Δύσκολος γρίφος για όλους τους παίκτες του Κυπριακού παραμένει, λίγα μόλις εικοσιτετράωρα πριν από την κομβικής σημασίας διάσκεψη στη Γενεύη, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος με μεγάλη επιμέλεια έχει αποφύγει μέχρι σήμερα να εκπέμψει ξεκάθαρα μηνύματα όσον αφορά το πρόβλημα της Κύπρου.
Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, αλλά και κύκλους προσκείμενους σε Τουρκοκύπριους πολιτικούς, ο Τούρκος Πρόεδρος πολύ πριν από την τελευταία τρομοκρατική επίθεση στην Κωνσταντινούπολη σκοπίμως απέφευγε να εμπλακεί σε διαβουλεύσεις και διεργασίες όσον αφορά την κορύφωση της διαπραγμάτευσης στο Κυπριακό, εμπλέκοντας ως επί το πλείστον στις διαβουλεύσεις τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου (συναντήσεις στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών). Ως εκ των πιο πάνω, παραμένει μέχρι και την υστάτη σε ισχύ η επιφύλαξη όσων γνωρίζουν πολύ καλά το απρόβλεπτο του (πολιτικού) χαρακτήρα του Ταγίπ Ερντογάν ότι η όποια εκτίμηση για το Κυπριακό είναι υπό την αίρεση της τελικής απόφασης του Τούρκου Προέδρου. Το γεγονός πάντως ότι για άλλη μια φορά επέλεξε -παρά τις καταιγιστικές εξελίξεις στην Τουρκία- να δει τον «πρωθυπουργό» Χουσεΐν Οζγκιουργκιούν (πριν δει τον Μουσταφά Ακιντζί, η συνάντηση με τον τελευταίο ήταν προγραμματισμένη για αργά χθες το απόγευμα) και να τον διαβεβαιώσει -όπως προκύπτει από τις δηλώσεις Οζγκιουργκιούν- για τον σωστό χειρισμό του Κυπριακού, σίγουρα επιδέχεται διαφορετικές αναγνώσεις. Μια από αυτές -και η εκτίμηση τ/κ πολιτικών κύκλων- αναφέρει ότι ο Ταγίπ Ερντογάν είναι έτοιμος για παν ενδεχόμενο: και για επιτυχή εξέλιξη των συνομιλιών αλλά και για αδιέξοδο, κυρίως όσον αφορά το θέμα των εγγυήσεων. Κάπως έτσι εξάλλου προκύπτουν και οι εκτιμήσεις και δηλώσεις (π.χ. Οζγκιουργκιούν) ότι ίσως τελικά ο Ερντογάν δεν εκπροσωπήσει την Τουρκία στη Γενεύη και επιλεγεί για τον σκοπό αυτό ο υπουργός Εξωτερικών. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν έχει να κάνει μόνο με το τι σκέπτεται ο Τούρκος Πρόεδρος αλλά και με τους σχεδιασμούς και στρατηγικές άλλων παικτών, όπως των Ηνωμένων Εθνών ή και της Ελλάδας.
Ένας από τους κυρίαρχους προβληματισμούς που προκύπτουν είναι ποια θα είναι η επόμενη μέρα σε περίπτωση αδιεξόδου ή κατάρρευση της διεθνούς διάσκεψης υπό την παρουσία μάλιστα του Ταγίπ Ερντογάν. Κάτι τέτοιο σηματοδοτεί προφανώς οριστικό αδιέξοδο. Ωστόσο τα Ηνωμένα Έθνη διαμηνύουν ότι είναι πολύ πιθανό η διεθνής διάσκεψη στη Γενεύη να μην είναι ο τελικός σταθμός αλλά να υπάρξει συνέχεια στο άμεσο μέλλον. Κάτι τέτοιο περιέγραψε εξάλλου προχθές και ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ αλλά είναι και αυτό που έχουν κατανοήσει και οι Ε/Κ συμμετέχοντες στις διαπραγματεύσεις, παρά τη δημόσια άρνηση των Τ/Κ να το παραδεχθούν, κάνοντας λόγο για τέλος του δρόμου. Αυτό το σενάριο, της βήμα προς βήμα εξέλιξης και κορύφωσης της διαδικασίας, συμπίπτει ενδεχομένως και με το πολιτικό χρονοδιάγραμμα της τουρκικής ηγεσίας που έχει θέσει το δημοψήφισμα για την αλλαγή του πολιτειακού συστήματος το πρώτο εξάμηνο του 2017. Οι ίδιοι διπλωματικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν θα ήθελε να ρισκάρει το παραμικρό δίνοντας τη συγκατάθεσή του σε μια λύση του Κυπριακού τη στιγμή που οι σχεδιασμοί του εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις εθνικιστικές δυνάμεις στην Τουρκία. Άρα ο Ερντογάν θα είχε μεγαλύτερη ευχέρεια «να παίξει μπάλα» στις διαπραγματεύσεις εάν πρώτα του είχαν λυθίι τα χέρια με το δημοψήφισμα στο εσωτερικό της χώρας του.
Οποιαδήποτε και αν είναι η ανάλυση για το μέλλον των συνομιλιών, το δεδομένο παραμένει ένα: Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει κρατήσει κλειστά τα χαρτιά του, διατηρώντας ωστόσο την εικόνα ότι ο ίδιος είναι πρόθυμος να συζητήσει και τις εγγυήσεις. Τι θα βόλευε, άραγε, επικοινωνιακά περισσότερο τον Τούρκο Πρόεδρο τη δεδομένη στιγμή; Δηλαδή λίγους μήνες πριν το τουρκικό δημοψήφισμα και ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν αλλά και η τουρκική κοινωνία είναι υπό την πίεση των τρομοκρατικών επιθέσεων. Πάντως οι επιθέσεις δείχνουν να ενισχύουν πολιτικά τον Ερντογάν. Στο ερώτημα που έχει τεθεί πιο πάνω, δεν μπορούν -για την ώρα- να δοθούν σαφείς απαντήσεις. Είτε θα συναινέσει σε συμφωνία για επίλυση του Κυπριακού, η οποία μεταξύ άλλων θα προβλέπει επιστροφή εδαφών και απομάκρυνση στρατευμάτων, είτε θα επιμείνει σε διατήρηση των όποιων κόκκινων γραμμών και (προσωρινή) διατήρηση των συνομιλιών έστω και διά μεμονωμένων κρίσεων. Οι επόμενες μέρες θα δείξουν!
