«COP28/Ημέρα 4η: Υγεία και προβληματισμοί» του Δρος Χαράλαμπου Έλληνα

Η Κυριακή ήταν αφιερωμένη στην Υγεία στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα COP28 στο Dubai. Αλλά ήταν επίσης μια ημέρα προβληματισμού για το τι έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα και πού πηγαίνει αυτή η σύνοδος κορυφής. Ως συνήθως, πολλοί βλέπουν επιτεύγματα, ενώ άλλοι είναι επιφυλακτικοί ότι τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα της συνόδου κορυφής υπολείπονται των αναγκαίων.

Αυτή ήταν η πρώτη ημέρα για την Υγεία σε μια σύνοδο κορυφής της COP, με έμφαση στη δημιουργία συστημάτων υγείας ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή και στην επιτάχυνση και κλιμάκωση των συνεργασιών για τη μετάβαση σε ένα «δικαιότερο, καθαρότερο και υγιέστερο παγκόσμιο περιβάλλον». Κεντρική θέση σε αυτό είχε η «Συμμαχία για Μετασχηματιστική Δράση για το Κλίμα και την Υγεία» (ATACH), με επικεφαλής τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας που χρησιμοποίησε την πλατφόρμα COP28 για να τονίσει τις «συμπράξεις και τη συνεργασία που αλλάζουν το παιχνίδι και που οδηγούν την εξέλιξη και τη βιωσιμότητα των πράσινων συστημάτων υγείας.»

Ο πρόεδρος της συνόδου κορυφής, Sultan Al Jaber, δήλωσε ότι οι παράγοντες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή «έχουν γίνει μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την ανθρώπινη υγεία στον 21ο αιώνα». Οι τροπικές ασθένειες, ο υποσιτισμός, η ελονοσία και το θερμικό στρες επιδεινώνονται παγκοσμίως καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, αλλά ιδιαίτερα στις φτωχότερες αναπτυσσόμενες χώρες που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν. Συνολικά, δεσμεύτηκαν $777 εκατομμύρια δολάρια για την εξάλειψη των παραμελημένων τροπικών ασθενειών και τη βελτίωση της ζωής 1,6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων.

Η Παγκόσμια Τράπεζα ξεκίνησε επίσης ένα πρόγραμμα για τη διερεύνηση πιθανών μέτρων στήριξης για τη δημόσια υγεία στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Περισσότερες από 120 χώρες υπέγραψαν μια δήλωση, αναγνωρίζοντας την ευθύνη τους να κρατούν τους ανθρώπους ασφαλείς καθώς επιδεινώνεται η υπερθέρμανση του πλανήτη.

Το Ίδρυμα «Bill&Melinda Gates» υποστηρίζει έρευνες και έργα δημόσιας υγείας για τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ο Bill Gates είπε ότι οι επιστήμονες εργάζονται σε νέες θεραπείες και πρόληψη της ελονοσίας που εξαπλώνεται από τα κουνούπια, λέγοντας ότι «έχουμε νέα εργαλεία σε επίπεδο εργαστηρίου που αποδεκατίζουν τους πληθυσμούς κουνουπιών».

Επιπλέον, το φιλανθρωπικό ίδρυμα του Προέδρου των ΗΑΕ Sheikh Mohamed και το Ίδρυμα Gates, μαζί με άλλους παγκόσμιους εταίρους, ανακοίνωσαν αυξημένη χρηματοδότηση του «Reaching the Last Mile Fund», που έχει συσταθεί για την καταπολέμηση των «Παραμελημένων Τροπικών Ασθενειών» (NTDs). Αυτό θα βοηθήσει να επιταχύνει την πρόοδο σε 39 αφρικανικές χώρες.

Σαν να ήθελαν να επιστήσουν την προσοχή στα προβλήματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, την ημέρα της Υγείας στο COP28, οι ουρανοί του Dubai καλύφθηκαν από αιθαλομίχλη (smog), με την ποιότητα του αέρα να χαρακτηρίζεται ως «ανθυγιεινή».

Καθώς η σύνοδος κορυφής προχωρά, το μέλλον των ορυκτών καυσίμων χαράσσει σαφείς διαχωριστικές γραμμές. Ο Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, άναψε τις φλόγες των αντις την Παρασκευή, όταν προέτρεψε τους παγκόσμιους ηγέτες να σχεδιάσουν ένα μέλλον χωρίς ορυκτά καύσιμα. Τόνισε ότι «το όριο 1,5oC βαθμών είναι δυνατό μόνο εάν σταματήσουμε τελικά να καίμε όλα τα ορυκτά καύσιμα. Όχι μόνο μείωση.»

Αλλά οι αναπτυσσόμενες οικονομίες που είναι επίσης από τους μεγαλύτερους χρήστες ενέργειας στον κόσμο, η Κίνα και η Ινδία, διαφωνούν, αναφέροντας την ενεργειακή ασφάλεια ως κορυφαία προτεραιότητά τους. Το ίδιο και η Ρωσία, η Αφρική και οι πετρελαιοπαραγωγικές χώρες. Ο ειδικός απεσταλμένος της Κίνας για την Κλιματική Αλλαγή, Xie Zhenhua, συνόψισε το δίλημμα λέγοντας ότι «η διαλείπουσα φύση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η ανωριμότητα βασικών τεχνολογιών, όπως η αποθήκευση ενέργειας, σημαίνει ότι ο κόσμος πρέπει να συνεχίσει να βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα για να διασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη».

Ας ελπίσουμε ότι θα επιτευχθεί συμβιβασμός, αλλά δεν φαίνεται πιθανό ότι αυτή η σύνοδος κορυφής θα καταλήξει σε σαφείς αποφάσεις, ή σχέδια σχετικά με τα ορυκτά καύσιμα. Αλλά δεν πρέπει να μειώνεται η πρόοδος που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής, η οποία προωθεί σαφώς την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Η διαδικασία για να φτάσουμε σε μια τελική συμφωνία COP28 έχει ήδη ξεκινήσει. Η έμφαση τώρα φαίνεται να δίνεται στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη εντός 2oC πάνω από τις προβιομηχανικές θερμοκρασίες.

Η χθεσινή Δευτέρα ήταν η ημέρα της χρηματοδότησης, με προσδοκίες ότι θα ανακοινώνονταν περισσότερα κονδύλια για την υποστήριξη των πρωτοβουλιών για το κλίμα που έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής.