«COP28: Ολοκληρώθηκε με συμφωνία - ορόσημο» του Δρος Χαράλαμπου Έλληνα

Σε μια συμφωνία - ορόσημο, η σύνοδος κορυφής για το κλίμα COP28 στο Dubai ενέκρινε ομόφωνα το κείμενο του Παγκόσμιου Απολογισμού το πρωί της Τετάρτης. Για πρώτη φορά καλεί όλες τις χώρες να απομακρυνθούν από τη χρήση ορυκτών καυσίμων και αναγνωρίζει την ανάγκη για βαθιές, γρήγορες και συνεχείς μειώσεις εάν ο κόσμος θέλει να περιορίσει την άνοδο της θερμοκρασίας στους 1,5^οC. Αλλά δεν απαιτεί σταδιακή κατάργηση, κάτι για το οποίο πίεζαν περισσότερες από 100 χώρες.

Ο πρόεδρος της COP28, Sultan Al Jaber, πέρασε τη συμφωνία με γενικό πανηγυρισμό. Είπε: «Από τα βάθη της καρδιάς μου, σας ευχαριστώ. Έχουμε διανύσει έναν μακρύ δρόμο μαζί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Έχουμε εργαστεί πολύ σκληρά για να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τους ανθρώπους και τον πλανήτη μας. Πρέπει να είμαστε περήφανοι για τα ιστορικά μας επιτεύγματα. Η χώρα μου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είναι περήφανη για τον ρόλο της να σας βοηθήσει να προχωρήσετε. Έχουμε παράσχει μια ολοκληρωμένη απάντηση στον Παγκόσμιο Απολογισμό. Έχουμε παραδώσει ένα ισχυρό σχέδιο δράσης για να διατηρήσουμε τις ελπίδες μας για το 1,5^οC. Είναι ένα ισορροπημένο σχέδιο που αντιμετωπίζει τις εκπομπές… είναι χτισμένο σε κοινό έδαφος. Ενισχύεται από την πλήρη συμμετοχικότητα. Είναι ένα ιστορικό πακέτο για την επιτάχυνση της δράσης για το κλίμα. Είναι η συναίνεση των ΗΑΕ».

Το COP έκανε αυτό που έκανε πάντα. Επετεύχθη συμφωνία και μάλιστα ιστορική.

Τα ορυκτά καύσιμα, που περιλαμβάνουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο, βρίσκονται σε συμφωνία COP για πρώτη φορά.

Το κείμενο καλεί τις χώρες να «συμβάλουν» συλλογικά στις παγκόσμιες προσπάθειες για τη μείωση της κλιματικής ρύπανσης, αλλά με τρόπο που κρίνουν σκόπιμο, και καλεί για «μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στα ενεργειακά συστήματα, με δίκαιο, τακτικό και ισότιμο τρόπο… ώστε να επιτευχθούν μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050 σύμφωνα με την επιστήμη». Όμως, μια αναφορά σε μεταβατικά καύσιμα μπορεί να ερμηνευθεί ότι περιλαμβάνει φυσικό αέριο.

Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης τριπλασιασμό της δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως έως το 2030, έναρξη του «ταμείου απωλειών και ζημιών», δράση για τις εκπομπές μεθανίου, επιτάχυνση των προσπαθειών για μείωση της χρήσης άνθρακα και επιτάχυνση τεχνολογιών όπως η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα που μπορούν να συμβάλουν στην απανθρακοποίηση βαριών βιομηχανιών.

Ο John Kerry, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα, συνόψισε το συναίσθημα στο COP: «Για πρώτη φορά στην ιστορία του καθεστώτος μας, η απόφαση απαιτεί τη μετάβαση στα ορυκτά καύσιμα για να επιτευχθούν μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050. Θα θέλαμε πιο ξεκάθαρη γλώσσα σχετικά με την ανάγκη να αρχίσει η κορύφωση στη χρήση ορυκτών καυσίμων. Αλλά ξέρουμε ότι η συμφωνία είναι ένας συμβιβασμός μεταξύ των κρατών».

Ο επίτροπος της ΕΕ για τη δράση για το κλίμα, Wopke Hoekstra, δήλωσε ότι η συμφωνία «θα μπορούσε κάλλιστα να είναι πραγματικά συνεπής... Για πρώτη φορά σε 30 χρόνια μπορεί τώρα να φτάσουμε στην αρχή του τέλους των ορυκτών καυσίμων».

Στην πραγματικότητα, αυτή η συμφωνία δεν θα σημάνει το τέλος των ορυκτών καυσίμων. Είναι ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά θα πάρει πολύ χρόνο. Ως έχει, θα επέτρεπε τη χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου ακόμη και μετά το 2050. Δηλώνει ότι οι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου και οι χώρες είναι ελεύθερες να ακολουθήσουν τους δικούς τους δρόμους προς μηδενικές εκπομπές, «με τρόπο που κρίνουν κατάλληλο». Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να παρέχουν περίπου το 80% της ενέργειας που καταναλώνει ο κόσμος, ενώ η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας εξακολουθεί να αυξάνεται και δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη ότι η ζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου πλησιάζει στην κορύφωση.

Αυτό δεν είναι το τέλος, αλλά μόνο η αρχή. Θα ακούσουμε πολλά περισσότερα για το μέλλον των ορυκτών καυσίμων το επόμενο έτος, όταν το COP θα πραγματοποιηθεί στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.

Ωστόσο, αυτή η συμφωνία αντιπροσωπεύει σημαντική πρόοδο για όσους θέλουν να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη και να αντιμετωπίσουν την κλιματική κρίση. Όπως είπε ο Al Jaber, «πρέπει τώρα να λάβουμε τα απαραίτητα βήματα για να μετατρέψουμε αυτή τη συμφωνία σε απτές ενέργειες».