Στο «Πάμε στον Άδωνι για καφέ», που ερμήνευσε η Άλκηστις Πρωτοψάλτη σε συναυλία της την περασμένη Τρίτη, η λέξη «χοντρή» απαλείφθηκε, πιθανόν σε μια προσπάθεια της καλλιτέχνιδος να αποφύγει τον στιγματιστικό λόγο που στρέφεται γύρω από την ντροπή για το σώμα (body shaming). Η απόφασή της άνοιξε τη συζήτηση κατά πόσον θα πρέπει να χρησιμοποιούνται κάποιες λέξεις στις μέρες μας όσον αφορά την πολιτική ορθότητα, αγαπημένη λέξη της εποχής μας. Είναι σαφές πως και ο χαρακτηρισμός των κιλών ενός ανθρώπου εντάσσεται σε αυτήν, καθώς είναι ξεκάθαρο πως από πλευράς ιατρικής θεωρείται ασθένεια όταν ένας άνθρωπος έχει πολλά κιλά, ενώ για να εξηγούμαστε, δεν ένιωσε ποτέ κανείς ευχάριστα όταν του ανέφερες «πάχυνες», επειδή ξέρεις πως από μόνη της η λέξη δεν αναφέρεται ως επίτευγμα.
Τώρα, εκείνη η χοντρή κυρία, η νευρικιά που πάει για καφέ Κυριακή να της φύγει το στρες, σύμφωνα με τη Λίνα Νικολακοπούλου, ίσως δεν θα έπρεπε να μας ενοχλεί το 2023. Η κίνηση της Πρωτοψάλτη, δηλαδή η απαλοιφή στοιχείων που αμφισβητούν την πολιτική ορθότητα της εποχής, έχει συνδεθεί και με την κουλτούρα της ακύρωσης (cancel culture), δηλαδή την απόσυρση υποστήριξης (με τη μορφή έντονης κριτικής, μποϊκοτάζ, κ.ά.) οποιουδήποτε καλλιτέχνη, δημόσιου προσώπου, influencer ή ακόμα και εταιρείας, των οποίων οι απόψεις κρίνονται απαράδεκτες ή προσβλητικές.
Εκείνο που προφανώς ήθελε να κάνει η Πρωτοψάλτη ήταν να αφυπνίσει, παρά να αλλάξει ένα τραγούδι. Ενδεχομένως κάποιος, πριν η καλλιτέχνιδα απαλείψει τη λέξη, να μην αντιλαμβανόταν πόσο προσβλητικό μπορεί να είναι. Και οι καλλιτέχνες οφείλουν να ανήκουν σε αυτή την κατηγορία των ανθρώπων που ανοίγουν τον δημόσιο διάλογο, ώστε έστω κάποιος να σκεφτεί πως πρέπει να είναι λίγο πιο προσεκτικός, φιλτράροντας τα λόγια του. Και αυτό το λίγο, ίσως είναι αρκετό και ίσως είναι αυτή η διάκριση που πρέπει να έχουμε όσον αφορά γενικότερα την πολιτική ορθότητα της εποχής μας, παρά την πλήρη ακύρωση που επέλεξε η ερμηνεύτρια. «Τα όρια μεταξύ λογοκρισίας και προσπάθειας συμπερίληψης της διαφορετικότητας μπορεί να γίνουν δυσδιάκριτα, αλλά είναι ένα ερώτημα αν η συμπερίληψη περνάει μέσα από την απαλοιφή των όρων ή μέσα από την απενοχοποίησή τους και επομένως την εδραίωσή τους στον δημόσιο λόγο», αναφέρεται από καθηγητές.
Προφανώς, και ήταν υπερβολική η κίνηση της τραγουδίστριας. Και είναι εμφανές πως δεν μπορείς να καταργήσεις κάποιες λέξεις που υπάρχουν και χαρακτηρίζουν. Η ουσία δεν είναι η απαλοιφή των λέξεων, αλλά να γίνει πλέον αντιληπτό πότε κάποιες λέξεις μπορούν να προσβάλουν και να κάνουν ένα άτομο να νιώσει μειονεκτικά με έναν χαρακτηρισμό. Ο εύσωμος δεν θα προσβληθεί επειδή σε ένα δημόσιό σου ξέσπασμα είπες πως έκανες χοντρή… πατάτα, όταν αποφασίσεις να χαρακτηρίσεις μια βλακεία σου, αλλά η ουσία είναι το κοινό να γνωρίζει το νόημα των λέξεων. Και αυτό είναι πιο σημαντικό από το να σβήσουμε το παρελθόν ή να σταματήσουμε να προβάλλουμε την ταινία «Τον Αράπη κι αν τον πλένεις».
