«Ο Κάρολος, ο Κούντερα και το δίλημμα της κρεβατοκάμαρας» της Μαρίας Δεδούση

Να ξεκινήσουμε από τα βασικά: Αν ήθελες να διαφημίσεις έναν «Οδηγό συζυγικής ευτυχίας», θα έβαζες ποτέ στο εξώφυλλο τον Κάρολο και την Καμίλα; Εσείς γελάτε τώρα, αλλά η Καμίλα δεν σας ακούει ούτε σαν μακρινό θόρυβο, διότι και τον παντρεύτηκε και έγινε και βασίλισσα.

Και κρατιούνται και από το χέρι, κάτι που οι περισσότεροι από εμάς (εσάς), μετά από 150 χρόνια δεσμού/γάμου δεν διανοείστε καν. Το μυστικό της ευτυχίας τους και της επιτυχίας του γάμου τους; Οι χωριστές κρεβατοκάμαρες, είπε ένας «ειδικός στα βασιλικά θέματα» – αυτό το «ειδικός στα βασιλικά θέματα» είναι επαγγελματικός κλάδος στη Βρετανία, εδώ το παλεύει μόνος του ο Χρήστος Ζαμπούνης.

Ο Κάρολος και η Καμίλα, λοιπόν, κοιμούνται σε χωριστές κρεβατοκάμαρες, επειδή «ο βασιλιάς υποφέρει από πόνους στην πλάτη και αισθάνεται καλύτερα όταν κοιμάται μόνος», σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή. Η οποία συνεχίζει, λέγοντας ότι «αυτό τους κάνει ευτυχισμένους».

Είναι πάρα πολύ δύσκολο, βέβαια, να συνδέσεις τη λέξη «ευτυχισμένος» με τον Κάρολο και την Καμίλα, εκτός αν η ευτυχία έχει το πρόσωπο ενός ανθρώπου που δείχνει μόνιμα να υποφέρει από πονόδοντο.

Φαίνεται, όμως, ότι το ίδιο «μυστικό» έχουν ανακαλύψει πολλά ζευγάρια στον κόσμο, καθώς τα τέσσερα στα δέκα κοιμούνται σε χωριστές κρεβατοκάμαρες. Είναι το λεγόμενο «από μακριά και αγαπημένοι». Τα ζευγάρια αυτά παραθέτουν πολλές αιτίες για την επιλογή τους: Ο ένας ροχαλίζει· έχουν διαφορετικά ωράρια· ο ένας θέλει να διαβάσει πριν τον πάρει ο ύπνος και ο άλλος να ακούσει μουσική. Και τα λοιπά.

Και μετά, είναι το θέμα του χώρου. Ο ένας θέλει λούτρινα στο δωμάτιο και ο άλλος πίνακες του Πικάσο. Η Καμίλα, για παράδειγμα, διακόσμησε, όπως λέει ο «ειδικός στα βασιλικά θέματα», το δωμάτιό της όπως αρέσει στην ίδια – προσωπικά δεν τολμώ να φανταστώ ούτε του ενός την κρεβατοκάμαρα ούτε του άλλου.

Σε πιο πιπεράτες λεπτομέρειες, υπάρχει και τρίτη κρεβατοκάμαρα, την οποία χρησιμοποιούν όταν… αυτό, καταλάβατε τώρα, ΜΗΝ μπούμε σε λεπτομέρειες, αν και ο ίδιος ο Κάρολος μας έχει διαφωτίσει επαρκώς όταν βγήκαν εκείνες οι περίφημες συνομιλίες τους στη δημοσιότητα και η Νταϊάνα έπαθε εγκεφαλικό.

Συνεπώς καταλήγουμε ότι για να διατηρήσεις τη συζυγική ευτυχία σου, πρέπει να έχεις ένα τεράστιο σπίτι. Καλύτερα, δύο σπίτια. Ακόμη καλύτερα, μπορείς να μένεις και σε διαφορετικές χώρες, πάλι γελάτε, αλλά δουλεύει. Η Ελενα Μπόναμ Κάρτερ και ο Τιμ Μπάρτον έμεναν σε δύο γειτονικά σπίτια όσο ήταν παντρεμένοι, όπως και η Φρίντα Κάλο με τον Ντιέγκο Ριβέρα. Κανένα από τα δύο ζευγάρια δεν ήταν ακριβώς ο ορισμός της «συζυγικής ευτυχίας»· οι πρώτοι χώρισαν σύντομα, ο δε Ριβέρα είχε κάνει τη ζωή της Κάλο πατίνι από τις απιστίες. Οσο για το αν (οι ζώντες) άλλαξαν συνήθειες προϊόντος του χρόνου, θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε τη Μόνικα Μπελούτσι αν ο Τιμ θέλει ακόμη να κοιμάται μόνος του.

Σε πιο ταπεινές εκδοχές του ίδιου έργου, προσωπικά γνωρίζω πάρα πολλά ζευγάρια που κοιμούνται χωριστά στο ίδιο σπίτι, μόνο που ο ένας έχει μετακομίσει μόνιμα στον καναπέ και η μέση του, αντί να ανακουφίζεται, έχει γίνει σαν σίγμα τελικό.

Η επίσημη δικαιολογία είναι «με παίρνει ο ύπνος μπροστά στην τηλεόραση», η αλήθεια είναι ότι απλώς δεν ανέχονται πλέον ο ένας τον άλλον, ούτε τον ύπνο ούτε στον ξύπνιο, αλλά για τους εντελώς δικούς τους λόγους (εμείς δεν κρίνουμε) δεν χωρίζουν. Δεν κρίνουμε, αλλά ξέρουμε. Συνήθως οι λόγοι είναι προσωπικοί ή/και οικονομικής ανασφάλειας. Απόλυτα κατανοητά και τα δύο. Σε κάνει, όμως, πράγματι ασφαλή μια τέτοια συμβίωση;

Λίγη επιστήμη αλλά και λίγος Κούντερα

Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν σε κάνει ευτυχισμένο. Δεν το λέω εγώ αυθαίρετα, το λέει η επιστήμη. Ο «μοιρασμένος» ύπνος ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που αγαπούν ο ένας τον άλλον έχει αποδειχθεί ότι ρίχνει τα επίπεδα της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Επίσης, βοηθά στην απελευθέρωση κυτοκίνων, που βοηθούν στην καταπολέμηση των φλεγμονών, και ενισχύει την ωκυτοκίνη, τη λεγόμενη ορμόνη της αγάπης που είναι γνωστό ότι ανακουφίζει από το άγχος.

Ο ύπνος στον καναπέ δεν χρειάζεται πολλή επιστημονική εξήγηση. Ο ξύπνιος σε συναισθηματική απόσταση, επίσης.

Ως κατακλείδα σε ένα «αστείο» κείμενο, μπορούμε να πούμε κάτι πολύ σοβαρό: Οι άνθρωποι χρειαζόμαστε την ουσιαστική επαφή. Κανείς μας δεν είναι «νησί», κανείς μας δεν μπορεί –ακόμη– να αποκοπεί από το φυσικό του σώμα και να ζήσει ανεξάρτητα από αυτό. Οι ορμόνες μας μάς καθορίζουν.

Από τη στιγμή που ξεκίνησα το κείμενο, ένα μέρος του μυαλού μου παλεύει να θυμηθεί ποιος το είχε πει, τώρα που το ολοκληρώνω, τελικά μου ήρθε. Ηταν ο Μίλαν Κούντερα· πόσο δύσκολη σύμπτωση, λίγο αφότου πέθανε τον θυμήθηκα, αν και ο Κούντερα δεν θα «πεθάνει» ποτέ, ούτε και χρειάζεται ιδιαίτερη αφορμή για να τον θυμηθείς. Εγραφε στην «Αβάσταχτη Ελαφρότητα του Είναι»: «Το να κάνεις έρωτα με μια γυναίκα και το να κοιμάσαι με μια γυναίκα είναι δύο όχι απλώς διαφορετικά, αλλά αντικρουόμενα πράγματα. Η αγάπη δεν εκδηλώνεται στην επιθυμία για συνουσία (μια επιθυμία που εκτείνεται σε άπειρο αριθμό γυναικών), αλλά στην επιθυμία για μοιρασμένο ύπνο (μια επιθυμία που περιορίζεται σε μια γυναίκα).

Ανάμεσα στον Κάρολο Γ’ και στον Κούντερα, θα μου επιτρέψετε να προτιμήσω τον δεύτερο.

Πηγή: Protagon.gr