Επενδύσεις και γεωπολιτικό ρίσκο

Τα τελευταία δυο χρόνια, συντελέστηκε μια κοσμογονική, θα μπορούσε να πει κάποιος, μετατόπιση της προσοχής των οικονομικών και πολιτικών δρώντων, από τη διαχείριση της οικονομικής ανόδου της Κίνας και της Ινδίας στο διεθνές σύστημα, στη διαχείριση των γεωπολιτικών ανακατατάξεων που επέφεραν τρία διαφορετικά γεγονότα.

Το πρώτο γεγονός ήταν η πανδημία που διασάλευσε, μέχρι τη στιγμή που ξέσπασε, τη λειτουργία των παγκόσμιων εμπορικών δικτύων. Μιας διασάλευσης που τις συνέπειές της ακόμα βιώνουμε και που θα συνεχίσουμε να βιώνουμε μέχρι να αλλάξει την απόλυτη πολιτική «zero covid» που ακολουθεί η Κίνα, αλλά και μέχρι να υπάρξει διαφοροποίηση του ύψους του ενεργειακού κόστους προς τα κάτω. Και που αυτό, αποτελεί το δεύτερο γεγονός που μετατόπισε την προσοχή των επαϊόντων προς τη γεωπολιτική, αφού ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας, και το δυτικό εμπάργκο κατά της Ρωσίας σε συνάρτηση με τις διευθετήσεις Ρωσίας-ΟΠΕΚ, αύξησαν το ενεργειακό κόστος παγκοσμίως, καθώς επίσης και το κόστος των τροφίμων λόγω της διαταραχής στο εμπόριο σιταριού και άλλων παρεμφερών βασικών πρώτων υλών στην παραγωγή. Το δε τρίτο γεγονός, αυτό του πληθωρισμού, προέκυψε με αφορμή τα προηγούμενα δυο, αλλά και ως συνέπεια της δημοσιονομικής και νομισματικής επέκτασης που, με τη σειρά της, προέκυψε ως εργαλείο αντιμετώπισης της προηγούμενης χρηματοοικονομικής κρίσης στο τέλος της πρώτης δεκαετίας του 2000.

Αυτή λοιπόν η νοητική γραμμική χρονική απεικόνιση των τελευταίων είκοσι χρόνων, να χρειάζεται να προσεγγιστεί στην ολότητά της για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε σωστά τη συνθετική πορεία των πραγμάτων που μας οδήγησαν από την ανερμάτιστη επέκταση της ρευστότητας των αρχών της νέας χιλιετίας στη γεωπολιτική ρήξη που ήδη διαφαίνεται στον ορίζοντα της αυγής του νέου πολυπολικού μας κόσμου. Αν δούμε με αυτόν τον τρόπο την πρόσφατη, και ακόμα υπό εξέλιξη, τρέχουσα οικονομική ιστορία, ίσως να μπορέσουμε να την κατανοήσουμε καλύτερα και να ενεργήσουμε σοφότερα, αντί να εξαρτούμε τις αποφάσεις και ενέργειές μας από το στενό λογιστικό έτος και τον ετήσιο προϋπολογισμό, που ήδη και αυτός, λόγω ΕΕ, ορθά «επεκτάθηκε» χρονικά, τουλάχιστον από πλευράς δημοσιονομικού προγραμματισμού.

Γιατί, όμως, καταπιανόμαστε με αυτή τη μακροεπίπεδη προσέγγιση; Επειδή, ίσως, να μας βοηθήσει να δούμε και λίγο καλύτερα τα δικά μας θέματα και προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, αφού είτε το παραδεχόμαστε είτε όχι, οι ξένοι επενδυτές αξιώσεων θεωρούν το γεωπολιτικό, όπως και το πολιτικό, ρίσκο στην Κύπρο καθοριστικό παράγοντα στις αποφάσεις τους. Θα ήταν άλλωστε παράλογο να το έπρατταν για όλες τις υπόλοιπες δραστηριότητές τους διεθνώς, αλλά να το παραγνώριζαν στην περίπτωση της Κύπρου, δεν είναι;

Πόσω μάλλον, όταν το αμιγώς πολιτικό ρίσκο στην Κύπρο αυξάνεται τις τελευταίες δεκαετίες λόγω διαφθοράς και εσωστρεφούς κακοδιαχείρισης, αλλά και αυξημένου λαϊκισμού στην πολιτική, με καλύτερο και πιο τρανό παράδειγμα το «τσίρκο» γύρω από τις εκποιήσεις.

Αντίστοιχα, η πορεία των πραγμάτων γύρω από το Κυπριακό και τις επιπτώσεις των περιφερειακών εξελίξεων πάνω του, με προεξέχουσα την προκλητική και αποσταθεροποιητική ρητορική και ενέργειες του καθεστώτος του κυρίου Ερντογάν, που πληγώνει ακόμα και την ίδια του τη χώρα, αλλά και του κυρίου Τατάρ εντός της τ/κ κοινότητας, χρειάζονται και απαιτούν τη δική μας ανάλογη αντιμετώπιση, αν όχι για την ακύρωσή τους, τουλάχιστον για τον περιορισμό των αρνητικών διαχύσεών τους πάνω μας, στον βαθμό που τούτο είναι δυνατό. Και είναι, ακριβώς, γι’ αυτόν τον λόγο που η δική μας στάση και συμπεριφορά πρέπει να είναι μετρημένη, μυαλωμένη, ορθολογιστική και μεθοδική, τόσο στη σύλληψη όσο και στην εκτέλεσή της.

Αφού, σε αντίθετη περίπτωση, όχι μόνο δεν θα καταφέρουμε να διασκεδάσουμε τις όποιες γεωπολιτικές ανησυχίες των ξένων επενδυτών αξιώσεων (δεν αναφερόμαστε στα γνωστά που συνηθίσαμε αλλά σε εκείνα που ακόμα δεν ήρθαν, αν και το σκέφτονται), αλλά, αντίθετα, θα τις υποδαυλίσουμε και θα τις προσθέσουμε στις ήδη υφιστάμενες πολιτικές ανησυχίες τους, μεγεθύνοντας τον βαθμό του συνολικού ρίσκου στο οποίο δεν θα ήθελαν σε καμιά περίπτωση να εκτεθούν πέραν του αντίστοιχου βαθμού που τους επιτρέπει η όποια «ασφάλειά» τους.