Διαβάζοντας τον τύπο έμαθα κάτι καινούριο προ ημερών. Ότι υπάρχει και ο "πατριωτικός" τρόπος αξιοποίησης των υδρογονανθράκων! Και εγώ που νόμιζα μετά από τόσες δεκαετίες εργασίας στον τομέα της ενέργειας, ότι τα έργα υλοποιούνται μόνο αν στηρίζονται σε τεχνοοικονομικές μελέτες δηλαδή αν είναι τεχνικά εφικτά και οικονομικά βιώσιμα είχα λάθος?
Πριν από τρία ακριβώς χρόνια, μιλώντας στο Ενεργειακό Συμπόσιο, είχα προβεί σε κάποιες διαπιστώσεις που επιβεβαιώνονται πανηγυρικά και σήμερα. Συνοπτικά είχα τονίσει α) ότι κατά κανόνα οι πολιτικοί, λαμβάνουν υπόψη στις τοποθετήσεις τους κυρίως την προοπτική των επόμενων εκλογών, β) ότι διαχρονικά απουσιάζει από τον τόπο μας μια ολοκληρωμένη και δημοσιευμένη με διαφάνεια ενεργειακή στρατηγική, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε και σε λάθος αποφάσεις και γ) πως ειδικά μετά τον εντοπισμό υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κύπρου, το Δεκέμβρη του 2011, έχουν αυξηθεί δραματικά οι «ειδικοί» σε θέματα ενέργειας, που γνωρίζουν και προτείνουν λύσεις για όλα.
Θα πρέπει να σημειωθεί όμως, πως ειδικά στο θέμα της προώθησης της έρευνας για ανεύρεση και αξιοποίηση Υδρογονανθράκων, υπάρχει μια συνέχεια στην πολιτική του Κράτους, παρά τις επιμέρους διαφορές, από τέσσερις διαφορετικές Κυβερνήσεις, Κληρίδη, Παπαδόπουλου, Χριστόφια και Αναστασιάδη. Ο Χάρτης της σημερινής κατάστασης στην ΑΟΖ της Κύπρου είναι αποτέλεσμα αυτής της συνέχειας.
Επανέρχομαι όμως, στο λεγόμενο ‘πατριωτικό’ τρόπο αξιοποίησης των υδρογονανθράκων. Μετά την επιτυχή γεώτρηση της NOBLE το 2011, συζητήθηκαν οι τρόποι αξιοποίησης των υδρογονανθράκων και εντοπίστηκαν οι πιθανές επιλογές εξαγωγής φυσικού αερίου όπως:
- Δημιουργία χερσαίου τερματικού υγροποίησης
- Εξαγωγή μέσω αγωγού προς την Ελλάδα
- Πλωτή μονάδα υγροποίησης
- Κ.ά.
Η καταγραφή των επιλογών για εξαγωγή ΦΑ, δεν σημαίνει αυτόματα πως είναι οικονομικά βιώσιμες η ότι είναι όλες τεχνικά εφικτές. Κάποιες, όπως ο αγωγός προς Τουρκία, δεν μπορούν να υλοποιηθούν με άλυτο το Κυπριακό. Στρατηγικά, οι επιλογές που οδηγούσαν προς τη μετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό ενεργειακό κέντρο, όπως η δημιουργία τερματικού η και η εξαγωγή μέσω αγωγών ήσαν οι προτιμητέες. Όμως για να υλοποιηθεί ένα τόσο μεγάλο έργο, δεν αρκεί μόνο η στρατηγική και πολιτική βούληση. Χρειάζονται τα αυτονόητα, που είναι οι ικανοποιητικές ποσότητες ΦΑ, καθώς και οι κατάλληλες τιμές στη διεθνή αγορά, που θα επιτρέπουν τη σύναψη των συμβάσεων πώλησης ΦΑ σε ανταγωνιστικές τιμές, που θα είναι όμως ικανές να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση του έργου από τους επενδυτές. Φαίνεται πως μόνο η περίπτωση εξαγωγής προς Αίγυπτο, έχει προς το παρόν προϋποθέσεις για πιθανή υλοποίηση.
Φυσικά τα πιο πάνω είναι ψιλά γράμματα για ‘ειδικούς’ που ξεφύτρωσαν όπως τα μανιτάρια, αλλά και για πολιτικούς που χαρακτηρίζουν ένα έργο ως «πατριωτικό» ανάλογα με την προτεινόμενη όδευση του! Πρόσφατα άκουγα ‘ειδικό’ εξ Ελλάδος που φιλοξενείται συχνά στα ΜΜΕ, να μιλά επί παντός επιστητού με απόλυτη βεβαιότητα, για τα περίπλοκα γεωστρατηγικά και ενεργειακά προβλήματα της περιοχής και να αναφέρει εξωφρενικούς αριθμούς νέων θέσεων εργασίας!
Το βέβαιο είναι πως τα μεγάλα ενεργειακά έργα προσελκύουν επενδυτές και υλοποιούνται μόνο αν είναι οικονομικά βιώσιμα και ικανοποιούν ανταγωνιστικά τις ανάγκες μιας συγκεκριμένης αγοράς πχ της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ιταλία, Ελλάδα) η της Ασίας και όχι αν χαρακτηρίζονται ‘πατριωτικά’ από κάποιους.
Πρόσθετα, η πιθανή ανακάλυψη ενός μεγάλου κοιτάσματος στην ΑΟΖ της Κύπρου, όπως του Zohr της Αιγύπτου θα αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού και τις δυνατότητες εξαγωγής.
Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν. Το θετικό είναι πως υπάρχει ένας ικανοποιητικός αριθμός σημαντικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κύπρου. Αυτό που χρειάζεται η Κύπρος είναι προγραμματισμός, σύνεση και στενή συνεργασία με τους εταίρους μας στην ΑΟΖ που έχουν τη γνώση και εμπειρία. Στόχος θα πρέπει να είναι επίσης και η μετατροπή του νησιού, σε περιφερειακό κέντρο για παροχή υπηρεσιών από εταιρείες στις ΑΟΖ όλων των γειτονικών χωρών.
Αναμένουμε λοιπόν, ελπίζοντας πως αυτό το μείζον εθνικό θέμα, θα παραμείνει μακριά από την προεκλογική διαμάχη για τις προεδρικές του 2018, η οποία ξεκίνησε πολύ πρόωρα.
Γιώργος Σιαμμάς
Τέως Πρόεδρος ΡΑΕΚ