Άλλο στόχευση και άλλο επιλεκτική ευαισθησία

Σε περίοδο ακρίβειας και υψηλών δανειστικών επιτοκίων, το ποιους επιλέγεις να βοηθήσεις δείχνει και την πολιτική κατεύθυνση που ακολουθείς αλλά και τι πρέπει να περιμένουν οι πολίτες. Το να στηρίζεις τους καταθέτες αλλά να αναμένεις πως άλλοι θα στηρίξουν τους δανειολήπτες, το να επαναφέρεις φορολογίες στα καύσιμα αλλά να καταργείς φορολογίες στο λιανικό εμπόριο ή να αυξάνεις το κρατικό μισθολόγιο αλλά να «ορκίζεσαι» στη δημοσιονομική πειθαρχία, δεν είναι απλά αντίφαση, είναι επιλεκτική ευαισθησία και στόχευση του χειρίστου είδους.

Όταν μιλάμε για στόχευση, δεν ξεκινάμε να στοχεύουμε από εκεί που είναι εύκολο να στοχεύσουμε ή πολιτικά ακίνδυνο, αλλά από εκεί που υπάρχει η πιο μεγάλη ανάγκη. Με άλλα λόγια, δεν ξεκινάμε από τους καταθέτες να δείχνουμε την ευαισθησία μας, αλλά με τους δανειολήπτες. Αυτά τα 16 εκατομμύρια ευρώ, που έδωσε μέσα από τις περικοπές της φορολογίας των καταθέσεων από 30% σε 17%, θα μπορούσε το κράτος να τα δώσει για επέκταση του σχεδίου επιδότησης του επιτοκίου. Ενός σχεδίου που, όπως εξελίχθηκαν τα επιτόκια και ο πληθωρισμός στη μετά πανδημίας εποχή, αποτέλεσε την τέλεια παγίδα για τα νοικοκυριά. Ακόμη και το κάλεσμα για αύξηση των καταθετικών επιτοκίων είναι προβληματικό. Δεν ξέρει ο υπουργός Οικονομικών πως οι αυξήσεις στα επιτόκια των καταθέσεων θα «πληρωθούν» από αυξήσεις στο κόστος δανεισμού; Προτιμά ο υπουργός να στηρίξει το κράτος τους μεγαλοκαταθέτες και όχι τα νοικοκυριά; Θα δείξουν οι επόμενοι μήνες πού θα τελειώσει αυτό.

Την ίδια ώρα, οι δηλώσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη για δημοσιονομική πειθαρχία, θα είχαν αντίκρισμα μόνο αν είχε ακολουθηθεί «προτεσταντική» πειθαρχία τους προηγούμενους μήνες. Όταν όμως νιώθεις άνετα να δώσεις αυξήσεις στον τιμάριθμο και να ξεκινήσεις τη διαδικασία πλήρωσης δύο χιλιάδων θέσεων εργασίας στο Δημόσιο, το μήνυμα που στέλνεις είναι ότι «λεφτά υπάρχουν» για όλους. Πως είναι θέμα χρόνου να έρθει και οι σειρά των υπόλοιπων να πάρουν κάτι. Αν δεν υπάρχουν για όλους, τότε το μήνυμα είναι πως «λεφτά υπάρχουν» μόνο για «εμάς». Πως δεν είμαστε όλοι ίσοι και πως όταν μιλάμε για δημοσιονομική πειθαρχία, εννοούμε πως «εσείς» δεν θα πάρετε λεφτά. Αν αυτό είναι το μήνυμα που θέλει να στείλει στην κοινωνία μια νέα κυβέρνηση, τότε διολισθαίνουμε σε άλλες εποχές ελλειμματικής δημοκρατίας.

Το ίδιο προβληματική είναι και η στόχευση στις μειώσεις και επαναφορές στις φορολογίες. Η επαναφορά της φορολογίας στα καύσιμα και ο πανάκριβος ηλεκτρισμός χρηματοδοτεί την κατάργηση του ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα του λιανικού εμπορίου; Με ποιο σκεπτικό επαναφέρεις φορολογίες σε μια χώρα που το αυτοκίνητο είναι το κυρίαρχο μέσο μεταφοράς και καταργείς φορολογίες αλλού όπου η μείωση είναι τουλάχιστον αμφίβολη; Σε πόσα προϊόντα που περιέχουν ζάχαρη και καφέ θα δούμε έστω και μικρή μείωση στις τιμές; Σε κανένα βέβαια. Το όποιο όφελος θα το απορροφήσουν οι επιχειρήσεις, αν όχι οι έμποροι, και σίγουρα όχι οι πολίτες. Αντίθετα, οι μειώσεις στα καύσιμα και η επιδότηση στο ηλεκτρικό ρεύμα, για όσο το επιτρέπει ακόμη η ΕΕ, θα μπορούσε να στηρίξει τα νοικοκυριά. Εκτός βέβαια κι αν είναι μέρος ενός «πράσινου σχεδιασμού» που ξεκίνησε με τη δημιουργία λεωφορειολωρίδων στην είσοδο της Λευκωσίας και πολέμου στα ορυκτά καύσιμα και πως το επόμενο διάστημα θα το δούμε σε πλήρη εφαρμογή. Δεν νομίζω.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η νέα κυβέρνηση πιάστηκε απροετοίμαστη. Οι αστοχίες στη στόχευση σπατάλησαν και αυτές πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο και επέτειναν τον εκνευρισμό των πολιτών, σπρώχνοντας στην απάθεια και τα άκρα και άνοιξαν τον δρόμο για αυτό που θα δούμε να συμβαίνει στη Βουλή με σημαντικά νομοσχέδια. Σε ένα τέτοιο σκηνικό, οι προϋπολογισμοί δύσκολα περνάνε και εύκολα γίνονται «ατυχήματα» με προτάσεις νόμου με λαϊκίστικο πρόσημο. Είναι και για αυτό που η κυβέρνηση θα πρέπει να επανεξετάσει το πώς και ποιους στοχεύει να βοηθήσει, και αυτό θα πρέπει να γίνει τώρα.