To EΛΑΜ και η αναδυόμενη Ακροδεξιά του Κέντρου

Η κόντρα που ξέσπασε τις τελευταίες βδομάδες μεταξύ Νικόλα Παπαδόπουλου και Χρίστου με φόντο την τρίτη θέση στις Ευρωεκλογές δεν επιβεβαίωσε μόνο τη ραγδαία άνοδο του ΕΛΑΜ όπως αυτή καταγράφεται έτσι κι αλλιώς και στις δημοσκοπήσεις. Αποτέλεσε την άμεση παραδοχή από μέρους του ΔΗΚΟ της πολιτικής συνάφειας των δύο κομμάτων. Ότι στην ουσία ΔΗΚΟ και Aκροδεξιά αναμετρώνται διεκδικώντας κομμάτι της ίδιας πίτας. Σε αυτό το πλαίσιο είναι που ο Νικόλας Παπαδόπουλος, αφού πρώτα πρόβαλε την πρόταση του ΕΛΑΜ για παραχώρηση διαβατηρίων σε μετανάστες για να καταδείξει ότι το κόμμα της Ακροδεξιάς δεν έχει σοβαρή πρόταση στο μεταναστευτικό, στη συνέχεια, ανέδειξε και το εκτός πολιτικών θεσμίων παρελθόν του ΕΛΑΜ για να παραπέμψει σε κόμμα εκτός δημοκρατικού τόξου, υποδεικνύοντας πως θα πρέπει να απασχολήσει το γεγονός ότι όπου βλέπουμε το ΕΛΑΜ υπάρχουν μασκοφόροι και κουκουλοφόροι. Πώς όμως έφτασε το ΔΗΚΟ να αποτελεί την κύρια δεξαμενή εν δυνάμει ψηφοφόρων για την Ακροδεξιά;

Όλο το προηγούμενο διάστημα η συζήτηση είχε επικεντρωθεί στον ΔΗΣΥ και το ενδεχόμενο σοβαρών εκροών προς το ΕΛΑΜ. Σ’ αυτό συνέτεινε και η ένταξη στελεχών του στο κόμμα της Ακροδεξιάς, αλλά και η διαχρονική ύπαρξη εντός κόμματος μιας ομάδας η οποία πολλές φορές στο παρελθόν αποτέλεσε πυρήνα έκφρασης ακροδεξιών θέσεων. Ελάχιστοι, συμπεριλαμβανομένων των στελεχών των κομμάτων του λεγόμενου Κέντρου, είχαν προβληματιστεί για το γεγονός ότι ο τρόπος που κινούνταν τα κόμματα αυτά -σε θέματα ρητορικής, ανάδειξης θεμάτων αλλά και τις ίδιες τις πολιτικές προτάσεις- τα έφερνε σε ευθύ ανταγωνισμό με το κόμμα της Ακροδεξιάς. Ενώ, δηλαδή, ο ΔΗΣΥ διαφοροποιείτο τουλάχιστον σε επίπεδο ρητορικής στο Κυπριακό, και κρατούσε- υπό την Αννίτα Δημητρίου- μια πιο ήπια γραμμή στο μεταναστευτικό, το ΔΗΚΟ (όπως και η ΕΔΕΚ) ελάχιστα κατάφερε να διαφοροποιηθεί από το ΕΛΑΜ. Καθιστώντας εαυτόν βορά στην ακροδεξιά ρητορική και προπαγάνδα. Όσο δεν διαφοροποιείτο από την ακροδεξιά ρητορική τόσο μεγαλύτερη πίεση δεχόταν και όσο μεγαλύτερη πίεση είχε τόσο μετακινείτο προς το ΕΛΑΜ μετατρέποντας εαυτόν σε πλασιέ των θέσεών του.

To πρόβλημα είναι πως, σε αντίθεση με την ΕΔΕΚ πέντε χρόνια πριν, το ΔΗΚΟ δείχνει να έχει ξεμείνει από αφήγημα. Δεν μπορεί να παίξει το χαρτί που έπαιξε η ΕΔΕΚ, ότι ψήφος σε αυτό θα κρατήσει εκτός Ευρωκοινοβουλίου το ΕΛΑΜ (αφού βάσει δημοσκοπήσεων φαίνεται να έχει σίγουρη την έδρα και ψήφος στο ΔΗΚΟ δεν μπορεί να ανατρέψει αυτή την πραγματικότητα), ενώ και ο τρόπος που λειτούργησε η ΕΔΕΚ την περίοδο που μεσολάβησε έχει κάψει το χαρτί του διακυβεύματος Κέντρο ή Ακροδεξιά. Την ίδια στιγμή ούτε το σύνθημα «μακριά από περιπέτειες» μπορεί να πείσει έχοντας, ως βασικό γρανάζι αυτής της κυβέρνησης, δείξει σοβαρά ελλείμματα και παθογένειες αλλά και λόγω της συνοχής που παρουσιάζει. Με τη μισή κοινοβουλευτική του ομάδα να βρίσκεται στη συμπολίτευση και την άλλη μισή στην αντιπολίτευση (όχι μόνο της κυβέρνησης αλλά και του ίδιου του κόμματος). Δεν υπάρχει δηλαδή ένα δίλημμα να προτάξει που θα αναδεικνύει ένα ξεκάθαρο διακύβευμα.

Το πιο σημαντικό όμως είναι πως δεν υπάρχουν ούτε ξεκάθαρες διαχωριστικές γραμμές, πλέον. Ο τρόπος που λειτούργησε το ΔΗΚΟ όλο το προηγούμενο διάστημα, υιοθετώντας ακραίες θέσεις και συμμετέχοντας μαζί με το ΕΛΑΜ σε πορείες διαμαρτυρίας έξω από την ελληνική πρεσβεία για δικοινοτικές εκδηλώσεις -πέραν της γραφικότητας- εμπέδωσε εντός κοινωνίας την εικόνα ότι τα κόμματα κινούνται στο ίδιο πολιτικό φάσμα. Αφού κατέστησε την άρνηση και τον συντηρητισμό σε κυρίαρχο πολιτικό του αφήγημα. Ηγήθηκε της ακραίας ρητορικής στο μεταναστευτικό, οδηγώντας και την κυβέρνηση σε σκλήρυνση της στάσης της ώστε να βοηθηθεί προεκλογικά, απείλησε να μην παραστεί στο state of the union του Προέδρου ως αποτέλεσμα των μέτρων που εξήγγειλε ο Πρόεδρος για τους Τ/Κ. Με κάθε του τοποθέτηση ή κίνησή του επιχείρησε να μην ενοχλήσει το συντηρητικό ακροατήριο. Ήταν άλλωστε το μόνο κόμμα που αρνήθηκε να απαντήσει στο ερωτηματολόγιο της «Καθημερινής» όσον αφορά τις σχέσεις κράτους- Εκκλησίας. Στα μεγάλα ζητήματα, όπως π.χ. στο Κυπριακό και την αποδοχή του Πλαίσιου Γκουτέρες, ταυτίστηκε με τρόπο απόλυτο με το ΕΛΑΜ.

Η προσπάθεια να αναδείξει τα όσα χωρίζουν τα δύο κόμματα με φαιδρά επιχειρήματα/συνθήματα όπως η χωρίς προηγούμενο γραφική επίκληση της στήριξης που προσέφερε το κόμμα στον Μακάριο (σε αντιδιαστολή με την ταύτιση του ΕΛΑΜ με τον Γρίβα), ή με το σύνθημα «Με επίΚΕΝΤΡΟ εσένα» με έμφαση στο Κέντρο για να τονίσει την απόσταση από την Ακροδεξιά, είναι ενδεικτική ακριβώς της δυσκολίας που έχει να διαφοροποιηθεί σε επίπεδο πολιτικό. Ότι το διακύβευμα μεταξύ ΔΗΚΟ και Ακροδεξιάς, αν υφίσταται, δεν είναι τόσο ισχυρό.

Όλο το προηγούμενο διάστημα δεν είδαμε απλά την άνοδο του ΕΛΑΜ. Παρακολουθήσαμε παράλληλα να αναδύονται στον χώρο του Κέντρου, κυρίως, πολλά παράλληλα ΕΛΑΜ. Με ίδια ρητορική, ίδιες ανησυχίες, ίδια γραφικότητα. Είτε στην προσπάθειά τους να ανακόψουν ροές είτε να προσελκύσουν καινούργιες ψήφους είτε επειδή έχουν γεμίσει με στελέχη-εν δυνάμει μετεγγραφές για το ΕΛΑΜ, επέλεξαν να προσεγγίσουν και πολλές φορές να υιοθετήσουν τον ακραίο λόγο. Προτάσσοντας πολλές φορές ως λύσεις τις ίδιες πολιτικές και μετατρέποντας την πολιτική του ΕΛΑΜ σε mainstream. Σε βαθμό που οι διαχωριστικές γραμμές να καταστούν από ένα σημείο και μετά δυσδιάκριτες. Αυτό πληρώνει σήμερα το ΔΗΚΟ. Αυτό πληρώνει το πολιτικό σύστημα. Όσο σχετικός είναι σήμερα ο Μακάριος και η στήριξη που του προσφέρθηκε από το ΔΗΚΟ 70 χρόνια πριν τόσο σχετικό φαντάζει και το διακύβευμα που το ΔΗΚΟ προτάσσει. Αυτή η αδυναμία διαφοροποίησης από την Ακροδεξιά, όμως, δεν αφορά μόνο το ΔΗΚΟ. Αφορά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα. Πρωτίστως, όμως, την κοινωνία.

https://x.com/AntonisPolydoro