Από αέρος δεν έπεφταν μόνο αλεξιπτωτιστές, ρίχνονταν και μπροσούρες. Μπροσούρες σε δύο γλώσσες. Ανακοινωθέντα. Και στα τουρκικά και στα ελληνικά. Ανακοινωθέντα του διοικητή των τουρκικών ειρηνευτικών δυνάμεων Κύπρου. Τα μηνύματα στα ελληνικά γράφτηκαν σε μια παλιά γραφομηχανή. Ήταν φανερό πως τα ανακοινωθέντα γράφτηκαν βιαστικά σε ένα κλίμα πολέμου. Είχαν στολιστεί με ερασιτεχνικά σκίτσα. Επρόκειτο για γενικά μηνύματα ειρήνης που δίδονταν στον κυπριακό λαό. Μάλιστα, σε μερικά μηνύματα ο αποδέκτης ήταν απευθείας οι «Κύπριοι». Τι ένιωσε ο λαός όταν τα διάβασε αυτά, τι σκέφτηκε, δεν ξέρω, όμως σίγουρα υπήρξαν και κάποιοι που σκέφτηκαν ότι «είναι πολύ καλοπροαίρετοι». Άλλωστε περνούσαν μια πολύ κακή περίοδο. Ένα φασιστικό πραξικόπημα. Εκείνοι και όχι εμείς χρειάζονταν ουσιαστικά σωτήρα. Έναν σωτήρα που θα τους γλύτωνε από τους φασίστες λαφυραγωγούς της χούντας. Σύμφωνα με κάποιους, αυτός θα μπορούσε να είναι και η Τουρκία. Γιατί να μην είναι; Μήπως δεν ήταν μία από τις τρεις εγγυήτριες της Κύπρου; Αν η μία εγγυήτρια ανέτρεπε την τάξη και παραβίαζε το Σύνταγμα, δεν έπρεπε να της πουν να σταματήσει οι άλλοι εγγυητές; Τι περίμενε ακόμα για να αποκαταστήσει την συνταγματική τάξη; Υπολογίζοντας αυτά τα ακριβώς αισθήματα, η Τουρκία πετούσε από αέρος τα ανακοινωθέντα. Τα ανακοινωθέντα του διοικητή. Τι έλεγε; «Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις αποβιβάστηκαν στο νησί για να εκδιώξουν εκείνους που προκάλεσαν τη σημερινή κατάσταση και να φέρουν πίσω την ειρήνη και την ηρεμία των παλιών ημερών. Η ασφάλεια περιουσίας, ζωής και τιμής είναι κάτω από την εγγύηση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων χωρίς διακρίσεις φυλής και θρησκείας παντού, όπου πατήσουν το πόδι τους». Έλεγε το εξής δηλαδή: «Ήρθαμε να σας σώσουμε από τους φασίστες πραξικοπηματίες, μπορείτε να μας εμπιστεύεστε». Και ύστερα ένα μήνυμα στον Ελληνοκύπριο στρατιώτη: «Αν θέλεις να αποκτήσεις την παλιά ηρεμία και γαλήνη, άσε τα όπλα». Και ένα μήνυμα στον Τουρκοκύπριο αγωνιστή: «Χρησιμοποίησε το όπλο σου ενάντια σε εκείνους που σου συμπεριφέρονται εχθρικά. Τείνε χέρι φιλίας σε όσους καταφεύγουν σε εσένα». Και ένα μήνυμα στον κυπριακό λαό: «Καθίστε ήρεμα στα σπίτια σας. Άστε τα όπλα που κρατάτε. Όσοι εμφανιστούν επί του εδάφους και ένοπλοι θα θεωρηθούν εχθροί».
Τι ειρηνικά, τι καλοπροαίρετα λόγια είναι αυτά. Θα νόμιζες ότι ήρθαν άγγελοι και όχι ένας ένοπλος στρατός. Και θα καθάριζαν τους συμμορίτες της ΕΟΚΑ-Β που σκότωναν προδοτικά και ύπουλα τα αδέλφια τους. Θα διασφαλίσουν την ειρήνη και την ηρεμία στο νησί. Και θα έφευγαν χωρίς να περιμένουν κανένα αντάλλαγμα, όπως τον Ζορό και τον Σούπερμαν που βλέπουμε στις ταινίες! Πώς να μην αρχίσουν να ελπίζουν οι μανάδες που τα παιδιά τους σκοτώθηκαν εκ μέρους των συμμοριτών; Πού αλλού ξανάγινε ένας στρατός που καταλαμβάνει έδαφος να σώζει έναν καταπιεσμένο λαό χωρίς να προβαίνει σε λεηλασίες, αρπαγές και εγκλήματα; Φυσικά η πλειοψηφία μέσα στην ελληνοκυπριακή κοινότητα έβλεπε ότι η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας ήταν χειρότερη ακόμα και από το φασιστικό πραξικόπημα και θα είχε πολύ τραγικές συνέπειες. Όπως και να είχαν τα πράγματα, μια μέρα θα αποκρουόταν το φασιστικό πραξικόπημα. Όμως, μήπως θα ήταν εύκολο να διώξεις απ’ εδώ την Τουρκία που εισχώρησε στο νησί με τα πολυβόλα, τα τανκ και τα στρατιωτικά τζετ της;
Όλα όσα γράφτηκαν στα ανακοινωθέντα που δημοσιεύτηκαν με την υπογραφή του διοικητή των Τουρκικών Ειρηνευτικών Δυνάμεων Κύπρου και όλες οι υποσχέσεις αποδείχτηκαν κενού περιεχομένου. Έγινε ό,τι ήταν να γίνει όταν αποβιβάστηκε ο τουρκικός στρατός στο νησί. Δολοφονήθηκαν και αιχμάλωτοι στρατιώτες και αθώοι άμαχοι. Η ελληνοκυπριακή κοινότητα, που σώθηκε από τα χέρια των λαφυραγωγών της φασιστικής χούντας, αυτή τη φορά έπεσε στα χέρια του τουρκικού στρατού. Και ήρθε αντιμέτωπη με μια τραγωδία πολύ μεγαλύτερη από το πραξικόπημα. Έζησε μέχρι το κόκαλο, τόσο τον φασισμό όσο και την κατοχή. Μήπως μπορεί να υπάρξει μια πιο βαθιά, πιο τρομερή τραγωδία απ’ αυτήν;
Αν η Τουρκία τηρούσε την υπόσχεση που έδωσε όταν έκανε την στρατιωτική απόβαση στο νησί, τώρα θα υπήρχε πραγματική ειρήνη και ηρεμία στο νησί. Τότε η Τουρκία θα ήταν ο πραγματικός σωτήρας των Ελληνοκυπρίων, όχι των Τουρκοκυπρίων. Και επειδή θα τους είχε σώσει από τον φασισμό, τώρα θα ήταν πολύ πιο ευγνώμονες στην Τουρκία από τους Τουρκοκύπριους και θα εξέφραζαν πιο πολλή ευγνωμοσύνη. Η 20ή Ιουλίου θα εορταζόταν και στις δύο πλευρές του νησιού, όχι μόνο στη μία, και θα γίνονταν γιορτές. Θα ήταν η μεγαλύτερη γιορτή των Κυπρίων. Αν ολοκλήρωνε την ειρηνευτική της αποστολή και αποσυρόταν πίσω στην χώρα της, εκείνοι θα ήθελαν πιο πολύ από εμάς τη συνέχιση των εγγυήσεων της Τουρκίας. Και πάρα πολλοί Ελληνοκύπριοι θα είχαν στα σπίτια τους τη φωτογραφία του Μπουλέντ Ετζεβίτ οπωσδήποτε.
Μια τέτοια ευκαιρία χάσαμε. Το τρένο της ειρήνης. Ήταν πιο γλυκό να γίνει κανείς εισβολέας και κατακτητής παρά σωτήρας. Φυτέψαμε σπόρους μίσους, εχθρότητας και εκδίκησης στα εδάφη που θα φυτεύαμε ειρήνη. Γράψαμε ιστορία εγκλημάτων, βιασμών, λεηλασιών, αρπαγών και πλιάτσικου. Και αντί να πενθούμε, γιορτάζουμε ακόμα χωρίς ντροπή!
