Ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου

«Οι ήττες είναι πολύ πιο διδακτικές από τις νίκες», λέει. Όπως είπε ο Σάμουελ Μπέκετ: «Συνεχώς προσπαθούσες. Συνεχώς αποτύγχανες. Ας είναι. Δοκίμασε ακόμα μια φορά, απέτυχε ακόμα μια φορά, απότυχε καλύτερα». Ο Χοσέ Μουχίκα. Ο θρυλικός ηγέτης της Ουρουγουάης. Σε ηλικία 89 χρόνων. Πεθαίνει. Περιμένει τον θάνατο. Πρέπει να πενθήσει όλος ο κόσμος. Πεθαίνει ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου. Δεν υπάρχει ελπίδα από τη θεραπεία του για τον καρκίνο. Διέκοψε τη θεραπεία. Έγραψε τη διαθήκη του. «Για να είμαι ειλικρινής, πεθαίνω. Θέλω να με αφήσουν ήσυχο», είπε. Ο Πέπε, δηλαδή ο Μουχίκα ο οποίος μνημονεύεται ως ο πατέρας του λαού, θέλει να ταφεί κάτω από το δέντρο σεκόγια στο αγρόκτημά του, δίπλα από τον σκύλο του. Είμαι βέβαιος πως χωρίς αυτόν θα νιώθουμε πιο μόνοι σε αυτό τον κόσμο. Φεύγει ένας άνθρωπος, ο οποίος μας έδωσε υπομονή, δύναμη και έμπνευση και στην προσωπικότητά του ενσωματώνει μοναδικές καλοσύνες και ομορφιές.

Ήταν ένας αντάρτης που σήκωσε το κεφάλι στο καθεστώς. Συνελήφθη. Έμεινε στα κελιά του φασιστικού καθεστώτος 13 χρόνια. Αφότου βγήκε από τη φυλακή ίδρυσε το Κίνημα Λαϊκής Συμμετοχής. Εξελέγη βουλευτής. Ύστερα έγινε γερουσιαστής. Ύστερα υπουργός. Και ύστερα Πρόεδρος της δημοκρατίας. Ήξερε την αξία του ο λαός της Ουρουγουάης που διαθέτει επαναστατικό πνεύμα και στάθηκε πάντα δίπλα του. Είναι μια αξέχαστη νίκη για ολόκληρη την ανθρωπότητα η νίκη του Μουχίκα, ο οποίος πέρασε τρομερά βασανιστήρια 13 χρόνια στις φυλακές. Είναι μια νίκη που δίνει έμπνευση σε ανθρώπους όπως εμείς που νοσταλγούν τέτοιες νίκες.

Δεν πήγε ποτέ να καθίσει σε εκείνο το προεδρικό μέγαρο στο οποίο εξελέγη. Πάντα έμενε στο μικρό του σπίτι στο αγρόκτημά του. Οδηγούσε πάντα το αυτοκίνητό του μάρκας Wolkswagen, ένα μοντέλο του 1987. Δεν είχε υπηρεσιακό αυτοκίνητο. Υπάρχουν πολλά πράγματα για τα οποία πρέπει να πάρουμε μαθήματα από αυτόν, έτσι δεν είναι; Όταν τα μαθαίνετε αυτά, σίγουρα καταλαβαίνετε καλύτερα τι άπληστους και αχόρταγους διοικούντες έχουμε. Τον αποκάλεσαν «τον πιο φτωχό Πρόεδρο του κόσμου». Χάριζε στους φτωχούς το ενενήντα τοις εκατό του μισθού που έπαιρνε. Διότι ευτυχία γι’ αυτόν ήταν να κάνει ευτυχισμένους τους άλλους. Εκείνους που είχαν ανάγκη. Όμως, έκανε μεγάλα πράγματα στην κοινωνία του. Πολύ μεγάλα. Νομιμοποίησε τις εκτρώσεις. Αναγνώρισε τον γάμο ομοφυλοφίλων. Νομιμοποίησε την ινδική κάνναβη υπό τον έλεγχο του κράτους. Μήπως είναι εύκολο να κάνει κάποιος παρόμοιες μεταρρυθμίσεις σε μια φτωχή και υποανάπτυκτη χώρα όπως η Ουρουγουάη; Αυτά είναι πράγματα τα οποία εμείς εδώ δεν θα μπορούσαμε ακόμα και να φανταστούμε.

Και ιδού, ήρθε η θλιβερή είδηση την ώρα που έγραφα αυτό το άρθρο. Έφυγε από τη ζωή. Λέει το εξής το άτομο που το ανάρτησε αυτό στο Instagram: «Έφερε τη δημοκρατία στην Ουρουγουάη, μείωσε τη φτώχεια. Κατά τη δική του περίοδο, η Ουρουγουάη έγινε μια σπάνια χώρα του κόσμου στην οποία δεν υπάρχει φτώχεια». Έλεγε το εξής ο Μουχίκα: «Πρέπει να ζεις όπως σκέφτεσαι, αλλιώς σκέφτεσαι όπως ζεις». Η ομιλία που έκανε στα Ηνωμένα Έθνη είχε συγκλονίσει τον κόσμο, όπως οι ομιλίες του Κάστρο και του Τσε. «Μόνιμος είναι ο έρωτας, μόνιμη είναι η φιλία, η αλληλεγγύη και η οικογένεια. Το καθοριστικό πρέπει να είναι η ζωή. Όχι η συσσώρευση πλούτου, η κατανάλωση». Έτσι κέρδισε τον θαυμασμό και την αγάπη της ανθρωπότητας. Τον είχε διδάξει πολλά η ζωή του 13 χρόνια στη φυλακή. Ερμήνευσε εκ νέου τη ζωή, τον έρωτα και τον αγώνα. Το διηγείται ως εξής αυτό:

«Μια ζωή απλή, μοναχή που δεν έχει βάρη, αποσκευές, υλικές έγνοιες. Αυτό σημαίνει ελευθερία για μένα. Ακόμα και αν είστε Πρόεδρος της δημοκρατίας μιας χώρας. Το ίδιο πράγμα είναι. Ένας Πρόεδρος κράτους πρέπει να βλέπει πώς ζει ο λαός του. Αν ασχολείστε με άλλα ασήμαντα πράγματα, δεν θα σας απομείνει χρόνος γι’ αυτό».

Είναι αξέχαστα και τα εξής λόγια του Μουχίκα: «Ναι, δεν μπορώ να αλλάξω τον κόσμο. Όμως, αλλάζω τη ζωή των ανθρώπων».

Ανατράφηκαν μεγάλοι επαναστάτες στη Λατινική Αμερική, η οποία για χρόνια στενάζει κάτω από το μαστίγιο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και της τυραννίας. Φιντέλ Κάστρο, Τσε Γκεβάρα, Σαλβαδόρ Αλλιέντε, Ούγκο Τσάβεζ, Χοσέ Μουχίκα. Πάντα νιώθαμε θαυμασμό για τέτοιους επαναστάτες ηγέτες και τους κοιτάζαμε με νοσταλγία. Διότι οι δικοί μας ηγέτες περίμεναν πάντα να βαδίσουν πίσω από τον λαό. Ενώ εκείνοι δεν περίμεναν κάτι τέτοιο, περπάτησαν μπροστά από τον λαό. Δεν τους έδειξε τον δρόμο ο λαός, εκείνοι έδειξαν τον δρόμο στον λαό…