Πού φταίει η κλιματική αλλαγή και πού ο άνθρωπος;

Εδω και πάνω από μια βδομάδα είμαστε μάρτυρες της τεράστιας οικολογικής καταστροφής που συντελείται στην Ελλάδα εξαιτίας των πυρκαγιών που μαίνονται χωρίς σταματημό. Εδώ, στην Κύπρο, μια πυρκαγιά που ξέσπασε στο δάσος Πάφου το απόγευμα της Δευτέρας, μας έκανε να λαχταρήσουμε, καθώς εκδηλώθηκε σε ένα πολύ δύσβατο μέρος στο δάσος με την πιο πυκνή βλάστηση στο νησί μας. Ευτυχώς, η δική μας λαχτάρα δεν κράτησε για πολύ, καθώς ο μηχανισμός αντιμετώπισης τέτοιων κρίσεων φάνηκε πως έδρασε άμεσα και αποτελεσματικά. Ωστόσο, ακούγοντας μια ημέρα μετά τον διευθυντή του Τμήματος Δασών να εκτιμά ότι η πυρκαγιά προκλήθηκε εξαιτίας των εναέριων καλωδίων της ΑΗΚ, επιρρίπτοντας ευθύνες στην Αρχή, έχω αρχίσει να προβληματίζομαι. Ειδικός δεν είμαι, αλλά, όπως έχω επισημάνει μια εβδομάδα προηγουμένως από τη στήλη αυτή, η κλιματική αλλαγή πρέπει να μας οδηγήσει σε δομικές αλλαγές.

Ο Χαράλαμπος Αλεξάνδρου έκανε λόγο για γυμνά καλώδια σε συγκεκριμένη γραμμή του δικτύου ηλεκτροδότησης, που διέρχεται την περιοχή στην οποία ξέσπασε η πυρκαγιά. Στον αντίποδα, η εκπρόσωπος Τύπου της ΑΗΚ, Χριστίνα Παπαδοπούλου, τόνισε ότι η αρχή προέβη σε σχολαστικό έλεγχο και συντήρηση του δικτύου στην περιοχή πολύ πρόσφατα. Όπως και να ‘χει, το κακό έγινε και παρ’ ολίγον να γινόταν χειρότερο.

Αυτό είναι το σημείο στο οποίο μέσα στο μυαλό μου τριγυρίζουν οι έννοιες «κλιματική αλλαγή» και «πρόληψη» και το ερώτημα αν μπορούν οι δύο, στο σημείο που φτάσαμε, να συζευχθούν. Στην πρώτη επιρρίπτονται ευθύνες, σε σχέση με τη δημιουργία των συνθηκών οι οποίες καθιστούν ευκολότερη την εκδήλωση πυρκαγιών και, κυρίως, την εξάπλωσή τους: πολύ υψηλές θερμοκρασίες, ξηρασία και άνεμοι. Στη δεύτερη έννοια, παρά τα σημάδια και τις προειδοποιήσεις επί σειρά ετών, παρατηρήθηκε μια μεγάλη καθυστέρηση, η οποία, κατά τη γνώμη μου, φέρνει την ανθρωπότητα προ τετελεσμένων: οι συνέπειες είναι εδώ και δεν είναι, πλέον, αναστρέψιμες.

Οι κλιματικοί στόχοι τους οποίους έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για μείωση των ρύπων κατά 55% έως το 2030, είναι μια απόφαση προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά -επαναλαμβάνω δεν είμαι ειδικός- έχω τις αμφιβολίες μου για το αν θα μας οδηγήσουν προς την αποκατάσταση της ζημιάς που υπέστη το κλίμα. Κι εδώ είναι που θέλω να τονίσω την ανάγκη για αλλαγές που πρέπει να γίνουν. Δεν είναι εποικοδομητικό το να τρέχουμε πίσω από τις τραγικές εξελίξεις επιρρίπτοντας ευθύνες ο ένας στον άλλο, αλλά να βρούμε τους τρόπους να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα.

Αυτό που πρέπει να απαντηθεί, πιστεύω, είναι το ερώτημα που θέτω στην αρχή: πού φταίει η κλιματική αλλαγή και πού ο άνθρωπος; Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, έχει εξελιχθεί σε κλιματική κρίση η οποία θα εκδηλώνεται με διάφορα φυσικά ακραία φαινόμενα. Εμείς, όμως, πρέπει να προβούμε στις απαραίτητες αναβαθμίσεις και αλλαγές σε δομές και υποδομές, μήπως και σώσουμε… «οτιδήποτε, αν σώζεται».