«Τις μέρες που έχει λιακάδα επισκευάζεις την οροφή του σπιτιού σου». Πρόκειται για μια φράση που αποδίδεται στον Τζον Κένεντι, ίσως δημοφιλέστερο Πρόεδρο των ΗΠΑ, και αυτή επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο νέος διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Χριστάκης Πατσαλίδης, για να εξηγήσει πως τώρα είναι η ώρα να γίνουν μεταρρυθμίσεις. Όπως και με τις κλιματικές συνθήκες, έτσι και στην οικονομία, υπάρχουν αλλαγές. Τώρα, πόσο ηλιόλουστες είναι οι μέρες, για πόσο θα παραμείνουν έτσι, αλλά και τι «επισκευές πρέπει να γίνουν και πόσο επιδέξιοι είναι οι «μαστόροι», δηλαδή κυβέρνηση και Βουλή, αυτό είναι κάτι που σηκώνει μεγάλη συζήτηση.
Μια συζήτηση που θα πρέπει να ξεκινήσει με το αν είναι όντως ηλιόλουστες οι μέρες. Μάλλον, αυτό εξαρτάται με το ποιος είσαι και από ποιο παράθυρο βλέπεις τον ουρανό. Από το γραφείο του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, οι μέρες είναι σίγουρα ηλιόλουστες. Η ανεργία μειώνεται, η οικονομία τρέχει με ανάπτυξη 3% παρά τη σημαντική αύξηση των επιτοκίων στην ευρωζώνη και το χρέος μειώνεται. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες που εποπτεύει «ξεχειλίζουν» από καταθέσεις και κεφάλαια, ενώ οι δανειολήπτες εξακολουθούν να πληρώνουν αλλά και να θέλουν περισσότερα δάνεια. Το αντίθετο δηλαδή με ό,τι συνέβαινε στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας που οδήγησε και στη χρεοκοπία του κράτους και των τραπεζών.
Την ίδια ώρα, από το παράθυρο των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, η «λιακάδα» που καταγράφει το «δελτίο καιρού» της Κεντρικής ισοδυναμεί με «καύσωνα». Φωτιά στις τσέπες τους, για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι, από σαφώς υψηλότερο κόστος ζωής και την καθυστέρηση που καταγράφουν οι αυξήσεις των μισθών. Μάλιστα, για κάποιους, ίσως λίγη συννεφιά, δηλαδή ένας περιορισμός της ζήτησης, να ήταν καλοδεχούμενος ώστε να προλάβουν και αυτοί το «τρένο» της ανάπτυξης. Η μάζα από αυτούς τους πολίτες έκανε -θεωρώ- συγκεκριμένες επιλογές στις πρόσφατες ευρωεκλογές (Φειδία Παναγιώτου και όχι μόνο), στέλνοντας το απειλητικό μήνυμα πως προτιμά να αφήσει την οροφή να καταρρεύσει και να μας πάρει όλους η επόμενη μπόρα. Πως η υπομονή της έχει εξαντληθεί και πως δεν βλέπει «μάστορα» που να μπορεί να φτιάξει την οροφή. Με άλλα λόγια, δεν βλέπει πώς μπορεί να αυξηθεί με βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο η παραγωγικότητα και τα εισοδήματα στην Κύπρο.
Και πώς να το δει αυτό. Η δεύτερη θητεία Νίκου Αναστασιάδη αναλώθηκε στη διαχείριση της χρεοκοπίας του Συνεργατισμού, της πανδημίας, των γεωπολιτικών εντάσεων και τη διάσωση της φήμης της χώρας από τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας σχετικά με τα «χρυσά διαβατήρια» και τα «Panama Papers». Τα απόνερα αυτής της περιόδου ακολούθησαν και τη νέα κυβέρνηση, Νίκου Χριστοδουλίδη, που βρέθηκε με το καλημέρα να πρέπει να διαχειριστεί τα «Cyprus Confidential» και τις κυρώσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας σε Κύπριους που παρείχαν υπηρεσίες σε Ρώσους ολιγάρχες, αλλά και μια σειρά από μεγάλα έργα υποδομών και ανάπτυξης με προβληματικό σχεδιασμό. Αυτά σε συνδυασμό με την πολιτική «ορφάνια» του Προέδρου αλλά και μια σειρά από άστοχες επιλογές συνεργατών έχουν αποπροσανατολίσει κυβέρνηση και Βουλή που βλέπουν μαύρα σύννεφα. Ωστόσο, αυτός που έχει δίκαιο είναι ο Χρηστάκης Πατσαλίδης.
Πρέπει να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις ακόμη και με καύσωνα. Θα πρέπει Προεδρικό και Βουλή να δούνε ποια είναι τα πιο σημαντικά και να λάβουν τις αποφάσεις τους για το πώς προχωρούν. Μια καλή αρχή είναι τα όσα εισηγείται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σχεδόν φορτικά σε όλες του τις εκθέσεις και στα οποία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ήδη δεσμευτεί πως θα κάνει, όπως και αυτά που το κράτος μας εισηγήθηκε πως θα κάνει στην ΕΕ. Μεταρρύθμιση στην Παιδεία, ταχύτερη απονομή στη Δικαιοσύνη, τεχνολογική αναβάθμιση στις υπηρεσίες της δημόσιας υπηρεσίας και ενεργειακή αναβάθμιση που θα είναι σύμφωνη με τις «πράσινες» μας υποχρεώσεις. Αυτά πρέπει να γίνουν τώρα, αν δεν θέλουμε να βρει η επόμενη «μπόρα» τα χάλια του 2013.
