Έρχεται ή ήρθε το τέλος της δημοσιογραφίας και των παραδοσιακών ΜΜΕ; Ο πανικός, με αφορμή αυτήν τη φορά τον κορωνοϊό, δείχνει σε ποιον βαθμό οι παραδοσιακές εφημερίδες στην Κύπρο έχουν καταφέρει να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Και να θωρακιστούν απέναντι σε προβλέψιμες και απρόβλεπτες, συμμετρικές και ασύμμετρες απειλές.
Δεν ξέρω αν πρέπει να περιμένουμε από το κράτος να σώσει την παρτίδα – αν βοηθήσει, καλοδεχούμενο. Αλλά -αν κρίνουμε και από τον ποταπό όρο για υπογραφή επιστολής… ευγνωμοσύνης από τα ΜΜΕ που δέχονται βοήθεια- δεν έχουμε ιδιαίτερο λόγο να εμπιστευόμαστε τις προτεραιότητές του.
[rml_read_more]
Όταν ένα σύστημα δέχεται πιέσεις, αποκαλύπτει και τις αδυναμίες του. Αυτές τις αδυναμίες πρόλαβα κι εγώ να βιώσω ως φρέσκος μαθητευόμενος γραφιάς εφημερίδας, εκείνα τα μακρινά χρόνια της νιότης, το 2009. Τότε οι δημοσιογράφοι καλούνταν να συμβιβαστούν με περικοπές στον μισθό τους και απολύσεις before it was cool, πριν να πέσει επί δικαίους και αδίκους στα κεφάλια μας, σε όλους τους τομείς, η κρίση του 2013.
Τα προβλήματα ήταν η πτώση της αναγνωσιμότητας και των πωλήσεων, η μετατόπιση του κοινού και στο διαδίκτυο παγκοσμίως και η αδυναμία (και) των κυπριακών ΜΜΕ να βρουν εναλλακτικές.
Από τις τότε κρίσεις βεβαίως έχει μεσολαβήσει χοντρικά μία δεκαετία. Πώς προσαρμόστηκαν τα παραδοσιακά ΜΜΕ στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε; Κάποιες εφημερίδες έγιναν κυριακάτικες, κάποιες επιβιώνουν χάρη και στην κομματική χορηγία και κάποιοι όμιλοι (του «Πολίτη» συμπεριλαμβανομένου) έκαναν προσπάθειες να ξανοιχτούν διαδικτυακά και ραδιοφωνικά.
Σήμερα η πανδημία του κορωνοϊού δοκιμάζει την αποτελεσματικότητα αυτών των κινήσεων. Που σε πολλές περιπτώσεις έγιναν χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό, και με την εντύπωση πως οι όμιλοι θα έκαναν περισσότερα… με λιγότερο προσωπικό.
Τώρα λόγω της κρίσης οι πολίτες φαίνεται να στρέφονται στα παραδοσιακά ΜΜΕ και στις ιστοσελίδες τους, αλλά και σε όσες ιστοσελίδες κάνουν πράγματι δημοσιογραφία. Αν οι επιχειρήσεις αυτές εξακολουθούν να μην είναι βιώσιμες, πρέπει να διερωτηθούμε σε ποιον βαθμό φταίει το ότι η αγορά της διαδικτυακής διαφήμισης και των ΜΜΕ στην Κύπρο δεν βρήκαν τις πρακτικές που αρμόζουν στο νέο περιβάλλον. Και σε ποιον βαθμό τα ίδια τα ΜΜΕ και οι ιδιοκτήτες τους απέτυχαν να βρουν αυτό το μοντέλο.
Προσπάθειες προς αυτήν την κατεύθυνση των συνδρομών και του επιπρόσθετου περιεχομένου έχουν αρχίσει να γίνονται. Όμως τώρα θα αποδειχθεί αν στήθηκαν σωστά, ή και αν και αυτή η κρίση μας βρίσκει απροετοίμαστους. Με τους εργοδότες να βρίσκουν αφορμή να κόψουν ακόμα περισσότερα από τους μισθούς των εργαζομένων, και την ΕΣΚ να θκιακονεί, κατά τη μακρά και διαχρονική της παράδοση, κάποια χρήματα από το κράτος για τις εφημερίδες.
Τώρα ή ποτέ τα υπάρχοντα ΜΜΕ (εφημερίδες, τηλεοράσεις, ιστοσελίδες) ή θα προσαρμοστούμε με νέες ιδέες και προσεγγίσεις ή ας κλείσουμε. Η δημοσιογραφία με κάποιον τρόπο θα συνεχίσει.
