«Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών - Για πράσινη οικονομική ανάπτυξη» της Νατάσας Πηλείδου

 

 

Ουδείς μπορεί να μείνει αμέτοχος στον παγκόσμιο αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Η Κυπριακή Δημοκρατία δηλώνει παρούσα στην επίτευξη των φιλόδοξων στρατηγικών στόχων της Ευρώπης για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 και για μηδενικές εκπομπές έως το 2050.

Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα 2021-2030, η χώρα μας προωθεί μία σειρά δράσεων για την ενεργειακή μετάβαση της Κύπρου, με όραμα την ευημερία της κοινωνίας, την ώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων, πράσινων θέσεων εργασίας.

Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας είναι ένας από τους κύριους βραχίονες αυτής της προσπάθειας. Στόχος μας, να δημιουργήσουμε νέα δυναμική και νέες ευκαιρίες στις επιχειρήσεις, αλλά και στους πολίτες, έχοντας ως βασικό μας εργαλείο για μείωση των εκπομπών ρύπων, τις πολιτικές που υλοποιούμε για προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας και της παραγωγής καθαρής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ).

Στο επίκεντρο της ενεργειακής στρατηγικής μας βρίσκεται το κτηριακό δυναμικό, δεδομένου ότι σε αυτό αναλογεί το 30% της κατανάλωσης τελικής ενέργειας (40% στην ΕΕ), με τις οικίες να καταναλώνουν το 18% του ηλεκτρισμού και τα εμπορικά κτήρια το 12%.

Όπως καταγράφεται στη «Μακροπρόθεσμη Στρατηγική Ανακαίνισης Κτηρίων», η οποία καταρτίστηκε από την Υπηρεσία Ενέργειας τον Απρίλιο του 2020, το 40% των κατοικιών στην Κύπρο έχει ανεγερθεί πριν το 1981 και το 54% μεταξύ 1981 και 2006. Εν ολίγοις, η συντριπτική πλειοψηφία των κατοικιών δομήθηκε όταν δεν υπήρχαν ακόμη οποιεσδήποτε απαιτήσεις ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης. Ως εκ τούτου δεν λαμβάνονταν οποιαδήποτε μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας κατά την κατασκευή, με αποτέλεσμα η ενεργειακή κατάσταση της μεγάλης πλειοψηφίας των κατοικιών να μπορεί να χαρακτηριστεί από πολύ κακή έως μέτρια.

Επιδίωξή μας ως υπουργείο είναι η ανατροπή αυτών των δεδομένων. Στις 9 Μαρτίου, την περασμένη Τρίτη, προχωρήσαμε στο πρώτο βήμα που μας επιτρέπει να ελπίζουμε ότι αυτή η μακροχρόνια προσπάθεια ξεκινά με τους καλύτερους οιωνούς. Το σχέδιο παροχής οικονομικών κινήτρων «Εξοικονομώ - Αναβαθμίζω στις Κατοικίες» συγκέντρωσε το τεράστιο ενδιαφέρον των πολιτών, από την πρώτη μέρα που άνοιξε. Οι συμπολίτες μας κατανοούν πλέον σε μεγάλο βαθμό τη σημασία της ενεργειακής αναβάθμισης ενός σπιτιού, τόσο για τον οικογενειακό προϋπολογισμό όσο και για την άνεσή τους, και είμαστε πεπεισμένοι ότι οι επενδύσεις που θα γίνουν, πάντα με τη στήριξη του κράτους, θα συμβάλουν ουσιαστικά στην προσπάθεια για ταχύτερη ενεργειακή μετάβαση.

Για να ενισχύσουμε αυτή την αλλαγή κουλτούρας, το υπουργείο μας θα χρηματοδοτήσει το εν λόγω σχέδιο χορηγιών με τριπλάσια κονδύλια την παρούσα προγραμματική περίοδο από ό,τι την προηγούμενη, ώστε να δώσουμε την ευκαιρία σε περισσότερους συμπολίτες μας να προχωρήσουν με ενεργειακή αναβάθμιση των υποστατικών τους. Συνολικά, θα χρηματοδοτήσουμε τις ΑΠΕ και την Εξοικονόμηση Ενέργειας (ΕΞΕ) με ένα ποσό που πλησιάζει τα 200 εκατ. ευρώ την επόμενη επταετία 2021-2027, με τα 70 εκατ. ευρώ (σε σύγκριση με 20 εκατ. ευρώ την προηγούμενη προγραμματική) να διοχετεύονται στην ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών. Πέραν των συγκεκριμένων συγχρηματοδοτούμενων κονδυλίων, παραχωρούνται ως κίνητρα 7-8 εκατ. ευρώ ετησίως, μέσω του ειδικού ταμείου ΑΠΕ & ΕΞΕ, για μεμονωμένες ενεργειακές αναβαθμίσεις και για εγκατάσταση ΑΠΕ.

Ταυτόχρονα, έχουμε βελτιώσει το σχέδιο για να δώσουμε ακόμη περισσότερα κίνητρα στους πολίτες. Συγκεκριμένα, το ποσοστό της χορηγίας έχει αυξηθεί από το 50% στο 60% επί του συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, ενώ στους ευάλωτους καταναλωτές το ποσοστό αυξάνεται στο 80%, στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής του κράτους. Το μέγιστο ύψος της χορηγίας μπορεί να κυμαίνεται από 22 έως 32 χιλιάδες ευρώ, αναλόγως των κατηγοριών των επενδύσεων. Το σχέδιο καλύπτει θερμομόνωση, αντικατάσταση κουφωμάτων, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης, εγκατάσταση ή αντικατάσταση ηλιακών, φωτοβολταϊκών, κλιματιστικών, μπαταριών αποθήκευσης ηλιακής ενέργειας κ.ά. και θα παραμείνει ανοικτό για πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (μέχρι τις 18.12.2021 ή μέχρι εξαντλήσεως του προϋπολογισμού). Επιπλέον, υιοθετεί μια νέα, απλοποιημένη διαδικασία υπολογισμού της χορηγίας, χωρίς προσφορές, τιμολόγια και αποδείξεις, με στόχο τη μείωση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων για τη λιγότερη δυνατή ταλαιπωρία των πολιτών. Θα υπάρχουν, βεβαίως, δικλίδες ασφαλείας για έλεγχο των έργων και των δαπανών.

Ασφαλώς, η πράσινη ανάπτυξη δεν αφορά μόνο την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων. Το μήνυμα που στέλνουμε προς τις επιχειρήσεις είναι πως πέρα από το σχέδιο ενεργειακής αναβάθμισης επαγγελματικών υποστατικών που θα προκηρυχθεί αρχές του 2022, επιθυμία μας είναι τα κονδύλια που θα διαθέσει το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας για την ανάκαμψη της οικονομίας, ύψους 400 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των 200 εκατ. ευρώ για ΑΠΕ και ΕΞΕ), να στηρίξουν την πράσινη ανάπτυξη και την κυκλική οικονομία. Η στρατηγική μας για στήριξη των επιχειρήσεων και της οικονομίας εστιάζει στην πράσινη ανάπτυξη και την υιοθέτηση πράσινων πρακτικών. Οι προοπτικές στην πράσινη ανάπτυξη αποτελούν ένα αειφόρο και ανεξάντλητο «κοίτασμα» ενέργειας, στο οποίο όλοι μπορούμε να συνεισφέρουμε για να επωφεληθούμε. Γι’ αυτό για εμάς η εξοικονόμηση και ορθή διαχείριση της ενέργειας, αλλά και η προώθηση των ΑΠΕ, αποτελούν βασικές προτεραιότητες.

*Η Νατάσα Πηλείδου είναι Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.