Όλα τα κόμματα στην Κύπρο μετά και τα τελευταία μασκαραλίκια στο Κυπριακό, τα οποία συνάδουν πλήρως με το αποκριάτικο πνεύμα των ημερών έχουν βάλει πλώρη για τις προεδρικές εκλογές. Έχουμε πάντως την εντύπωση ότι λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο. Ο ξενοδόχος στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο Κύπριος ψηφοφόρος, ο οποίος, αν κρίνουμε από τις συνεχείς δημοσκοπήσεις, δεν διαφέρει ποσώς από τον Αμερικανό, τον Βρετανό και τον Γάλλο ψηφοφόρο. Πρόκειται για ψηφοφόρους που αναζητούν πολιτικούς μιας διαφορετικής γκάμας και φιλοσοφίας, αφού εδώ και καιρό έχουν απαξιώσει στο έπακρον τα υφιστάμενα παραδοσιακά σχήματα.
Η κοινή γνώμη πλέον δεν διαμορφώνεται μέσα από τις ανακοινώσεις των κομμάτων, ούτε από την αρθρογραφία κομματικών εντύπων, αλλά σχηματίζεται μέσα από έναν καθημερινό λαϊκό αχταρμά θέσεων και απόψεων που διατυπώνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχει βέβαια μια διαφορά των Δυτικών κοινωνιών από τις Ανατολικές. Στην Αίγυπτο, τη Συρία, την Τυνησία και την Τουρκία με οδηγό τα social media οι πολίτες εξεγείρονται και επαναστατούν. Στη Δύση, διαμορφώνουν μια κοινή γνώμη που θέλει εκσυγχρονισμό. Θέλει να απαλλαγεί από τους λεγόμενους συμφεροντολόγους και διεφθαρμένους πολιτικάντηδες. Αυτή η κοινή γνώμη είναι λογικά επιπόλαιη, αφού δεν έχει ιδεολογικό υπόβαθρο και σοβαρό συντονιστή. Κινείται όμως από μια δίκαιη –όχι πάντα τεκμηριωμένη– αντίδραση και συνήθως είναι επιρρεπής σε εύηχα συνθήματα. Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ακριβώς το προϊόν αυτών των εύηχων συνθημάτων και το Brexit ο θεμέλιος λίθος του κοινωνικού μετασχηματισμού στην Ευρώπη.
Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στον λαϊκό ψηφοφόρο, αλλά και στους πιο ψαγμένους. Το ζητούμενο είναι κοινό, ανεξαρτήτως πολιτικής κουλτούρας. Όλοι θέλουν νέους ηγέτες γενικά. Μη κομματικούς, αλλά μορφωμένους τεχνοκράτες με πολιτικό λόγο, οι οποίοι να καταγγέλλουν το κατεστημένο που τα έκανε θάλασσα και τους οδήγησε στην οικονομική ένδεια. Αναζητούν ηγέτες οι οποίοι να αναγνωρίζουν τα συμφέροντα των πολιτών και να υπόσχονται αξιόπιστα ότι θα τα προστατεύσουν. Θέλουν αίμα και τους απατεώνες στη φυλακή. Αυτή είναι η τάση διεθνώς αλλά και στην Κύπρο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ανάμεσα στους πιο δημοφιλείς πολίτες αυτής της χώρας κατατάσσονται προσωπικότητες όπως ο δήμαρχος Πάφου Φαίδων Φαίδωνος, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο γενικός εισαγγελέας και ο γενικός ελεγκτής. Όλοι αυτοί, λόγω ή έργω, κινούνται σε μια μη κομματική λογική –με τους δύο πρώτους να διαθέτουν και αντισυστημική λογική– με αποτέλεσμα να έχουν αποκτήσει συμπάθειες, τόσο ανάμεσα στους διανοούμενους όσο και στους απλούς ανθρώπους.
Από την άλλη, οι κομματάρχες στην Κύπρο, παραγνωρίζοντας αυτά τα δεδομένα, ξεκίνησαν τον αγώνα για τις προεδρικές εκλογές. Με τον γνωστό συμβατικό έως και γραφικό τρόπο περασμένων εποχών. Μη μπορώντας να αναγνώσουν στοιχειωδώς τις μετρήσεις της κοινής γνώμης. Βεβαίως έχουν πίσω τους μηχανισμούς και χρήμα και ελέγχουν παραδοσιακά ΜΜΕ, οπότε θα μπορούσαν να δώσουν ακόμα μία μάχη –ίσως και την τελευταία αυτής της μορφής– το 2018. Θα είναι όμως πολύ δύσκολη μάχη, αν τον Φεβρουάριο του 2018 μας προκύψουν σοβαροί υποψήφιοι εκτός του γνωστού πολιτικού κατεστημένου.
Σενάρια
Με συμβατικούς όρους, ο Νίκος Αναστασιάδης φαίνεται να έχει ένα σαφές προβάδισμα στις εκλογές, αφού φαίνεται ότι εκτός από τις ψήφους του ΔΗΣΥ θα μπορούσε να ελέγξει μεγάλο ποσοστό του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ. Απαιτείται ωστόσο μία προϋπόθεση. Ότι ο χώρος του ενδιάμεσου θα κατέλθει με δύο ή τρεις υποψηφίους. Σε αυτή την περίπτωση ο υποψήφιος του ΑΚΕΛ θα περάσει στον δεύτερο γύρο, θα βρει μπροστά του τον Αναστασιάδη και θα χάσει.
- Κάποιοι στον ενδιάμεσο πιστεύουν ότι αν ο Νικόλας καταφέρει να κερδίσει το χρίσμα (με τη σύμφωνη γνώμη και του Γ. Λιλλήκα), θα περάσει στον β' γύρο και θα κερδίσει τον Αναστασιάδη. Πρόκειται για αφελή σκέψη, αφού ο Νικόλας απέναντι στον Αναστασιάδη θα χάσει κατά κράτος. Ο Νικόλας, με βάση πάντα τις δημοσκοπήσεις, δεν θεωρείται αξιόπιστος, ούτε, κυρίως, πείθει κανέναν ότι μπορεί να διαχειριστεί το Κυπριακό χωρίς λύση. Απεναντίας, ίσως αποδειχθεί και επικίνδυνος, και αυτό φάνηκε προχθές στη Βουλή όταν μετατράπηκε σε ουρά του ΕΛΑΜ. Στον δεύτερο γύρο η Αριστερά δεν θα τον ψηφίσει μαζικά, ακόμα και αν η ηγεσία τού ΑΚΕΛ το ζητήσει.
- Τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν ενδιαφέροντα αν ο Νικόλας, αντί king, αποφάσιζε –λόγω ηλικίας– να γίνει king maker. Χρειάζεται έναν μετριοπαθή υποψήφιο, ο οποίος θα μπορούσε να ενώσει τον ενδιάμεσο και την ίδια στιγμή να ψηφίζεται από το ΑΚΕΛ στον δεύτερο γύρο. Αν μάλιστα έχει και τις κατάλληλες προδιαγραφές, θα μπορούσε να μετατρέψει τις προεδρικές και σε εκλογές ενός γύρου, επιτρέποντας στο ΑΚΕΛ να συμπορευτεί. Μόνο με ένα τέτοιο σενάριο χάνει ο Αναστασιάδης.
Συμπερασματικά
Εν κατακλείδι, είτε με λύση είτε χωρίς λύση του Κυπριακού, ο Νίκος Αναστασιάδης, εφόσον οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας κινηθούν συμβατικά και προβλέψιμα, δεν έχει αντίπαλο. Αν ο κεντρώος χώρος κινηθεί συσπειρωτικά και την ίδια στιγμή εμβολιάσει τη λογική του με τις τάσεις της κοινής γνώμης, όπως αυτές διαμορφώνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα έχει τον κύριο λόγο.
Βεβαίως τα κόμματα, όπως έχει ήδη προαναφερθεί, δεν διαθέτουν την παλιά τους αίγλη. Υπάρχουν σοβαρές ομάδες πολιτών οι οποίες ήδη βρίσκονται σε διαβούλευση με προσωπικότητες που μπορούν να κινηθούν εξωκομματικά και αντισυστημικά. Η συνοχή των κομμάτων βρίσκεται στο ναδίρ, ο λόγος που εκφέρουν δικαίως ή αδίκως κρίνεται ως αναξιόπιστος, οπότε δεν θα ήταν καθόλου έκπληξη η Κύπρος, χωρίς λύση στο Κυπριακό, να βρεθεί στα αχνάρια των ΗΠΑ ή της Βρετανίας το 2018.
