Παλαιοτέρα, από το βήμα του «Πολίτη», είχα εκφράσει την άποψη για την αναγκαιότητα γεωστρατηγικής εμβάθυνσης των σχέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας με το Ηνωμένο Βασίλειο. Η αποτύπωση της άποψης αυτής, προφανώς, έγινε πριν τη στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η διαχρονικότητα του Ηράκλειτου, και αναφέρομαι στο φιλοσοφικό αναλυτικό πλαίσιό του με την πλατωνική του ερμηνεία «πάντα χωρεί και ουδέν μένει» τα πάντα ρει δηλαδή, προσανατολίζουν κάθε νοήμονα άνθρωπο σε επαναξιολογήσεις απόψεων και περιστάσεων. Το άρθρο αυτό σηματοδοτεί μια τέτοια επαναξιολόγηση για το Ηνωμένο Βασίλειο, μέσα από το πρίσμα της παρούσας συγκυρίας, της πρόκλησης δηλαδή των Αγγλοσαξόνων για την αποσταθεροποίηση της μεταπολεμικής νόρμας, όπως αυτή εκφράστηκε μέσα από τη θεσμοθέτηση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για συλλογική ασφάλεια, σταθερότητα και συνεργασία, καθώς επίσης και από τον Bretton Woods για τη διαχείριση της παγκόσμιας οικονομίας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ιστορικά, οι σχέσεις του Ηνωμένου Βασιλείου με τη Ρωσία χαρακτηρίζονταν από αντιπαλότητα και συγκρουσιακή νοοτροπία. Μετά τον Β' ΠΠ, υπήρξε ένα détente εξ ανάγκης για τους Βρετανούς, καθότι γνώριζαν ότι απέναντι στη Σοβιετική Ένωση και μετέπειτα στη Ρωσία, στρατιωτικά τουλάχιστον, ήταν θέμα λεπτών να διαγραφούν από τον χάρτη. Εξάλλου, το διεθνές ρεζιλίκι που τους προκάλεσε το 24ώρο σοβιετικό τελεσίγραφο το 1956 για να εγκαταλείψουν το Σουέζ (μαζί με τους Γάλλους) δεν το έχουν ξεχάσει ποτέ. Η πάλαι ποτέ γηραιά Αλβιώνα βίωσε τραυματικά την υποβάθμιση του διεθνούς στάτους και κύρους της. Δεν είναι τυχαία, τηρουμένων των αναλογιών, που το Ηνωμένο Βασίλειο με το τύπου Φρανκενστάιν αποικιοκρατικό του κατάλοιπο, τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συνάψει ειδική στρατηγική σχέση ελέω της συντριπτικής υπεροχής της Ρωσίας απέναντί του, χωρίς να παραγνωρίζεται η ηγεμονία της πολιτισμικής τους συνάφειας με ό,τι αυτό συνεπάγεται, με προεξάρχουσα την κυριαρχία του αγγλοσαξονικού imperium.
Ο καθηγητής Sachs
Και είναι αυτό το imperium που έχει τεθεί ipso facto σε τροχιά δυναμικής αμφισβήτησης. Τον Απρίλιο του 2010, ο εκλελεγμένος Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτωρ Γιανουκόβιτς, υπέγραψε με τον τότε Ρώσο Πρόεδρο Μεντβέντεφ, συμφωνία ανανέωσης της παρουσίας του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, στη ναυτική βάση της Σεβαστούπολης στην Κριμαία, με αντάλλαγμα προνομιακές ενεργειακές πολιτικές για την Ουκρανία. Οι Αγγλοαμερικανοί τον ανέτρεψαν πραξικοπηματικά. Δεν είναι τυχαίο, που ο διακεκριμένος καθηγητής Οικονομικών και Διεθνών Σχέσεων στο Columbia, Jeffrey Sachs, σε συνέντευξή του στις 8/9/2023 σημείωνε ότι, ακόμη και οι New York Times τού αρνήθηκαν έστω και ένα σύντομο editorial για τα αίτια του πολέμου. Κατά τον καθηγητή Sachs, το κυρίαρχο αφήγημα στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο Ηνωμένο Βασίλειο, χωρίς να εξαιρεί την Ευρώπη, είναι οι πόλεμοι κατ’ επιλογή (wars of choice) και οι συνεχείς πολέμοι [wars all the time]. Επικαλέστηκε ακόμη τον Πάλμερστον το 1853 και τον πρώτο Κριμαϊκό πόλεμο και τη ρωσική ήττα το 1856, όπου κατά τον ίδιο η σημερινή κατάσταση παραπέμπει στην ουσία της ιμπεριαλιστικής νοσταλγίας της σημερινής βρετανικής άρχουσας τάξης. Ουσιαστικά, ονειροπολούν για την πλήρη απομόνωση της Ρωσίας από τη Μαύρη Θάλασσα και την ασταμάτητη ανατολική διεύρυνση του ΝΑΤΟ, δημιουργώντας ένα μέτωπο 2000 χλμ με τη Ρωσία, παρά τις διαβεβαιώσεις των Αμερικανών με τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, και όχι μόνο. Η πολιτική απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να εξοπλίζει με πυραύλους αιχμής τους Ουκρανούς, καθώς και η τελευταία απόφασή του να προμηθεύει την Ουκρανία με 300.000 οβίδες πυροβολικού και να συντονίζει εκ του ασφαλούς και να παροτρύνει τη συνέχιση του πολέμου (με τόσες απώλειες ζωών και υποδομών) έχει προκαλέσει τη σοβαρή ανησυχία και προβληματισμό της Ρωσίας ως προς τον καθορισμό αντιποίνων εις βάρος του. Να μην μας διαφεύγει το γεγονός ότι, οι βρετανικές βάσεις στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι κατεξοχήν βρετανικές και δυνητικά θα μπορούσαν να καθοριστούν σαν νόμιμος στόχος με ασύμμετρες συνέπειες. Το πιο επικίνδυνο, όμως, από τη θρασύδειλη και τυχοδιωκτική και επικίνδυνη συμπεριφορά τους, είναι ότι ευελπιστούν να οδηγήσουν τη Ρωσία σε πιο αποτελεσματικές, αλλά συνάμα καταστροφικές αποφάσεις.
Κατά τον Jeffrey Sachs, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιθυμούν ομαλοποίηση και κανονικότητα στις σχέσεις τους με τη Ρωσία, στην προσπάθεια διατήρησης της μονολιθικής ηγεμονίας τους. Αιχμή του δόρατος στη συγκεκριμένη προσπάθεια αποτελεί το Ηνωμένο Βασίλειο και για τη συμπεριφορά του αυτή δεν μπορούν να αποκλειστούν δυναμικές ρωσικές αντιδράσεις. Καταλήγοντας, και ο Πούτιν να μην υπήρχε θα τον είχαν εφεύρει. Απλώς, ο Πούτιν κατέχει καλύτερα την ιστορία από τον Γκορμπατσόφ, ο οποίος εθεωρείτο αναλώσιμος. Και αυτό τους δυσκολεύει.
Και το 2024
Σε κάθε περίπτωση, η ασταμάτητη αύξηση των επιτοκίων σηματοδοτεί ότι η συλλογική Δύση είναι αποφασισμένη να τραβήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία και το 2024. Όλη η σπουδή για έλεγχο των τιμών εστιάζεται στον πληθωρισμό κόστους της ενέργειας και στην ευρύτερη αρνητική διάχυσή τους σε όλη την οικονομία, που έχουν προκαλέσει με την επιθετική ιμπεριαλιστική συμπεριφορά τους εναντίον της Ρωσίας.
Μέσα από τα ψηλά επιτόκια, οι μάζες επιχορηγούν το κόστος του πολέμου και οι ολιγαρχίες της συλλογικής Δύσης απολαμβάνουν τα οφέλη του, και οδηγούν τη μεσαία τάξη και τα μη προνομιούχα στρώματα της Ευρώπης στη φτωχοποίηση, μέσα από τον περιορισμό της συνολικής ζήτησης στην οικονομία. Το Ηνωμένο Βασίλειο πρωτοστατεί στη ασταμάτητη καταγραφή νεκρών στην Ουκρανία, ενώ όπως σημειώνει ο διακεκριμένος Αμερικανός καθηγητής Sachs, οι Βρετανοί ζουν «Τhe imperialist nostalgia to the essence of its political class».
*PhD Πολιτική Κοινωνιολογία
