Κυπριακό και Παλαιστινιακό, μερικοί παραλληλισμοί

Η τρομοκρατική επίθεση της παλαιστινιακής Χαμάς εναντίον αθώων, που οι συνέπειές της παίρνουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις με ορατό κίνδυνο την επέκταση του πολέμου στις χώρες της περιοχής, καταδεικνύει ότι δεν υπάρχουν παγωμένες κρίσεις, ούτε επ’ αόριστον κοιμώμενα προβλήματα. Η μακρόχρονη καταπίεση που υφίσταντο οι Παλαιστίνιοι με ξεριζωμούς από τις πατρογονικές τους εστίες ήδη από το 1948, η αρπαγή της γης τους, η προσφυγοποίηση, τα γκέτο, οι εβραϊκοί συνοικισμοί μέσα στα εδάφη τους, οι φυλακίσεις και κάθε μορφής στέρηση των ελευθεριών και των δικαιωμάτων τους, τελικά προκάλεσαν την έκρηξη η οποία εκδηλώθηκε κατά τον πλέον κτηνώδη τρόπο με τις γνωστές φρικαλεότητες. Γράφοντας αυτά απλά γίνεται προσπάθεια να ερμηνευθούν τα γεγονότα τα οποία δεν δικαιολογούνται με κανέναν τρόπο. Η ανθρώπινη ζωή είναι ανεκτίμητη, είτε στη μια είτε στην άλλη πλευρά, και ο πόνος ο ίδιος. Ειδικά στην παρούσα συγκυρία τασσόμαστε υπέρ των αμάχων γυναικόπαιδων, Παλαιστινίων και Ισραηλιτών, και αναμένεται από τη διεθνή κοινότητα να δράσει καθαρά ανθρωπιστικά.

Το ερώτημα που τίθεται και που ενδιαφέρει άμεσα εμάς, είναι σε ποιο βαθμό οι ίδιοι οι λαοί, Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί, μπορούν να επηρεάσουν τα γεγονότα. Η γεωπολιτική θέση των δύο χωρών είναι δεδομένη και η προϊστορία τους δεν μπορεί να αλλάξει. Ωστόσο, έχουν λόγο οι δύο λαοί; Μπορούν να επηρεάσουν με οποιοδήποτε τρόπο τις τύχες τους; Σε περιόδους όπου στην ηγεσία βρίσκονταν συνετοί και ρεαλιστές ηγέτες, όπως ο Γιασέρ Αραφάτ για τους Παλαιστινίους και ο Γιτζάκ Ραπίν για τους Ισραηλινούς, υπήρξε εξομάλυνση των σχέσεων και ειρηνική συνύπαρξη των δύο λαών. Στην παρούσα φάση, η μεν Χαμάς είναι μια εξτρεμιστική οργάνωση που ο στόχος της είναι να συντρίψει το Ισραήλ και να το σβήσει από τον χάρτη. Από την άλλη πλευρά, ο Νετανιάχου, ακροδεξιός ο ίδιος, σχημάτισε μιαν εξτρεμιστική κυβέρνηση που διώκει ανελέητα τους Παλαιστινίους. Οι μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις και από τους δύο έφεραν τις σημερινές συμφορές. Οι αναλογίες με τα δικά μας μιλούν από μόνες τους: Οι εξτρεμιστές του Ισραήλ αποβλέπουν στην εξόντωση των Παλαιστινίων. οι δε δικοί μας ακροδεξιοί Ελαμίτες και λοιποί δεν αναγνωρίζουν κανένα δικαίωμα στους Τ/Κ και θέλουν ένα αμιγές ε/κ κράτος.

Ζούμε σε έναν κόσμο όπου καμιά χώρα, και κυρίως οι γειτονικές, και καμιά κοινωνία δεν είναι πλήρως απομονωμένη από την άλλη. Μια μεταβολή σε μια χώρα έχει αντίκτυπο στις γειτονικές της, ιδίως αν έχουν εξαρτώμενα συμφέροντα. Αυτό συμβαίνει τώρα με τις γύρω αραβικές χώρες. Η κατεύθυνση των αλλαγών που συμβαίνουν είναι γενικά απρόβλεπτη και τα αποτελέσματα μάλλον άγνωστα. Η Κύπρος, που βρίσκεται στην περιοχή, θα υποστεί αναπόφευκτα τους επηρεασμούς των ευρύτερων μεταβολών. Σε περίπτωση που η σύρραξη γενικευτεί, θα παίξει σημαντικό ρόλο και η διάρκεια των εχθροπραξιών. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για το Κυπριακό είναι να υποπέσει σε δεύτερη μοίρα στην προσοχή και το ενδιαφέρον των μεγάλων διεθνών παικτών και ως εκ τούτου να μην ασχοληθούν όσο θα επιθυμούσαμε, όταν μάλιστα με τη στάση μας δείξαμε στο παρελθόν ότι δεν καιγόμαστε για τη λύση. Και είναι φυσικό και αναμενόμενο ο διεθνής παράγοντας να ενδιαφερθεί για το Μεσανατολικό και τα μεγάλα συμφέροντα που διακυβεύονται και για το τεράστιο ανθρωπιστικό ζήτημα των εγκλωβισμένων της Γάζας.

Οι απάνθρωπες εκατέρωθεν συμπεριφορές, μας δείχνουν ότι τίποτε δεν παραμένει το ίδιο, ότι το στάτους κβο που έχουμε στην Κύπρο μας προσφέρει μόνον μιαν επίπλαστη ασφάλεια η οποία μπορεί να ανατραπεί από στιγμή σε στιγμή. Τα δε προβλήματα που δημιουργούνται επί του εδάφους συνεχώς επιδεινώνονται και η όποια λύση θα είναι πολύ πιο οδυνηρή. Το πλέον πιθανό είναι ότι μετά το τέλος και αυτού του πολέμου ο χάρτης της περιοχής δεν θα είναι πια ο ίδιος και κανένας δεν μπορεί να προβλέψει τις αλλαγές που θα επέλθουν. Η Κύπρος είναι κοντά ή και μέσα στο σύστημα των αλλαγών, και ανάλογα με τις συνθήκες δυνατόν να βρεθεί, είτε κερδισμένη είτε χαμένη, ανάλογα του πώς θα αντιδράσουν οι μεγάλες δυνάμεις αλλά και τα δικά μας θέλω.