Αναμνήσεις από τον λόφο Καλαμπάκι…

Ο Mithat Bayraktar, ένας Τουρκοκύπριος έφεδρος που είχε συλληφθεί ως αιχμάλωτος πολέμου το 1974 στο Καλαμπάκι, διηγείται την απίστευτη ιστορία της απόδρασής του από τους Ελληνοκύπριους που τον είχαν αιχμαλωτίσει. Όταν ο γιος του Ali Bayraktar ζητά βοήθεια για να προσπαθήσει να βρει μάρτυρες του τότε, τηλεφωνώ στον αγαπητό μας φίλο Μιχάλη Γιάγκου Σάββα, ο οποίος είχε κάνει πολλή δουλειά σχετικά με τον λόφο Καλαμπάκι στο Πιλέρι όπου είχε «εξαφανιστεί» ο αδελφός του. Ο Μιχάλης, παρ' όλο που βρήκε και του επιστράφηκαν τα οστά του αδελφού του, συνέχισε να εργάζεται εθελοντικά για να βρει περισσότερες πληροφορίες για «αγνοούμενους» Τουρκοκύπριους και Ελληνοκύπριους, γι' αυτό και τον Ιούλιο τον τιμήσαμε στο Σπίτι της Συνεργασίας για τη δράση του. Έφερα σε επαφή τον Μιχάλη με τον Ali. Ο Μιχάλης βρήκε δύο Ελληνοκύπριους πρώην στρατιώτες που είχαν υπηρετήσει στην περιοχή και υποσχέθηκαν να βοηθήσουν να βρεθεί κάποιος που ήταν μάρτυρας στο Καλαμπάκι. Στις 12 Σεπτεμβρίου 2023, συναντηθήκαμε στο εστιατόριο HAMUR δίπλα στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας. Και ο Μιχάλης Γιάγκου ήρθε μαζί με τον Ανδρέα Παφίτη από την Κοκκινοτριμιθιά και τον Γιώργο Πολύ από τα Πάνω Λεύκαρα. Και οι δύο είχαν υπηρετήσει στην 231η μονάδα στο Πιλέρι και παρ' όλο που δεν ήταν αυτοί που πήραν τον Mithat Djemal Bayraktar ως αιχμάλωτο πολέμου, είχαν ακούσει την ιστορία εκείνη την εποχή.

Ο Γιώργος Πολής, ο Mithat Bayraktar, ο γιος του, Ali Bayraktar και ο Ανδρέας Παφίτης στη συνάντησή μας.

Η ιστορία από τον Ali

Ο Ali Bayraktar, μας βοηθούσε πάντα εθελοντικά για τους «αγνοούμενους». Tι λέει για την ιστορία του πατέρα του: «Ο πατέρας μου Mithat Bayraktar γεννήθηκε το 1944 στο Chatoz (Τζιάος). Όταν ο πατέρας του έγινε βοηθητικός αστυνομικός, το 1955 μετακόμισαν από το Chatoz στην Ομορφίτα. Δυστυχώς, τον Ιανουάριο του 1957 ο πατέρας του (ο παππούς μου) Djemal Alibey σκοτώθηκε όταν ήταν υπηρεσία στο εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας στον Ταχτακάλα, όταν κάποιοι Ελληνοκύπριοι είχαν ρίξει βόμβα στον χώρο. Όταν ο πατέρας μου παντρεύτηκε με τη μητέρα μου το 1967, ζούσαν στο χωριό της μητέρας μου, Geunyeli. Έτσι, έκανε στρατιωτική θητεία γύρω από το Μπογάζι σε διάφορους λόφους για 9 χρόνια και 11 μήνες. Η τελευταία του θέση ήταν στο Πιλέρι, στο ύψωμα Καλαμπάκι (Kulakli Tepe). Λόγω του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974, κλήθηκε έφεδρος στο Καλαμπάκι. Στις 19 Ιουλίου το βράδυ είχαν σταλεί εκεί ως υποστήριξη νεαροί Τουρκοκύπριοι στρατιώτες με πυροβόλα. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 20ής Ιουλίου, χτύπησαν δύο οχήματα της 31ης Μονάδας Καταδρομών των Ελληνοκυπρίων που κινούνταν σε φάλαγγα από τον Σύσκληπο προς το βουνό. Και σε εκείνο το σημείο, οι Ελληνοκύπριοι άρχισαν να πυροβολούν προς το Καλαμπάκι. Ο πατέρας μου, μαζί με τον Ali Selim από το Geunyeli (με παρατσούκλι Ali ο μπουλντόζας) και τον Shukru Osman ήταν στην άλλη πλευρά ανατολικά, κάτω από τους βράχους. Οι Τουρκοκύπριοι στρατιώτες είχαν διαταχθεί να υποχωρήσουν, αλλά κανένας δεν είχε πει σε αυτούς τους τρεις Τουρκοκύπριους τη διαταγή ή δεν βρήκαν χρόνο να τους ενημερώσουν. Όταν σταμάτησαν οι πυροβολισμοί, ο πατέρας μου άκουσε κάποιους να μιλάνε στα ελληνικά πάνω στο ύψωμα και τους λέει: «Βρε Ali, πήγαινε και πες το στον διοικητή αφού δεν βλέπουμε τίποτε από εδώ και δεν μπορούμε να πυροβολήσουμε και φέρε μας λίγο νερό».

ΟMithat Bayraktar στα αριστερά μαζί με τον Μιχάλη Γιάγκου Σάββα.

Αιχμάλωτοι πολέμου

«Ο Ali ο μπουλντόζας δεν γνωρίζει ότι το Καλαμπάκι είχε καταληφθεί από τους Ελληνοκύπριους και καθώς ανέβηκε, τον πήραν ως αιχμάλωτο πολέμου. Όταν τον ανέκριναν, είπε ότι υπήρχαν άλλα δύο άτομα. Ένας από τους Ελληνοκύπριους – πιθανότατα ο διοικητής τους, κρατώντας μια χειροβομβίδα στο χέρι, φωνάζει προς τον πατέρα μου να βγουν έξω. Ο πατέρας μου και ο Shukru συνειδητοποιούν ότι το Καλαμπακί έχει καταληφθεί από Ελληνοκύπριους. «Είπα στον Shukru, εσύ μείνε εδώ, εγώ θα πάω να παραδοθώ και βγήκα έξω κρατώντας τα χέρια μου ψηλά προς τους Ελληνοκύπριους», είπα στον Shukru. Ωστόσο, ο Ελληνοκύπριος διέταξε τον πατέρα μου να φέρει τον Shukru μαζί με το όπλο του. Ο πατέρας μου είχε πείσει τους Ελληνοκύπριους ότι ο Shukru είχε δραπετεύσει, αλλά όταν κατέβηκε να πάρει το όπλο του από τους βράχους, είδε πως ο Shukru είχε μπει μέσα σε μια μικρή κοιλότητα και κρύφτηκε. Ψιθύρισε στον Shukru ότι είναι καλά και ανέβηκε ξανά, όταν οι Ελληνοκύπριοι άρχισαν να τον χτυπούν. Ο πατέρας μου μας λέει τι ακολουθεί: «Προς το μεσημέρι ήρθε ένας κοντός διοικητής, έβγαλε το πιστόλι του και το έβαλε στην κοιλιά μου και άρχισε να φωνάζει και να ρωτάει διάφορα. Σε εκείνο το σημείο είχα λιποθυμήσει νομίζοντας ότι θα με σκότωναν. Μετά από λίγο συνήλθα. Είχαν δέσει τα χέρια μου και τα χέρια του Ali πίσω μας με κάποιο σύρμα. Επειδή ο Ali ήταν από την Πάφο, μιλούσε καλά ελληνικά και ρώτησα τον Ali, 'Τι λένε;' και ο Ali λέει, 'Νομίζω ότι θα μας σκοτώσουν', και αρχίσαμε και οι δύο να κλαίμε.

Από εκεί που ήμασταν μπορούσαμε να δούμε τους αλεξιπτωτιστές να προσγειώνονται και ήταν φανερό ότι υπήρχε πανικός μεταξύ των Ελληνοκυπρίων. Όταν άρχισε να σκοτεινιάζει, αυτή η μονάδα παίρνει εμένα και τον Ali και αρχίζουν να περπατούν προς την ανατολική πλευρά του λόφου, προς το Πιλέρι. Η ομάδα χωρίζεται στα δύο. Η μία ομάδα παίρνει τον Ali και πηγαίνουν προς το βουνό στο μέρος που λέμε «Kiral Kizi» («Κόρη του Βασιλιά») και η ομάδα που παίρνει εμένα κατεβαίνει τον λόφο Καλαμπάκη και παρατάσσεται απέναντι από το χωριό Πιλέρι. Ακριβώς απέναντι υπήρχαν στρατιωτικά σημεία των Τουρκοκυπρίων στρατιωτών. Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποιώ τι σκόπευαν να κάνουν. Θα έκαναν επίθεση στα στρατιωτικά σημεία των Τουρκοκυπρίων. Αποφασίζω ότι αν συνέβαινε αυτό, θα άρχιζα να φωνάζω για να ενημερώσω τους δικούς μας. Θα με σκότωναν ούτως ή άλλως, οπότε θα έπρεπε να σώσω κάποιους δικούς μας. Στο μεταξύ είχα δουλέψει το σύρμα που ήταν δεμένα τα χέρια μου και είχα καταφέρει να ελευθερώσω το ένα μου χέρι...

Υπήρχαν δύο Ελληνοκύπριοι στην κάθε πλευρά μου, καθισμένοι με τα όπλα τους. Είχα αποφασίσει να δραπετεύσω και θα το προσπαθούσα ό,τι κι αν γινόταν. Ήταν προς τα μεσάνυχτα και ελευθέρωσα τα χέρια μου από το σύρμα. Ο ένας από τους Ελληνοκύπριους είχε ένα όπλο Thomson, ο άλλος ένα τσεχοσλοβάκικο όπλο για το οποίο δεν ήξερα τίποτα. Η μόνη διέξοδος ήταν μπροστά μου, ένας απότομος κατήφορος, οπότε ο μόνος τρόπος ήταν να τρέξω προς τα κάτω. Πήδηξα, άρπαξα τα όπλα και των δύο, ο ένας από αυτούς έπιασε το λουρί, οπότε το άφησα και συνέχισα να τρέχω, έπεσα και άρχισα να τρέχω προς τα δεξιά. Καθώς γνώριζα αρκετά καλά την περιοχή, είχα σχεδιάσει προς τα πού θα κινούμουν. Όταν έπεσα, άρχισαν να πυροβολούν, ένιωθα το σφύριγμα των σφαιρών κοντά στα αφτιά μου – αυτό συνεχίστηκε για λίγο και ξαφνικά έπεσα μέσα σε μια παλλούρα. Οι πυροβολισμοί είχαν σταματήσει. Είχα καταφέρει να ξεφύγω από αυτούς.

Σιγά - σιγά βγήκα από την παλλούρα και κατέβηκα κάτω από το ρέμα ανάμεσα στις καλαμιές για να ξεκουραστώ και άρχισα να κλαίω. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ήμουν ζωντανός. Μετά από λίγο πήγα κοντά στα στρατιωτικά μας φυλάκια και τους είπα «είμαι τραυματισμένος, ελάτε να με πάρετε.» Αυτό οφειλόταν στα αγκάθια μέσα στην παλλούρα που μου δημιουργούσαν ένα αίσθημα καψίματος στο σώμα μου. Πήγα μπουσουλώντας και τους διηγήθηκα την ιστορία του τι συνέβη. Οι Ελληνοκύπριοι δεν επιτέθηκαν στα στρατιωτικά μας φυλάκια εκείνη τη νύχτα, ίσως επειδή είχα διαφύγει, δεν ξέρω.».

Ο Ali Bayraktar, γιος του Mithat. λέει: «Σαν θαύμα, ο πατέρας μου δραπέτευσε από τους Ελληνοκύπριους, ο Shukru δραπέτευσε από την κοιλότητα που κρυβόταν και ο Ali επέστρεψε ζωντανός σε μια ανταλλαγή αιχμαλώτων, έτσι όλοι ήταν ζωντανοί. Αλλά ο Ali πέθανε πριν από 20-25 χρόνια.».

Πριν από δέκα χρόνια, στις 25 Οκτωβρίου 2013, ο κ. Mithat ήρθε μαζί μου και με τους λειτουργούς της ΔΕΑ και μας έδειξε κάποιους πιθανούς τόπους ταφής. Δεν ξέρουμε αν όλα αυτά τα μέρη έχουν σκαφτεί από τη ΔΕΑ ή όχι. Αλλά, τόσο ο Mithat όσο και ο γιος του Ali. προσπαθούσαν πάντα να μας βοηθήσουν στην αναζήτησή μας για τους «αγνοούμενους».

Αν είστε ένας από αυτούς που ήταν εκεί όταν ο κ. Mithat δραπέτευσε, παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μου ώστε να σας φέρουμε σε επαφή και να θυμηθείτε εκείνες τις ημέρες.

caramel_cy@yahoo.com

Τηλ: 99 966518