Ημέρα 2η στη Σύνοδο Κορυφής COP28 για την κλιματική αλλαγή

Η 1η Δεκεμβρίου ήταν η πρώτη ολοήμερη στο COP28 και ήταν κυρίως αφιερωμένη σε ομιλίες από παγκόσμιους ηγέτες, εκτός φυσικά από τον Joe Biden και τον Xi Jinping που αποφάσισαν να μην έρθουν. Οι περισσότεροι χρησιμοποίησαν τα τρίλεπτά τους σε γενικότητες, με μερικές αξιοσημείωτες εξαιρέσεις.

Ο Πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, είπε ότι η χώρα του ήθελε να φιλοξενήσει το COP33 σε πέντε χρόνια και επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να τριπλασιάσει τη χωρητικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030. Αναφερόμενος στις ανεπτυγμένες χώρες, είπε: «Ένα μικρό τμήμα της ανθρωπότητας εκμεταλλεύτηκε αδιακρίτως τη φύση, αλλά ολόκληρη η ανθρωπότητα έχει πληρώσει το τίμημα, ειδικά ο Παγκόσμιος Νότος».

Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας και οικοδεσπότης του COP30, Λούλα ντα Σίλβα, τόνισε την ανάγκη για συγκεκριμένα βήματα για τη μείωση των κοινωνικοοικονομικών τρωτών σημείων στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Προειδοποίησε ότι οι κυβερνήσεις ξοδεύουν μόνο ένα κλάσμα για το κλίμα σε σύγκριση με οπλισμό, προσθέτοντας ότι «ο πλανήτης έχει κουραστεί από συμφωνίες για το κλίμα που δεν εκπληρώνονται». Προέτρεψε για παγκόσμια δράση, λέγοντας ότι «πρέπει να το κάνουμε και με τρόπο επείγον και δίκαιο».

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η ΕΕ βρίσκεται σε καλό δρόμο για τη μείωση των εκπομπών, συμπεριλαμβανομένου του μεθανίου, και έχει δεσμευτεί να ξεπεράσει τους τρέχοντες στόχους. Υπογράμμισε επίσης την ανάγκη σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων.

Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντουλάχ-ΙΙ έδωσε έμφαση στην αλληλεπίδραση μεταξύ της κλιματικής αλλαγής και των συγκρούσεων, ιδιαίτερα υπό το φως της κλιμακούμενης ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα. Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Ελ Σίσι, πρόσθεσε σε αυτό. Είπε ότι η COP28 λαμβάνει χώρα σε ένα πλαίσιο «σοβαρών πολιτικών προκλήσεων που δεν είναι λιγότερο επικίνδυνες από την κλιματική αλλαγή».

Ο βασιλιάς Κάρολος προειδοποίησε ότι ο κόσμος είναι «τρομερά μακριά» στην παροχή ενός βιώσιμου μέλλοντος για το κλίμα, προσθέτοντας ότι «η Γη δεν ανήκει σε εμάς, ανήκουμε στη Γη».

Ο πρόεδρος του COP27, Sameh Shoukry, προειδοποίησε ότι «τα περισσότερα από αυτά που παρουσιάζουμε ως απτές λύσεις και εφαρμόσιμες δεσμεύσεις βασίζονται σε εικασίες ή καλές επιθυμίες». Κάλεσε για «επιστροφή στην πραγματικότητα», με στόχο τα πλούσια έθνη.

Αλλά υπήρξαν επίσης και σημαντικές ανακοινώσεις για τη χρηματοδότηση της βιομηχανίας τροφίμων και γεωργίας. Ο πρόεδρος του COP28, Sultan Al Jaber, ανακοίνωσε ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα δεσμεύσουν $30 δισεκατομμύρια δολάρια για χρηματοδότηση για το κλίμα, με στόχο τη βελτίωση της ροής χρημάτων σε έργα μείωσης των εκπομπών και ελπίζοντας ότι αυτό θα μπορούσε τελικά να ξεκλειδώσει $250 δισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις για το κλίμα παγκοσμίως. Είπε: «Όλοι γνωρίζουμε ότι η χρηματοδότηση για το κλίμα δεν είναι διαθέσιμη, προσβάσιμη ή αρκετά προσιτή. Αυτό επηρεάζει τις ζωές και τα μέσα διαβίωσης σε ολόκληρο τον Παγκόσμιο Νότο».

Ο ρόλος των συστημάτων τροφίμων στην κλιματική κρίση τραβάει την προσοχή περισσότερο από ποτέ στο COP28, ειδικά καθώς ευθύνεται για το ένα τρίτο περίπου των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και οι παγκόσμιες ανάγκες αυξάνονται - ο κόσμος θα χρειαστεί 60% περισσότερα τρόφιμα έως το 2050. Σε μια ιστορική εξέλιξη, η «Διακήρυξη των ΗΑΕ για τη βιώσιμη γεωργία, τα ανθεκτικά συστήματα τροφίμων και τη δράση για το κλίμα» εγκρίθηκε από 134 έθνη, αναγνωρίζοντας τη σχέση μεταξύ της υπερθέρμανσης του πλανήτη και των συστημάτων τροφίμων.

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το «Ίδρυμα Bill&Melinda Gates» ανακοίνωσαν $100 εκατομμύρια δολάρια το καθένα για να βοηθήσουν τους μικρούς αγρότες να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή. Περισσότερα υποσχέθηκαν το «The Bezos Earth Fund» και οι ΗΠΑ.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε ότι, «συλλογικά, δεν μειώνουμε τις εκπομπές ρύπων αρκετά γρήγορα και υστερούμε στις απαιτούμενες επενδύσεις, χρηματοδότηση και τεχνολογία».

Αυτό που γίνεται σαφές από την «Έκθεση Stocktake» της IPCC των Ηνωμένων Εθνών, είναι ότι οι πιθανότητες περιορισμού της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας στους 1,5οC γίνονται εξαιρετικά δύσκολες. Το πιο πιθανό είναι ότι αυτό το όριο θα παραβιαστεί. Χρειάζεται να είμαστε πιο ειλικρινείς σχετικά με τους 1,5oC, κάτι που μπορεί να βοηθήσει το κοινό να κατανοήσει καλύτερα την τρέχουσα κατάσταση της υπερθέρμανσης του πλανήτη και το πραγματικό διακύβευμα για το τι θα ακολουθήσει.

Ακόμη περισσότερη πρόοδος αναμένεται αύριο. Όπως το έθεσαν οι Financial Times, «οι συνομιλίες για το κλίμα ξεκίνησαν και ο κόσμος προσεύχεται για κάτι περισσότερο από ζεστό αέρα».