Ο κατάσκοπος

Δεν τον είδα ποτέ. Δεν τον γνώρισα ποτέ. Μόνο τη φωνή του άκουσα. Στο τηλέφωνο. Δεν μπόρεσα να μάθω ποτέ ποιος είναι, τι είναι, πόσων χρονών είναι, αν είναι υπάλληλος, αν είναι εργάτης, αν είναι παντρεμένος, αν είναι ελεύθερος. Ποτέ δεν τηλεφωνούσε χωρίς λόγο. Τηλεφωνούσε μόνο αν είχε κάτι σημαντικό να πει. Τότε είχε πρόσφατα ιδρυθεί το Εθνικό Λαϊκό Κίνημα (UHH). Και ήταν και εκείνος ανάμεσά τους. Στην περιοχή Αμμοχώστου. Ήταν ανάμεσά τους, όμως, δεν ήταν ένας απ’ εκείνους. Ή αφότου μπήκε ανάμεσά τους, είχε καταλάβει ότι δεν ήταν σαν εκείνους. Με πληροφορούσε στη στιγμή για τις ενέργειες που έκαναν. Τα έγραφα στην εφημερίδα. Τα μέλη του UHH σάστιζαν με το πώς τα ήξερα αυτά και δεν μπορούσαν να το καταλάβουν. Μια μέρα συγκεντρώθηκαν όλοι οι ηγέτες του UHH. Παρατάχθηκαν. «Ανάμεσά μας υπάρχει κατάσκοπος, όποιος είναι να βγει μπροστά», είπαν. Ο δικός μας ταράχθηκε εκείνη την στιγμή, όμως δεν το έδειξε, λέει. Μου διηγήθηκε ως εξής τι έγινε μετά: «Υποψιάστηκαν πολύ για έναν από εμάς. Τον πήραν, τον τράβηξαν σε μια γωνιά, τον έβαλαν σε ένα δωμάτιο και τον έδειραν άσχημα. Εμείς έξω ακούγαμε μόνο τις κραυγές του. Δεν έβγαλα άχνα. Φυσικά έδειραν τον λάθος άνθρωπο».

Έκαναν συχνά συγκεντρώσεις στην Αμμόχωστο, λέει. Στον τοίχο απέναντί τους κρέμασαν τη δική μου φωτογραφία και εκείνη του Αλί Οσμάν, λέει. Στο τραπέζι τους υπήρχαν όπλα. Ύστερα δείχνοντας εμάς είπαν: «Ιδού, αυτοί είναι οι πρώτοι προδότες της πατρίδας. Γνωρίστε τους. Θα τους τιμωρήσουμε οπωσδήποτε». Ύστερα πήγαιναν όλοι μαζί στο σκοπευτήριο, λέει. Στο πεδίο βολής. Έβαζαν στόχο πάλι τις φωτογραφίες του Αλί Οσμάν και τη δική μου και μας πυροβολούσαν. Εκείνος μου τα έλεγε όλα αυτά. Ό,τι έλεγε το έγραφα και εγώ στην εφημερίδα.

Μια μέρα με ειδοποίησε ότι ετοιμάζονταν να έρθουν στην εφημερίδα για να μας επιτεθούν. Όμως, δεν ήταν γνωστό ποια μέρα θα έρχονταν. Πήραν, λέει, χαρτί τρέλας από το στρατιωτικό Νοσοκομείο Γκιουλχανέ στην Άγκυρα. Αυτό το χαρτί βρίσκεται στην τσέπη περίπου είκοσι ατόμων. Θα έρχονταν να μας έσπαζαν τα χέρια και ύστερα θα απαλλάσσονταν χάρη σε αυτό το χαρτί τρέλας. Όσα είπε αποδείχτηκαν σωστά. Όταν έγινε γνωστή η μέρα που θα έρχονταν, μας ενημέρωσε και γι’ αυτό. Το έγραψα, το ανακοίνωσα στην εφημερίδα. Το έγραψα και στην εφημερίδα «Πολίτης» στον νότο. Πολλοί Ελληνοκύπριοι φίλοι που το έμαθαν αυτό ήρθαν στην εφημερίδα εκείνη την ημέρα. Τι ωραία! Πρώτη φορά στην ιστορία μας θα παλεύαμε σε ένα κοινό ελληνοτουρκικό μέτωπο ενάντια στους εθνικιστές φασίστες Τουρκοκύπριους. Μην παρανοήσετε. Φυσικά δεν είχαμε όπλα και λοιπά. Ήρθαν και όλα τα τηλεοπτικά συνεργεία από τον νότο. Έστησαν τις κάμερές τους στο μεγάλο μπαλκόνι μας που κοιτάζει προς την πλατεία. Ελάτε να ακούσουμε τα υπόλοιπα από τον Χασάν Κεσκίν, ο οποίος ήταν επικεφαλής της ομάδας των επιτιθεμένων.

Ο Χασάν Κεσκίν ήταν πρόεδρος του Συνδέσμου Αγωνιστών Διοικητών που έγινε ξακουστός στην Αμμόχωστο. Ήταν ένας από εκείνους με τις πιο άγριες διαθέσεις κατά εμάς και της εφημερίδας μας. Όμως, στα τελευταία χρόνια της ζωής του έγινε φίλος μου όταν έπαθε καρκίνο. Πνιγόταν στα φάρμακα και στα χάπια. Στις οδηγίες κάποιων φαρμάκων που θα έπαιρνε, υπήρχαν κείμενα στα ρωσικά. Του τις μετάφραζα και τον βοηθούσα να τις καταλάβει. Αποδείχθηκαν αχάριστοι οι φίλοι του που έπρεπε να τον βοηθήσουν πιο πολύ σε αυτές τις πιο δύσκολες στιγμές του. Μια μέρα ήρθε στην εφημερίδα με την αγαπημένη του σύζυγο. Θυμηθήκαμε όλοι μαζί εκείνη την ημέρα της επίθεσης. Είπε τα εξής: «Ξεκινήσαμε από την Αμμόχωστο με μερικά λεωφορεία. Καθώς ερχόμασταν, στον δρόμο μου τηλεφώνησε ο Ραούφ Ντενκτάς. 'Αμάν, μην πάτε σε εκείνη την εφημερίδα και μην κάνετε τίποτα. Όλες οι ελληνοκυπριακές τηλεοράσεις είναι εκεί. Ύστερα θα γίνουμε ρεζίλι σε όλο τον κόσμο'. 'Μην ανησυχείτε κύριε πρόεδρε, δεν θα γίνει τίποτα', του είπα. Τον καθησύχασα και συνεχίσαμε τον δρόμο μας. Μετά από λίγο μου τηλεφώνησε και ο διοικητής των δυνάμεων ασφαλείας. Και εκείνος μου είπε μην πάτε και μην κάνετε τίποτα. Παρά ταύτα, εμείς ήρθαμε μπροστά στην εφημερίδα. Δεν κάναμε τίποτα και διαβάσαμε μόνο έναν ανακοινωθέν εναντίον σας και διαλυθήκαμε».

Ακόμα δεν είχε μάθει ποιος ήταν ο γνωστός κατάσκοπός μας και ήταν πολύ περίεργος γι’ αυτό. «Ούτε εγώ τον γνωρίζω», του είπα. Άλλωστε και να τον γνώριζα, δεν θα το έλεγα. «Αν τον έπιανα στο χέρι μου, θα του έσπαζα τα χέρια και τα πόδια τότε», είπε.