Το πρώτο δείγμα κωμικοτραγικής συμπεριφοράς των πολιτικών ηγετών της Κύπρου πιστώνεται στο Μακάριο ο οποίος, επιστρέφοντας στη Κύπρο μετά τις υπογραφές των Συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, φαίνεται ότι σύγχυσε το ρήμα «νενικήκαμεν» με εκείνο του «ηττηθήκαμεν». Πιθανότατα να ήταν ένα δείγμα της τοξίκωσης της εξουσίας που συχνά τυφλώνει το ρεαλιστικό αισθητήριο και θολώνει την κρίση του ηγέτη. Ο ένοπλος αγώνας της ΕΟΚΑ, τον οποίο η Εκκλησία οργάνωσε και χρηματοδότησε, διεξήχθη αποκλειστικά για να επιτύχει την ένωση, και μόνο την ένωση. Οι Συμφωνίες όμως του 1959, όχι μόνο ενταφίασαν την ένωση, αλλά προνοούσαν την ύπαρξη τριών εγγυητριών δυνάμεων με την παρουσία στρατιωτικών μονάδων στη Κύπρο. Τουτέστιν, ο τουρκικός στρατός, ο οποίος έφυγε από την Κύπρο το 1878 όταν η Τουρκία παραχώρησε την Κύπρο στη Βρετανία, επανήλθε το 1960 αμέσως μετά την επίσημη εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Κι όχι μόνο! Η Τουρκία –όπως και οι άλλες δύο εγγυήτριες, η Ελλάδα και το ΗΒ – απέκτησε το δικαίωμα να επεμβαίνει μονομερώς αν κατά την κρίση της παραβιαζότανε το Σύνταγμα της ΚΔ. Εν περιλήψει, η Κύπρος από αγγλική αποικία έγινε προτεκτοράτο της Αγγλίας, Ελλάδας και Τουρκίας και, βέβαια, αυτή η μετατροπή ουδεμία σχέση είχε με την ένωση. Κι όμως, ο Μακάριος βροντοφώναξε «Νενικήκαμεν» στα πλήθη που πανηγύριζαν έξαλλα τη «νίκη» της ΕΟΚΑ.
Αμέσως μετά τις υπογραφές των Συμφωνιών, ο Μακάριος και άλλοι «αγωνιστές», όσο απίστευτο κι αν ηχεί, άρχισαν να καταστρώνουν σχέδια υπονόμευσης της ανεξαρτησίας! Το κωμικό αυτών των ενεργειών είναι ότι ο Μακάριος ήταν ο μοναδικός αρχηγός κράτους στην παγκόσμια Ιστορία που κατέστρωνε μυστικά σχέδια για να ανατρέψει …τον εαυτό του! Βέβαια, αυτές τις προθέσεις αντιλήφθηκαν οι Τ/Κ, οπότε άρχισε ένας φαύλος κύκλος εξοπλισμού. Η ένοπλη αντιπαράθεση μεταξύ E/K και T/K οδήγησε, αναπόφευκτα, στις διακοινοτικές συγκρούσεις το Δεκέμβρη του 1963.
Η αλλοπροσαλλοσύνη του Μακάριου ερμηνευότανε από τους ξένους διπλωμάτες ως κοροϊδία. Τον Γενάρη του 1968, με διάγγελμά του ο Μακάριος εξηγούσε ότι η ένωση ήταν μεν ευκταία λύση πλην όμως ανέφικτη. Πόσο δίκαιο είχε! Κι όμως, τον Μάρτη του 1971 ο Μακάριος πήγε στη Γιαλούσα όπου τέλεσε τη Θεία Λειτουργία και είπε μεταξύ άλλων: «…Την Κύπρον Ελληνικήν και ακεραίαν την παρέλαβα, Ελληνικήν και ακεραίαν θα την παραδώσω εις τα μητρικάς αγγάλας…». Αυτές οι συμπεριφορικές μεταβολές του Μακάριου τον κατέστησαν αναξιόπιστο μεταξύ των Τ/Κ και κατέστρεφαν τις προοπτικές λύσης του Κυπριακού. Μιλώντας όμως για αλλοφροσύνη, θα ήταν ασυγχώρητη παράλειψη να μην αναφερθώ στο έτος 1967, όταν σύσσωμη η Βουλή πέρασε ψήφισμα για την ένωση. Μόνο ένας γριβικός κουφιοκεφαλάκης πίστευε ότι η ένωση ήταν εφικτή.
Η αναφορά στον «απελευθερωτικό αγώνα» της δεκαετίας του ΄50 συνιστά μια άλλη κωμικότητα. Ο αγώνας ήταν για την ένωση με τη «μητέρα Ελλάδα». Όπως έχω εξηγήσει και σε προηγούμενα άρθρα μου, ο Κύπριος τη δεκαετία του ΄50 απολάμβανε πολύ μεγαλύτερη ελευθερία από τον πολίτη της μητροπολιτικής Ελλάδας – της Ελλάδας της Μακρόνησου και των κοινωνικών φρονημάτων. Αν άλλαζε το καθεστώς και η Κύπρος από αγγλική αποικία γινότανε νομός της Ελλάδα, θα συλλαμβάνονταν όλα τα στελέχη του ΑΚΕΛ και άλλοι επιφανείς αριστεροί (ίσως χιλιάδες το σύνολο) και θα κατέληγαν στο Νταχάου της Ελλάδας, τη Μακρόνησο. Απελευθέρωση δεν σημαίνει μετάβαση σε ένα τυραννικό καθεστώς. Υπάρχει όμως και μια άλλη παραδοξότητα: τη δεκαετία του ΄50, η «δίψα» για ελευθερία οδήγησε στο ενωτικό δημοψήφισμα και τον ένοπλο αγώνα. Αλλά τη δεκαετία του ΄60 ενέσκηψε νέα δίψα, αυτή τη φορά για τη δικτατορία της χούντας. Απλά οι κύκλοι που υποστήριζαν τον «απελευθερωτικό» αγώνα του ΄50 αποδείχθηκαν οι πιο φανατικοί υποστηρικτές της χουντικής καμόρας.
Το 2004 οι Βαρωσιώτες και οι Μορφίτες απέρριψαν με συντριπτική πλειοψηφία το Σχέδιο Ανάν που προνοούσε επιστροφή, μεταξύ άλλων, του Μόρφου και των Βαρωσίων. Έκτοτε όμως οργανώνουν πορείες για να επιστρέψουν! Τι να πω; Κωμωδία; Παραλογισμός; Μαζοχισμός; Αλλά το δημοψήφισμα του 2004 δημιουργεί και μια άλλη σπαζοκεφαλιά: Πώς γίνεται την επανένωση της Κύπρου να υποστήριζε ο ΔΗΣΥ στους κόλπους του οποίου υπάρχουν ακροδεξιοί και εθνικιστές ενώ απορρίφθηκε από το ΑΚΕΛ που είχε παράδοση συνεργασίας με τους Τουρκοκύπριους; Και πώς ερμηνεύεται η ρήση του Δημήτρη Χριστόφια «λέμε όχι για να τσιμεντώσουμε το ναι»; Το τι τσιμεντώθηκε είναι βέβαια σε όλους αντιληπτό.
Μια έστω σύντομη ανασκόπηση της νεότερης Ιστορίας της Κύπρου δεν μπορεί να παραλείψει την ανάρτηση στις (πλείστες) εκκλησίες της ελληνικής σημαίας δίπλα στη βυζαντινή, που συνιστά μια γοερή αντίφαση. Το Βυζάντιο, ο νεκροθάφτης του ελληνικού πολιτισμού και ο δολοφόνος του ελληνικού πληθυσμού, ήταν το κράτος που κατάντησε τους λίγους εναπομείναντες Έλληνες, αγράμματους, κουρελήδες, και πεινασμένους, έρμαιους στην κτηνωδία του κράτους. Η δημοκρατία καρατομήθηκε, και λέξεις «Έλλην» και «Ελλάς» διαπομπεύτηκαν, και για αιώνες έσβησαν από το λεξιλόγιο των Ελλήνων. Όπως εξηγεί ο βυζαντινολόγος Δ. Κρεββατάς στο βιβλίο του «Το Βυζάντιο και ο διωγμός του Ελληνισμού», εχθρός αδυσώπητος της διπολικής εξουσίας (Κράτους - Εκκλησίας) ήταν «η κληρονομιά του αρχαίου ελληνικού κόσμου με τους δημοκρατικούς θεσμούς. Ό,τι θύμιζε αυτόν τον κόσμο θα έπρεπε να εξαφανιστεί: η φιλοσοφία του, τα κείμενα των συγγραφέων του, τα ιερά, οι ναοί, τα μνημεία του... Η λέξη «Έλληνας» σήμαινε εθνικός και ειδωλολάτρης. Καταδιώχτηκε για τούτο αμείλικτα τόσο από τους αυτοκράτορες όσο και από τους ιερωμένους-αγίους». Αλήθεια, πώς θα αισθανόταν ένας Εβραίος αν σε μια συναγωγή κυμάτιζε η σβάστικα πλάι στη σημαία του Ισραήλ;
Οικονομολόγος, κοινωνικός επιστήμονας
