Του Δρα Χριστάκη Σεργίδη
Οι Κυπριακές Φαρμακοβιομηχανίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, διότι τα φάρμακα αποτελούν το σημαντικότερο εξαγωγικό βιομηχανικό προϊόν της χώρας μας, που υπερβαίνει το 37% των συνολικών εξαγωγών.
Τα συνολικά έσοδα από τις εξαγωγές φαρμάκων το 2016 ήταν €252.7 εκατομμύρια σε σχέση με €247.3 εκατομμύρια της προηγούμενης χρονιάς καταγράφοντας δηλαδή μια αύξηση γύρω στο 2.2%, σύμφωνα με τα δεδομένα της στατιστικής υπηρεσίας. Ενώ οι εισαγωγές φαρμάκων το 2016 ανήλθαν σε €196,7 εκατομμύρια.
Οι πιο πάνω αριθμοί αποδεικνύουν ότι η Κύπρος παρουσιάζει μεγαλύτερους δείκτες εξαγωγών στα φάρμακα σε σύγκριση με τις εισαγωγές τους. Δηλαδή το συνάλλαγμα που φέρνουν οι Κυπριακές φαρμακοβιομηχανίες από τις εξαγωγές είναι μεγαλύτερο από το συνολικό κόστος των εισαγομένων φαρμάκων. Εκτός από την Γερμανία και τη Γαλλία που παρουσιάζουν θετικό ισοζύγιο στις εξαγωγές – εισαγωγές φαρμάκων, στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ισχύει το αντίθετο, δηλαδή παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερους δείκτες εισαγωγών στα φάρμακα σε σύγκριση με τις εξαγωγές τους.
Επιπρόσθετα, οι Κυπριακές Φαρμακοβιομηχανίες απασχολούν πέραν των 2.000 εργαζομένων και αποτελούν τον κύριο αιμοδότη άλλων πέραν των 1200 τοπικών επιχειρήσεων όπως, τυπογράφους, πωλητές μηχανημάτων και διαφόρων άλλων υλικών, εταιρείες μεταφοράς εμπορευμάτων και άλλων μέσω του πολλαπλασιαστικού παράγοντα (Multiplier factor).
Μεγάλη μεν είναι προσφορά των Κυπριακών Φαρμακοβιομηχανιών στην Οικονομία, ανύπαρκτη δε είναι η στήριξη τους από το κράτος. Αφήνονται από μόνες τους να αντιμετωπίσουν τον διεθνή ανταγωνισμό, που δυσκολεύει τις προσπάθειες τις οποίες καταβάλλουν στις εξαγωγές των προϊόντων τους.
Μερικές από τις αιτίες που αποδυναμώνουν την εξαγωγική ανταγωνιστικότητα των Κυπριακών Φαρμακοβιομηχανιών παρατίθενται πιο κάτω:
- Ακριβό ηλεκτρικό ρεύμα.
- Αδυσώπητη γραφειοκρατία.
- Ο ενίοτε αδικαιολόγητος χειρισμός των αρμοδίων υπηρεσιών και ορισμένων φορέων του κράτους.
- Απόλυτη αδιαφορία του δημοσίου για την παροχή κινήτρων για έρευνα & ανάπτυξη και καινοτομία.
- Τα χρηματικά κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων και ταμείων συνοχής δεν αξιοποιούνται πλήρως και επιστρέφουν στην ΕΕ, που στην συνέχεια παραχωρούνται στους ανταγωνιστές τους!
Για να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα τους θα πρέπει:
- Το κράτος να μεριμνήσει για φθηνότερη ενέργεια.
- Να συμμετέχουν σε ερευνητικά σχέδια καινοτομίας ή σχέδια αναβάθμισης του εξοπλισμού για έρευνα και ανάπτυξη (μέσω απλών διαδικασιών), που θα καλύπτονται από τα διαρθρωτικά ταμεία.
- Να υπάρχουν φορολογικά κίνητρα ή φορολογικές απαλλαγές για επανεπένδυση των κερδών στην έρευνα και ανάπτυξη.
- Να παρέχονται μακροχρόνια χαμηλότοκα δάνεια για επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη.
- Να υπάρχουν μισθολογικά κίνητρα για κάποια χρονική περίοδο για την πρόσληψη εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού για έρευνα & ανάπτυξη από το εξωτερικό (εφόσον δεν υπάρχει στην Κύπρο), μέσω του οποίου θα εκπαιδευτούν και Κύπριοι επιστήμονες.
- Να παρέχονται κίνητρα για την παραγωγή νέων προϊόντων ή εφαρμογή νέων παραγωγικών διαδικασιών, όπως λόγω χάριν:
- Πλήρη φορολογική απαλλαγή στα κέρδη από την εξαγωγή αυτών των προϊόντων για μια χρονική περίοδο π.χ. 5 χρόνια.
- Φορολογική αλλαγή στη κοστολόγηση του ηλεκτρικού ρεύματος.
- Να αυξηθεί το ποσό των ενισχύσεων Ήσσονος Σημασίας (De Minimis).
Η δημιουργία Υφυπουργείου Βιομηχανίας, στο οποίο να διοριστούν τεχνοκράτες και επαγγελματίες, θα συμβάλει στα μέγιστα στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των εξωστρεφείς Κυπριακών εταιρειών που εξάγουν ή έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό και το όφελος για την Κυπριακή οικονομία θα είναι τεράστιο.
*Ο Δρ Χριστάκης Σεργίδης είναι ερευνητής στον τομέα ανάπτυξης φαρμάκων και συνεργάζεται με αρκετά πανεπιστήμια. Στο παρελθόν η έρευνα του στο University of Denver, USA, βραβεύθηκε από την American Chemical Society. Επίσης έχει πληθώρα ερευνητικών δημοσιεύσεων.
