Ακόμη ένα «αναλογιστικό» λάθος

Όταν η συνταξιοδότηση τείνει να προορίζεται μόνο για τους πολύ πλούσιους, το να συζητάμε για την ελάφρυνση της αναλογιστικής μείωσης του 12% σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης, είναι από μόνο του πολυτέλεια. Η επικέντρωση της συζήτησης θα πρέπει να είναι οι συντάξεις να επαρκούν για μια στοιχειώδη ποιότητα ζωής για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, αλλά και να βρούμε τρόπους να διασώσουμε την αξιοπρέπεια των υφιστάμενων χαμηλοσυνταξιούχουν, χωρίς να τινάξουμε τη βιωσιμότητα του ταμείου. Όσο δεν επικεντρώνονται σε αυτό η Πολιτεία και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, η δυσαρέσκεια θα ροκανίζει την κοινωνική συνοχή αλλά και τη δημοκρατία.

Δεν ζούμε στις μέρες που γίνονται πραξικοπήματα από τον στρατό. Η δημοκρατία στις μέρες μας κινδυνεύει από την αποτυχία της Πολιτείας να φέρει λύσεις σε προβλήματα όπως και το συνταξιοδοτικό. Βέβαια, ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Παναγιώτου δεν θεωρεί πως έλυσε το πρόβλημα με την πρότασή του για μερική εξαίρεση των συνταξιούχων από το πέναλτι το 12%, και δεν την προβάλλει ως τέτοια. Ωστόσο, η επιλογή σε στόχευση με βάση τον χρόνο εργασίας, έχει τη λογική της «αναλογικότητας», αλλά στερείται ενσυναίσθησης. Η όποια στόχευση θα έπρεπε να είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι γυναίκες που έχασαν χρόνια εργασίας για να μεγαλώσουν παιδιά και όσοι βρίσκονται σε χειρωνακτικές εργασίες.

Σε αυτούς πρέπει να πάνε τα όποια πλεονάσματα (αντοχές) του ταμείου, που έχουν δημιουργηθεί από την αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από το 63ο στο 65ο έτος στο μνημόνιο του 2012. Και μάλιστα, αυτό θα πρέπει να είναι προσωρινό και να περιορίζεται σε όσους είναι κοντά στο έτος συνταξιοδότησης και στους υφιστάμενους συνταξιούχους. Για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, εκεί δηλαδή που δεν θα υπάρχουν ούτε πλεονάσματα του ταμείου και λόγω και του σημερινού δημογραφικού προβλήματος, οι λύσεις θα πρέπει να είναι διαφορετικές. Εκεί, πιο πολλή σημασία έχει να δοθεί έμφαση στο να αυξηθούν τα εισοδήματα τώρα, οι υποχρεωτικές εισφορές σε ταμεία προνοίας, αλλά και να δημιουργηθούν αξιοπρεπείς προϋποθέσεις για να εργαζόμαστε περισσότερα χρόνια. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει τα αιτήματα των συντεχνιών αλλά και η πολιτική κατεύθυνση να προσαρμοστεί στα δεδομένα ως έχουν και όχι όπως θα θέλαμε να είναι ή ήταν το 2012.

Είναι για αυτό που από τη μια η πρόταση του υπουργού Εργασίας, η κατάργηση του πέναλτι, είναι μια βελτίωση για αρκετές χιλιάδες συνταξιούχους, αλλά είναι ταυτόχρονα μια μεγάλη σπατάλη. Ειδικά από τη στιγμή που δεν εισέρχονται σε αυτή εισοδηματικά ή περιουσιακά κριτήρια. Κινδυνεύουμε δηλαδή να δούμε, όσο και μεμονωμένο και να είναι, εκατομμυριούχους ή πολυσυνταξιούχους να επωφελούνται της ρύθμισης και εξαθλιωμένους χαμηλοσυνταξιούχους να μην βλέπουν ούτε ένα σεντ αύξηση. Θα πρόκειται βέβαια για ακόμη μια επιβεβαίωση πως η Πολιτεία τους έχει «πετάξει» από το τρένο της οικονομικής ανάπτυξης. Κάτι που θα προσθέσει στον θυμό μερίδας του πληθυσμού που αισθάνεται πως μόνιμα εξαιρείται από την ευμάρεια. Μάλιστα, οι πρόσφατες εκλογές για το Ευρωκοινοβούλιο, έδειξαν πως δεν είναι και λίγοι αυτοί. Ψηφοφόροι που είτε με τη συνειδητή αποχή τους είτε με επιλογές ακραίες ακόμη και γελοίες, εκφράζουν δικαιολογημένα τον θυμό τους.

Ένας θυμός, που πιάνει όλους. Είτε πρόκειται για κυβέρνηση και συστημική αντιπολίτευση, είτε πρόκειται για συνδικαλιστικές οργανώσεις που βλέπουν τα μέλη τους να μειώνονται καθημερινά. Ένας θυμός, συνέχεια πολλών άλλων, συμπεριλαμβανομένου και αυτού για την αύξηση της ΑΤΑ, που και επίσης έγινε με «αναλογιστική» προσέγγιση και που εκεί άφησε εκτός αυτούς που πραγματικά τη χρειάζονταν περισσότερο από όλους. Τους πανηγυρισμούς για την τότε «επιτυχία» της κυβέρνησης και η εκκωφαντική σιωπηλή συναίνεση του συνόλου του πολιτικού κόσμου, «πληρώθηκε» (μαζί και με πολλά άλλα) στην κάλπη. Την αντιλήφθηκαν δηλαδή οι πολίτες ως ακόμη ένα φτηνό πολιτικό κόλπο (ακόμη και αν δεν ήταν τέτοιο), που ούτε χρόνο κέρδισε στην Πολιτεία, ούτε και την εμπιστοσύνη για την κοινωνική συνοχή αποκατέστησε. Προσωπικά, δεν βλέπω η νέα ρύθμιση του συνταξιοδοτικού να ιδωθεί διαφορετικά από τους ψηφοφόρους. Αλλά κάπως έτσι καταρρέουν οι δημοκρατίες στις μέρες μας.