Μπορούν τώρα οι Κύπριοι να «σφυρίξουν» ελευθέρα;

Χρειάστηκε το πείσμα και η σκληρή δουλειά της βουλεύτριας του ΑΚΕΛ κ. Ειρήνης Χαραλαμπίδου, η τοποθέτηση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης της κ. Στέφης Δράκου και η σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία που ήταν και προαπαιτούμενο για την εκταμίευση από το Σχέδιο Ανάκαμψης, για να πειστεί η Κυπριακή Δημοκρατία να θεσπίσει νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία προσώπων που αναφέρουν παραβάσεις. Από αυτή την εβδομάδα, ο Κύπριος πολίτης μπορεί πλέον να σφυρίζει (whistleblower) πιο ελεύθερα, αλλά ας μην έχουμε την ψευδαίσθηση πως η «ομερτά» τόσων χρόνων θα διαγραφεί ως διά μαγείας.

Με 49 ψήφους υπέρ και μία εναντίον, ψηφίστηκε από την ολομέλεια της Βουλής σε νόμο το ενοποιημένο κείμενο για την προστασία των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος την εβδομάδα που μας πέρασε.

Εναντίον ψήφισε ο ανεξάρτητος βουλευτής Λεμεσού Ανδρέας Θεμιστοκλέους, ωστόσο μπορούμε να εικάσουμε πως και αρκετοί άλλοι θα ήθελαν να τον ακολουθήσουν, αλλά δεν τους έπαιρνε. Από το 2016 που είχε καταθέσει την πρόταση νόμου για πρώτη φορά η κ. Χαραλαμπίδου, πέρασε αδικαιολόγητα πολύς χρόνος να εμπιστευτούμε τις προθέσεις του κράτους και των αξιωματούχων του. Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Οδηγία αγνοήθηκε επιδεικτικά, ξεπερνώντας ακόμη και τα όρια εκπλήρωσής της, που ήταν ο Δεκέμβρης του 2021.

Αλλά δεν είναι μόνο η σθεναρή αντίσταση που επέδειξε το κράτος στη μη υιοθέτηση της σχετικής νομοθεσίας. Είναι και το πρόσφατο παράδειγμα με το πώς η πολιτεία χειρίστηκε τις ατασθαλίες στο «χρυσό πρόγραμμα των διαβατηρίων». Σε αυτό, ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής κατήγγελλε περίπου ως συνεργάτη ξένων δυνάμεων τον άγνωστο βουλευτή που έδωσε τη λίστα στο Al Jazeera. Η Βουλή, με επικεφαλής τον πρόεδρο της ΕΔΕΚ Μαρίνο Σιζόπουλο, ζητούσε να εντοπιστεί ο πληροφοριοδότης και να εξεταστούν τα κίνητρά του, αφήνοντας περίπου στο απυρόβλητο τους δύο συναδέλφους τους που πρωταγωνίστησαν στο επίμαχο ρεπορτάζ.

Είναι και η Αστυνομία, που πιο πολύ χρόνο ξόδεψε να ψάχνει τον πληροφοριοδότη παρά στην εξέταση των ατασθαλιών με τα διαβατήρια, αλλά και η απαγόρευση να αναμεταδίδονται τα ρεζιλίκια που είδαμε στο επίμαχο ρεπορτάζ. Είναι και μια μερίδα των μέσων ενημέρωσης που φλέρταραν με την ιδέα πως η Κύπρος ήταν το θύμα από ανταγωνιστές, μέχρι που το θέμα πήρε διεθνείς διαστάσεις και η οργή του κόσμου «φούσκωσε» μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.  Όλα αυτά δεν παραγράφονται επειδή η Βουλή ψήφισε τον νόμο.

Θα χρειαστεί καιρός για να ξεπεράσει ο Κύπριος πολίτης τη δικαιολογημένη του φοβία και να καταγγείλει τα κακώς κείμενα και να εμπιστεύεται πως δεν θα βρει τον μπελά του. Πως δεν θα κυνηγηθεί και από την ίδια του τη χώρα ως προδότης αν καταγγείλει φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς. Θα πρέπει να περιμένουμε να αλλάξει μια ολόκληρη γενιά και να έρθει μια που θα έχει μεγαλώσει χωρίς να φοβάται να μιλήσει, όταν βλέπει πως υπάρχει παραβίαση των κανόνων. Θα πρέπει να δοκιμαστεί στην πράξη ο νόμος και να δει η κοινή γνώμη πως κάποιος που τόλμησε να μιλήσει, έτυχε προστασίας και σεβασμού. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να εμπεδωθεί η κουλτούρα πως δεν είναι μαγκιά να κλέβεις και να εκτελείς «πειρατείες» στις πλάτες οργανισμών δημοσίου και ιδιωτικού συμφέροντος. Πως όταν το κάνεις αυτό, κλέβεις σε βάρος όλων και σε βάρος του καλού ονόματος της χώρας.

Με την ψήφιση της νομοθεσίας, έγινε ωστόσο ένα σημαντικό βήμα για να έρθει αυτή η γενιά. Το γεγονός μάλιστα πως έγινε με την πρωτοβουλία της αντιπολίτευσης και σύμπραξη της κυβέρνησης, δείχνει πως υπάρχει ελπίδα για οριζόντια συνεννόηση των υγιών δυνάμεων από όλους τους χώρους, που πραγματικά θέλουν να τελειώνουμε με το φαινόμενο της διαφθοράς. Την ίδια ώρα, εξίσου σημαντικό είναι πως αυτής της κίνησης ηγήθηκαν δύο γυναίκες με χαλαρές κομματικές σχέσεις. Χαραλαμπίδου και Δράκου, έδειξαν πως ο δρόμος για μια πραγματική αλλαγή θα έρθει μέσα από τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική ζωή. Πως ίσως ο παραμερισμός των γυναικών από την κεντρική πολιτική σκηνή όλα αυτά τα χρόνια, άθελά του να άφησε μακριά και από τη διαπλοκή και τη διαφθορά την ομάδα των γυναικών και πως αυτές μπορούν τώρα να «καθαρίσουν» για λογαριασμό όλων μας.