Η «δαιμονοποίηση του αντιπάλου» είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο της Στρατηγικής Επικοινωνίας και αποτελεί μια τεχνική ψυχολογικού πολέμου που έχει τις ρίζες της στη στρατιωτική προπαγάνδα. Στη σύγχρονη εποχή, χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία όχι μόνο στο πλαίσιο πολεμικών συγκρούσεων, αλλά και για την υπόσκαψη κρατών, εθνών, κοινωνικών συνόλων, κοινωνικών συστημάτων, κομμάτων, παρατάξεων, ιδεολογιών κ.λπ.
Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της τεχνικής εξαρτάται από εκείνον που την εφαρμόζει. Όποιος επιχειρεί δαιμονοποίηση, πρέπει να γνωρίζει πώς να στοιχειοθετεί την αφήγησή του, πώς να δομεί το αφήγημα του φόβου και της απειλής, και πώς να το καθιστά πειστικό στο εκλογικό σώμα ή στην κοινή γνώμη.
Στην Κύπρο, η πολιτική αντιπαράθεση συχνά μετατρέπεται σε κυνήγι μαγισσών. Ενδεικτικά, πόσες φορές ακούστηκε στον δημόσιο διάλογο ότι «αριστερίζει» ο ΔΗΣΥ ή «δεξιίζει» το ΑΚΕΛ; Ουκ ολίγες φορές. Η απόδοση χαρακτηρισμών σε κόμματα, με όρους που υπονοούν ιδεολογική μετάλλαξη, δεν είναι νέο φαινόμενο, αλλά τις περισσότερες φορές δεν συνοδεύεται από πειστική επιχειρηματολογία.
Ένα πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η δήλωση του πρώην βουλευτή του ΔΗΣΥ, Ευγένιου Χαμπουλλά, ότι το (πρώην πλέον) κόμμα του ακολουθεί μια «αριστερίζουσα πορεία».
Εύλογο ερώτημα: Όταν ο κ. Χαμπουλλάς ήταν βουλευτής, δεν έβλεπε τον «αριστερισμό» του κόμματός του; Όταν ήταν βουλευτής, το κόμμα του ήταν κυβερνών κόμμα, και ακολουθούσε μια πολιτική ανάλογη με την πολιτική της κυβέρνησης του Προέδρου Χριστοδουλίδη. Τω καιρώ εκείνω, ο κ. Χαμπουλλάς δεν έβλεπε ότι ο ΔΗΣΥ «αριστερίζει»; Γιατί δεν αντέδρασε τότε; Αντιθέτως, φαίνεται ότι οι δηλώσεις Χαμπουλλά περί ιδεολογικής παρέκκλισης του ΔΗΣΥ έρχονται εκ των υστέρων, σε μια συγκυρία που πιθανώς εξυπηρετεί προσωπικές στρατηγικές.
Επιπλέον, τι έπρεπε δηλαδή να κάνει ο ΔΗΣΥ για να «ταιριάζει» με την «ιδεολογία» του κ. Χαμπουλλά; Να τρώνε όλοι μαζί αμπελοπούλια; Να «νικούν» καθημερινά την Τουρκία με συνθήματα; Να ττελλιάσουν τη (μισή) Κύπρο; Έχει η ιδεολογία του κ. Χαμπουλλά οποιαδήποτε σχέση με τον πατριωτικό ρεαλισμό του Κληρίδη; Ενός πατριωτισμού ο οποίος έχει την αντίθετη έννοια από τον «πατριωτισμό» που αποτελεί «το τελευταίο καταφύγιο του απατεώνα».
Τι σημαίνει, όμως, «αριστερίζει» και τι σημαίνει «δεξιίζει»; Ούτε ο ΔΗΣΥ έγινε αριστερό κόμμα, ούτε το ΑΚΕΛ έγινε δεξιό. Μάλιστα, αν όσοι εκφράζουν αυτές τις απόψεις κληθούν να τις τεκμηριώσουν βάσει υφιστάμενων μοντέλων των θεωρητικών επιστημών, πιθανότατα δεν θα μπορέσουν να το κάνουν. Διότι, στην πραγματικότητα, πολλοί από αυτούς που εκφέρουν τέτοιους ισχυρισμούς δεν γνωρίζουν καν τι είναι «Δεξιά» και «Αριστερά» με ιστορικούς και πολιτικούς όρους.
Συνεπώς, κάτι άλλο «παίζει». Και εκείνο που «παίζει» δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο από τις προσωπικές επιδιώξεις και ατζέντες του καθενός, που βλέπει ενδεχομένως το ΕΛΑΜ σαν την κότα με τα χρυσά αβγά. Ο οπορτουνισμός και η εκμετάλλευση της ιδεολογικής σύγχυσης αποτελούν πάγιες τακτικές στον πολιτικό στίβο.
Ως δημοσιογράφος που διαχρονικά έχει επικρίνει έντονα, και πιστεύω δίκαια, τόσο τον ΔΗΣΥ όσο και το ΑΚΕΛ, αλλά και τα υπόλοιπα κόμματα, εντοπίζω ότι η προσπάθεια δαιμονοποίησης των εν λόγω δύο κομμάτων, με τον συγκεκριμένο τρόπο, δεν είναι αποκλειστικά κυπριακό φαινόμενο. Αντιθέτως, είναι συνυφασμένη με το ευρύτερο διεθνές πολιτικό περιβάλλον. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, όποιος διαφωνεί με τον Ντόναλντ Τραμπ και τις πολιτικές του χαρακτηρίζεται «κομουνιστής». Με αυτή τη λογική, μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις με τρισεκατομμύρια δολάρια κύκλο εργασιών είναι ξαφνικά… μπολσεβίκοι, αφού διαφωνούν με τις οικονομικές πολιτικές του Τραμπ. Ο Μπάιντεν, ο Ομπάμα, η Χίλαρι Κλίντον, όλοι βαφτίζονται «κομουνιστές» από τους πολιτικούς τους αντιπάλους.
ΥΓ Για όνομα του Θεού και της Παναγίας πλέον
