Οι Τουρκοκύπριοι και το θέμα της αδελφοσύνης

ΑΝΑΛΥΣΗ:

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΥΜΟΥΛΛΗ

Υπάρχει μια ομάδα Ελληνοκυπρίων που λοιδορούν όποιους αποκαλούν τους Τουρκοκύπριους «αδέλφια» ή, ακόμα, και «συμπατριώτες». Ένας ξένος επισκέπτης που δεν έχει διαβάσει την Ιστορία της Κύπρου θα υποστεί μέγα σοκ να διαπιστώσει ότι μια χειρονομία φιλίας, αλληλεγγύης και αδελφοσύνης από μια ομάδα του κυπριακού λαού σε μια άλλη ομάδα κοροϊδεύεται υποτιμητικά. Γι' αυτό συνιστάται μια αντικειμενική έρευνα του θέματος, χωρίς συναισθηματισμούς και εξάρσεις. Για να το επιτύχουμε, θα πρέπει να ξεφύγουμε λίγο από το σκοτάδι που έχει τυλίξει την Κύπρο και να εκτεθούμε στις ακτίνες του Διαφωτισμού.

Επιβάλλεται, πρώτα, η απελευθέρωση από τους περιοριστικούς φραγμούς της φιλίας Ε/Κ-Τ/Κ, φραγμούς που, για να χρησιμοποιήσω ένα προσφιλές ρήμα, τσιμέντωσε η παιδεία, η Εκκλησία κι ακόμα ο στενός κοινωνικός περίγυρός μας. Μόνο τότε θα καταστεί η Ιστορία πιο δημοκρατική, πιο σκεπτικιστική, πιο ανεκτική, πιο αντικειμενική. Μετά θα πρέπει να ξεχωρίσουμε τις έννοιες «Έθνος», «Λαός» και «Κράτος».

[rml_read_more]

Το «έθνος» αποτελεί έννοια αφηρημένη κι αόριστη, μεταφυσική και ιστορικο-κοινωνική, περικλείνει γενεές γενεών κι ανθρώπους που κατοικούν σε όλες τις ηπείρους της υφηλίου. Είναι μια διανοητική κατάσταση (state of mind). Με άλλα λόγια, οι πολιτικοί επιστήμονες μας λένε ότι το κύριο κριτήριο για τον προσδιορισμό του έθνους είναι η συνείδηση κοινότητας, δηλαδή η συνείδηση των ίδιων των ανθρώπων ότι αποτελούν ένα σύνολο. Άρα δεν προϋποθέτει το ίδιο DNA, π.χ. υπάρχει πολύ μικρότερη γενετική ομοιότητα μεταξύ Ελλαδιτών και Ε/Κ ατόμων σε σύγκριση μεταξύ Τ/Κ και Ε/Κ. Αυτό δεν πρέπει να μας ξενίζει αφού, όπως όλοι γνωρίζουμε, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας πολλοί Ε/Κ ασπάσθηκαν το ισλάμ και έγιναν γνωστοί ως Λινοβάμβακοι. Σε αντίθεση, τώρα, με το «έθνος», ο «Λαός» είναι έννοια συγκεκριμένη, νομικά, πολιτικά, κοινωνικά και πολιτικά ξεκάθαρη και περικλείει τους πολίτες μιας ορισμένης χώρας. Από την άλλη, το κράτος είναι η οργανωμένη πολιτική οντότητα που κατέχει καθορισμένη γεωγραφική περιοχή και αντιπροσωπεύει έναν πληθυσμό, π.χ. ο ΟΗΕ αποτελείται από 193 κράτη και οι σημαίες στο κτήριό του αντιπροσωπεύουν το κράτος, όχι το έθνος. Το κράτος είναι και η πατρίδα όλων των μονίμων κατοίκων του. Έχοντας αυτούς τους ορισμούς υπόψη, το πρώτο συμπέρασμα που μπορούμε να εξαγάγουμε είναι ότι τον κυπριακό λαό τον συνθέτουν όλοι οι μόνιμοι κάτοικοι Κύπρου, δηλαδή Ε/Κ, Τ/Κ, Μαρωνίτες, Ρωσοκύπριοι, Αρμένιοι κ.ά. Οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι δεν ανήκουν στο ίδιο έθνος λόγω της διανοητικής τους κατάστασης αλλά έχουν ένα κοινό κράτος, δηλαδή πατρίδα. Επομένως, οι Τ/Κ είναι συμπατριώτες μας και όσοι το αμφισβητούν το κάνουν από άγνοια.

Ας εξετάσουμε τώρα το άλλο θέμα, αν οι Τ/Κ είναι αδέλφια μας. Το οικοδόμημα της ΕΕ στο οποίο ανήκουμε βασίζεται στο τρίπτυχο της Γαλλικής Επανάστασης «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα» που ήταν το κεντρικό σύνθημα των κηρυγμάτων των Διαφωτιστών. Η ελευθερία και η ισότητα δεν είναι αρκετές για τη δημοκρατία εκτός κι αν συνοδεύονται από μια ισχυρή αίσθηση αδελφοσύνης. Όπως είπε σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στο CNN ο Πάπας Φραγκίσκος «…σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαίο να επαναφέρουμε την αδελφοσύνη στην καρδιά της τεχνοκρατικής και γραφειοκρατικής μας κοινωνίας». Αδελφοσύνη, με τη πλατιά της έννοια, σημαίνει αλληλεγγύη απέναντι σε συγκεκριμένα πάσχοντα πρόσωπα, ανεξαρτήτως αριθμού, εθνικής καταγωγής ή θρησκείας. Για παράδειγμα, η βοήθεια στους φτωχούς, είτε Ε/Κ είτε Τ/Κ, είναι αναμφισβήτητα μια κοινωνική υποχρέωση και αυτή η αδελφοσύνη πρέπει να επεκτείνεται και στην προσπάθεια εξάλειψης των αιτιών της φτώχειας. Το να είναι όμως ένας Ε/Κ αλληλέγγυος μόνο σε Ελληνοκύπριους ισοδυναμεί με λειτουργία μαφιόζικης οργάνωσης η οποία βάζει παντού δικούς της, προκειμένου να διαφυλάξει τις έκνομες ενέργειές της.

Ποιοι είναι αυτοί που λοιδορούν όσους θεωρούν τους συμπατριώτες μας Τ/Κ αδέλφια μας; Που εγκρίνουν την αλληλεγγύη, την ανθρωπιά, την ανθρώπινη ζεστασιά, τη φιλία, τη φιλανθρωπία όταν πρόκειται για Ε/Κ αλλά όχι για Τ/Κ; Που έχουν βάλει ως στόχο της ζωής τους να δηλητηριάζουν τις σχέσεις Ε/Κ-Τ/Κ ούτως ώστε να μην επιτευχθεί ποτέ η λύση; Που απαιτούν τον εξοστρακισμό των επαναπροσεγγιστών από την κυπριακή κοινωνία ενώ υποκριτικά διατείνονται ότι είναι Ευρωπαίοι; Που αποκαλούν όσους συνεργάζονται με τους Τ/Κ «τουρκοπροσκυνημένους», «πράκτορες των Τούρκων», «ανθέλληνες» και άλλα τοιαύτα; Ποιοι είναι αυτοί που προάγουν με τη ρητορική και τα έργα τους το μίσος και την έχθρα μεταξύ Ε/Κ και Τ/Κ; Η απάντηση είναι απλή: Είναι οι θιασώτες της διχοτόμησης που για τα δικά τους τεράστια οικονομικά συμφέροντα θέλουν να εξασφαλίσουν τη διατήρηση του στάτους κβο, έστω κι αν αυτό έχει ημερομηνία λήξης. Είναι οι ακροδεξιοί/φασίστες και η πλειοψηφία του κλήρου που προτιμούν μισή Κύπρο αλλά αμιγώς ελληνική. Είναι μια ομάδα γραφικών τύπων που επηρεασμένοι από τις προφητείες κάποιων γερόντων αναμένουν «μέρα νύκτα» να αλλάξουν οι συνθήκες για να επιτευχθεί η ένωση. Είναι οι ασπαζόμενοι τις απόψεις του Ραούφ Ντενκτάς ότι η συμβίωση Ε/Κ και Τ/Κ είναι αδύνατη. Είναι, τέλος, οι πολύτιμοι σύμμαχοι των Γκρίζων Λύκων που ο αμετάθετος στόχος τους είναι η λύση των δύο κρατών.

* Οκονομολόγου, κοινωνικού επιστήμονα