγκαλιάζουμε όσους κατατρεγμένους αναζητούν ένα καλύτερο αύριο στον τόπο μας έμπλεξε και αυτή διότι την κατήγγειλε μια μαθήτρια στη μάμα της που την προηγούμενη βδομάδα της άνοιξαν το σπίτι… «σίγουρα οι ξένοι κυρία». Και άπειρα άλλα… Η ενδέκατη εντολή θα έπρεπε να ήταν το «ου μπλέξεις». Και η κυπριακή κοινωνία σίγουρα δεν την τηρεί. Στην προσπάθειά μας να μην ταράξουμε τους κύκλους που έλεγε και ο Αρχιμήδης καταφέρνουμε στο τέλος να τα αναποδογυρίσουμε όλα. Κάπως έτσι προέκυψε μάλλον και η σπουδαία φράση «σάστα τζιαι εγύρασιν», και μέχρι να τα ξαναϊσιώσουμε θα παραμένουμε αναμφισβήτητα στάσιμοι.