Ο μονόδρομος του ψηφιακού μετασχηματισμού

Η πολυπλοκότητα μιας οποιασδήποτε διαδικασίας στην υποβολή μιας όποιας αίτησης, είτε τούτη αφορά τη λήψη μιας οποιασδήποτε εξυπηρέτησης από έναν φορέα, ιδιωτικό και κρατικό, προκαλεί καθυστέρηση και κόστος, και διευκολύνει τη διαφθορά. Αυτή η απλή αρχή, θα πρέπει να είναι μέλημα οποιασδήποτε μεταρρύθμισης οπουδήποτε.

Η «χαρτούρα», οι «φόρμες», οι «στάμπες» και οι λογής-λογής ξεπερασμένες πιστοποιήσεις κανονικά θα έπρεπε να είχαν εκλείψει προ πολλού, αφού η ηλεκτρονική διαχείριση το επιτρέπει εδώ και δεκαετίες. Δεν είναι άλλωστε μυστικό, ότι σε αρκετές χώρες του κόσμου, όχι κατ' ανάγκη μεγάλες, όπως π.χ. η Εσθονία, η λογική «paperless» εφαρμόζεται σχεδόν καθολικά. Η οποιαδήποτε συναλλαγή με το κράτος αλλά και μεταξύ ιδιωτών απλοποιείται και αυτοματοποιείται ώστε να αυξηθεί η αποδοτικότητα και η παραγωγικότητα σε οποιαδήποτε διαδικασία. Από την υποβολή μιας αίτησης μέχρι την καταβολή ενός αντιτίμου για την εξασφάλιση υπηρεσιών ή προϊόντων, η τεχνολογία, επαναλαμβάνεται, εδώ και δεκαετίες, μας επιτρέπει από του να επιταχύνουμε τον τρόπο δράσης μας. Δηλαδή, να κερδίσουμε χρόνο που με τη σειρά του θα διατεθεί στην επιτέλεση περισσότερου έργου, με λιγότερη δαπάνη.

Δυστυχώς, στην Κύπρο αργήσαμε να το καταλάβουμε, και σε κάποιους τομείς και δραστηριότητες ακόμα να το καταλάβουμε, με αποτέλεσμα να θεωρούμε επίτευγμα άξιο προβολής, για παράδειγμα, την ηλεκτρονική διεκπεραίωση μιας σειράς από υποχρεώσεις μας, είτε τούτες αφορούν την πληρωμή ενός λογαριασμού, ενός φόρου και τέλους ή ενός προστίμου. Ας είναι και έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε. Είναι μια αρχή.

Χρειάζεται, όμως, επιτάχυνση της εισαγωγής ακόμα περισσότερων αυτοματισμών με παράλληλο, όμως, ανασχεδιασμό των υφιστάμενων διαδικασιών, επειδή αυτό που γίνεται σε πολλές περιπτώσεις, είναι να «στήνεται» ένα πλασματικό ηλεκτρονικό «παράθυρο» εξυπηρέτησης μπροστά μας, αλλά πίσω από αυτό ακόμα να πηγαινοέρχονται χαρτιά, φάκελοι, έγγραφα, σφραγίδες και ένα σωρό άλλα ξεπερασμένα που όμως συντηρούν ένα πεπερασμένο σύστημα διαχείρισης.

Αυτό το χαρακτηριστικό, που δεν συναντάται μόνο στον δημόσιο τομέα, αλλά και σε μεγάλους ιδιωτικούς οργανισμούς όπως π.χ. τράπεζες, συντηρείται λόγω της βραδύτητας στην αλλαγή των όποιων σχετικών νόμων και κανονισμών ρυθμίζουν τις διαδικασίες που πρέπει, ακόμα, δυστυχώς, να ακολουθούνται.

Παράλληλα, με το υφιστάμενο πλαίσιο διαδικασιών, που πρέπει να αλλάξει ακόμα πιο γρήγορα, χρειάζεται να αλλάξει και ο τρόπος εργασίας μας που συμπεριλαμβάνει ακόμα και την ίδια τη δομή και ρόλο ολόκληρων τμημάτων της κρατικής μηχανής, αλλά και οποιασδήποτε άλλης γραφειοκρατίας, οποιασδήποτε μορφής. Για παράδειγμα, αλλιώς θα πρέπει να δομηθεί, να οργανωθεί και να λειτουργήσει ένα αρχείο, που ενώ θα μπορούσε να ήταν ένας μηχανισμός διαχείρισης πληροφορίας, σήμερα, σε πολύ μεγάλο βαθμό, στο Δημόσιο, παραμένει ένας μηχανισμός διαχείρισης χαρτιού. Η μετακίνηση από τη «φυσική» διαχείριση στη διαχείριση του περιεχομένου του όποιου δεδομένου, είναι πρόκληση και μπορεί, αν γίνει σωστά, να απελευθερώσει εξαιρετικά χρήσιμες δυνατότητες στο σύστημα του οποιουδήποτε οργανισμού, που τώρα απλά αγνοούνται σε ζημιά όλων μας.

Η πολυδιαφημιζόμενη, και άκρως, αναγκαία ψηφιακή μετάβαση, αφορά, βασικά, ένα πολύ επίπονο έργο που απαιτεί μεθοδικότητα και τεχνική κατάρτιση, που ίσως και να απουσιάζει από τους ίδιους τους οργανισμούς που καλούνται να μεταρρυθμιστούν.

Η συμπλήρωση της ανάγκης με την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα είναι, ως εκ τούτου, αναγκαία, αλλά για να είναι και πραγματικά αποδοτική πρέπει να μάθει από τα λάθη που έγιναν από προηγούμενες προσπάθειες όπου δαπανήθηκαν χρήματα και χρόνος και το αποτέλεσμα δεν βελτιώθηκε, παρά ελάχιστα, επειδή αντί να εμπλακούν εκείνοι που έπρεπε και όπως έπρεπε, και τους διαχειριστούν οι σωστοί αρμόδιοι, κάναμε τα γνωστά που κάνουμε πάντα.

Αυτή τη φορά, φαίνεται ότι πάμε να το κάνουμε πιο σωστά και τούτο είναι άξιο επαίνου αλλά και υποχρέωση ενθάρρυνσης της προσπάθειας που γίνεται, από όλους μας. Ας το συνεχίσουμε…