Χριστούγεννα, δεν περιμένω όμως τίποτε πια

Του Αντώνη Πολυδώρου

«Ναι αλλά είναι δικιά μας η ζωγραφιά. Μπορούμε να τη φτιάξουμε ό,τι χρώμα θέλουμε», ήταν η απάντηση της βαφτιστήρας μου, κοντά στα πέντε τότε, όταν, σε ερώτησή της τι χρώμα να φτιάξουμε το δέντρο στη χριστουγεννιάτικη ζωγραφιά, με τη βεβαιότητα του ενήλικα της υπέδειξα πως τα δέντρα είναι πράσινα.

Υπενθυμίζοντάς μου πόσο πιο καθαρά σκέφτονται τα παιδιά πριν ενταχθούν σ’ ένα εκπαιδευτικό σύστημα που, αντί να τους ανοίγει ορίζοντες, τα λοβοτομεί, γεμίζοντάς τα «βεβαιότητες» και κάνοντάς τα κομμάτι μιας κοινωνίας που τους επιβάλλει έναν τρόπο σκέψης, ο οποίος τις περισσότερες φορές ελάχιστα διαφέρει από τον απόλυτο παραλογισμό.

[rml_read_more]

Ακριβώς αντίθετη είναι μονίμως η αντίδραση φίλων, όποτε η κουβέντα οδηγείται στην πολιτική κατάσταση στη χώρα. Κάθε συζήτηση για τα σκάνδαλα, τη διαφθορά, τη διαπλοκή, πάντα ολοκληρώνεται με τη φράση «έτσι είναι η πολιτική». Αυτή ήταν η κατάληξη συζήτησης με φίλους, όταν ο Αβέρωφ Νεοφύτου ανησυχούσε για το «τσουνάμι που έρχεται» αν δεν λύσουμε το Κυπριακό, ενώ ταυτόχρονα ενέτασσε στο κόμμα και την κοινοβουλευτική του ομάδα, κάθε πολέμιο της λύσης. Όταν το ΑΚΕΛ, μετά το σκάνδαλο της Δρομολαξιάς, αντί να βγάλει εκτός κόμματος όσους φέρονταν να είχαν καταδολιεύσει τα ταμεία των εργαζομένων, έβγαζε στους δρόμους τους οπαδούς του, κάνοντας λόγο για πολιτικές διώξεις. Ή, επέλεγε να θάψει το Κυπριακό για να επανέλθει στην εξουσία με τον Τάσσο Παπαδόπουλο και να κρατήσει τον Κάρογιαν στη συγκυβέρνηση. Ίδια ήταν η κατάληξη όταν η ΕΔΕΚ απέρριπτε τον προϋπολογισμό, νομιζόμενη ότι περνά και τον υπερψήφιζε όταν συνεδητοποιούσε πως δεν μας έπαιρνε, ή, ο Νικόλας Παπαδόπουλος απέρριπτε κάθε πρόνοια που καθιστούσε την υπό συζήτηση λύση Διζωνική Δικοινωτική Ομοσπονδία, αλλά όχι τη Διζωνική Δικοινωτική Ομοσπονδία. Ίδια, όταν Πρόεδρος και Υπουργικό περνούσαν νομοθεσίες από τις οποίες θησαύριζαν οι ίδιοι και ο περίγυρός τους, όταν -παρακάμπτοντας αρμόδιες υπηρεσίες- προωθούσαν έκδηλα παράνομες απαιτήσεις επιχειρηματιών (επιβεβαιώνοντας ότι κάποιοι ξεκινούν συνεχώς από διαφορετική αφετηρία) ή ανακαλούσαν περιοριστικές αποφάσεις για να χτίσει ο Αρχιεπίσκοπος 14όροφο κτήριο πάνω σε αρχαία. Ίδια κάθε φορά που οι συντεχνιακοί εξαργύρωναν τις κομματικές τους προσβάσεις με σκανδαλώδεις μισθούς και εφάπαξ εκτός κάθε λογικής, κάθε φορά που η εκπαιδευτική μεταρύθμιση έμπαινε στο περιθώριο για να μην ενοχληθούν οι εκπαιδευτικοί, όποτε ανεξάρτητοι θεσμοί γίνονταν παιχνίδι στα χέρια της εξουσίας και η κυβέρνηση μετέτρεπε τον κρατικό μηχανισμό σε κυβερνητικό. Μ’ έναν εκπληκτικό τρόπο, η άρνηση του πολιτικού συστήματος να λειτουργήσει με τρόπο ωφέλιμο για την κοινωνία, πάντοτε, εντασσόταν στο πλαίσιο της πολιτικής πραγματικότητας.

Αυτή, τελικά, είναι και η μεγαλύτερη νίκη του συστήματος. Μαζί και η πιο τρανταχτή δική μας ήττα. Το ότι κάποιοι κατάφεραν να πείσουν μια ολόκληρη κοινωνία ότι η πολιτική είναι ίδια με την αδιάκοπη δημαγωγία, το ψέμα, τη διαπλοκή, τη διαφθορά, με οτιδήποτε άλλο δηλ. πέραν της παραγωγής πολιτικής. Κυρίως, όμως, πως αυτό το κατάντημα δεν είναι απλά αναπόφευκτο αλλά λίγο-πολύ και επιβεβλημένο. Ότι είναι εντάξει τα συντεχνιακά «κεκτημένα» να ιεραρχούνται πάνω από τις βασικές ανάγκες ευάλωτων ομάδων και τα «θέλω» φίλων επιχειρηματιών πάνω από τον νόμο. Ότι είναι αποδεκτό ο Πρόεδρος να προωθεί νομοθεσίες από τις οποίες επωφελείται ο ίδιος και η οικογένειά του και οι βουλευτές να συμμετέχουν στη Βουλή ως εκπρόσωποι των γραφείων τους. Ότι είναι αναγκαίο κακό ο Αρχιεπίσκοπος να «διορίζει» τον υπουργό Παιδείας (κρατώντας στον μεσαίωνα την εκπαίδευση) και να χτίζει πύργους πάνω σε αρχαία. Πως το επίπεδο της πολιτικής ηθικής είναι αισχρό, ο τρόπος λειτουργίας της κοινωνίας είναι άδικος, αλλά τι να κάνουμε; Έτσι είναι. Θα ζήσουμε με αυτό. Επειδή πολιτική είναι διαφθορά, όπως τα δέντρα είναι πράσινα. Κι επειδή, έτσι κι αλλιώς, όλοι ίδιοι είναι.

Η χώρα και ο τρόπος διακυβέρνησής της, όμως, είναι η δική μας ζωγραφιά. Γι’ αυτό και σε αυτήν θα έπρεπε να έχουν θέση μόνο όσα εμείς θεωρούμε ότι θα πρέπει να έχουν. Ο κάθε πολίτης να διεκδικεί από την ίδια αφετηρία, το κράτος να δουλεύει για τους πολλούς και η παιδεία να αποτελεί όχημα για αλλαγή όσων μας ενοχλούν και όχι για διασφάλιση συνέχισής τους. Οι πραγματικότητες να μην δικαιολογούν, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, η πολιτική να είναι συνώνυμη με το ψέμα. Η λαμογιά και διαπλοκή να μην αντιμετωπίζονται ως αναγκαίο κακό. Η πολιτική να μπορεί να είναι και ηθική.

Για έναν ανεξήγητο λόγο, έχουμε εδώ και χρόνια κρύψει τα μολύβια καλά στο συρτάρι και αφήσαμε κάποιους άλλους, λίγους, στον δικό μας καμβά, να φτιάχνουν τη δική τους ζωγραφιά. Με τη βεβαιότητα του κηδεμόνα, να αποφασίζουν για τα χρώματά της. Κάθε τέλος της χρονιάς αναζητούμε τα θετικά που μας αφήνει, και κάθε φορά, απαριθμούμε και λιγότερα. Ελάχιστα περιμένουμε, σε ακόμα πιο λίγα προσβλέπουμε. Το καινούργιο δεν διαφαίνεται πουθενά. Διότι το καινούργιο απαιτεί σχέδιο, σύγκρουση με το παλιό, ηθικό, πολιτικό, δυναμικό, θεσμούς, παιδεία σε σύγχρονες ράγες. Αντίθετα, η άποψη ότι τίποτε δεν δουλεύει, μετατρέπεται καθημερινά σε πεποίθηση πως το παραμύθι του εκσυγχρονισμού κρύβει πολλά τέρατα ακόμη.

*Τίτλος τραγούδιου του Φοίβου Δεληβοριά

antopoly@cytanet.com.cy