Προσπαθώντας να αντισταθούμε στη μόνιμη διχοτόμηση

Sevgul Uludag, caramel_cy@yahoo.com, Τηλ: 99966518

Ο καθημερινός αγώνας των Τουρκοκυπρίων γίνεται όλο και πιο δύσκολος και είναι όλο και πιο δύσκολο να ζούμε στο νησί αυτό ως σύγχρονοι πολίτες του κόσμου. Οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης είναι τεράστιες και μερικές φορές δεν μπορείς καν να βρεις φάρμακα ή τις καθημερινές ανάγκες.

Χωρίς γκάζι (υγραέριο), χωρίς βενζίνη

Υπάρχει συνεχώς μια αβεβαιότητα για το τι μπορεί να συμβεί στη συνέχεια και μερικές φορές το γκάζι για το μαγείρεμα «εξαφανίζεται» από την αγορά και δεν το βρίσκεις για μέρες, ενώ άλλες φορές είναι η βενζίνη για το αυτοκίνητό σου και για μέρες δεν υπάρχει βενζίνη για το ένα ή το άλλο. Αρκετά συχνά τώρα αρχίζεις να βλέπεις ουρές από αυτοκίνητα στα πρατήρια καυσίμων. Όταν αυτά τα φαινόμενα εμφανίζονται στην αγορά, είναι δεδομένο πως στην αύξηση των τιμών όλο και λιγότεροι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν οικονομικά τέτοια δεδομένα. Οι κυρίαρχες ελίτ δεν έχουν σκοπό να σταματήσουν αυτή την κατάσταση και δεν φέρουν τίποτα άλλο εκτός από δυστυχία στην κοινότητά μας. Η εξάρτηση από την Τουρκία γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη και όσοι παράγουν είναι όλο και πιο απελπισμένοι αφού βλέπουν ότι η παραγωγική τους ισχύ διολισθαίνει. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι είναι απελπισμένοι και προσπαθούν να φύγουν και να πάνε στο εξωτερικό, αλλά να πάνε πού; Να ξεκινήσουν από πού; Δεν είναι εύκολο να «βγάλεις» τις ρίζες σου και να προσπαθήσεις να χτίσεις μια νέα ζωή σε μια άλλη χώρα. Οι γονείς συμβουλεύουν τα παιδιά τους αν είναι στο εξωτερικό να μην επιστρέψουν και όσοι νέοι δεν μπορούν να επιβιώσουν εδώ, επιλέγουν να δοκιμάσουν την «τύχη» τους στο εξωτερικό. Μια από τις στενές μου φίλες πριν από μερικά χρόνια μετανάστευσε στην Ολλανδία, πουλώντας το σπίτι της και κλείνοντας τα πάντα. Τώρα μου είπε ότι την περασμένη εβδομάδα ένας από τους γιους της μετανάστευσε κι αυτός στο Λονδίνο. Η τουρκοκυπριακή κοινότητα του νησιού Κύπρος βρίσκεται σε διαδικασία εξαφάνισης.

Ατμόσφαιρα δεκαετίας του '60

Όλο και περισσότερο η χώρα φαίνεται να θυμίζει δεκαετία του 1960, όταν είχαμε τις δικοινοτικές μάχες και συγκρούσεις, αρχίσαμε να ζούμε σε «γκέτο» και να μην έχουμε αρκετά πράγματα: δεν υπήρχε αρκετό ψωμί, φαγητό, τόση ελευθερία κινήσεων για να κυκλοφορούμε. Η μοίρα σου αποφασιζόταν από τους «effendis» (αφέντες) και έπρεπε να τηρείς τους δικούς τους κανόνες συμπεριφοράς. Διαφορετικά είχες μεγάλα προβλήματα επιβίωσης σε αυτή τη γη. Κάποιους τους έριχναν στη φυλακή, κάποιοι έφευγαν για το Λονδίνο ή αλλού, κάποιοι προσπαθούσαν να ξεπουλήσουν ό,τι είχαν και να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες και λίγοι επαναστατούσαν εφόσον υπήρχε απόλυτος έλεγχος των πάντων. Ακόμα και τον αέρα που ανέπνεες θα τον «έκοβαν» αν μπορούσαν, αν δεν ζούσες σύμφωνα με τους «κανόνες» τους, σύμφωνα με το «παιχνίδι» που έπαιζαν.

Η λύση της μετανάστευσης

Θυμούμαι έναν φίλο του πατέρα μου να στέκεται στη μέση του δρόμου και να μιλά με τον πατέρα μου και εγώ να του κρατώ το χέρι. Είχε ταξιδιωτικό γραφείο κάτω από το ξενοδοχείο Saray στο Sarayonu Meydani (πλατεία Σαραγιού) στο κέντρο της Λευκωσίας και επειδή βρισκόταν σε «σύγκρουση» με τις ιδέες των τουρκοκυπριακών αρχών, τον πίεζαν να μεταναστεύσει. Και αυτό έκανε: τον θυμούμαι πολύ καλά, εκείνος ο καλοντυμένος άντρας με το μουστάκι, πώς εξηγούσε με πόνο στον πατέρα μου τι του συνέβαινε και τη θλίψη του πατέρα μου.

Θυμούμαι ιστορίες από τη Λεύκα, όταν κάποιοι Τουρκοκύπριοι αναγκάστηκαν να κάψουν τα καταστήματα των Ελληνοκυπρίων που ζούσαν εκεί και ένας ή δύο από αυτούς αρνήθηκαν να το κάνουν, η ιδέα ήταν να πιέσουν τους Ελληνοκύπριους να φύγουν στα τέλη της δεκαετίας του 1950, έτσι ώστε να μπορέσουν να δημιουργήσουν μια «εθνικά καθαρή Λεύκα» και έτσι προσπαθούσαν να κάψουν τα καταστήματα των Ελληνοκυπρίων για να τους πιέσουν να φύγουν. Τουλάχιστον ένας από αυτούς που είχε αρνηθεί να κάψει αυτά τα καταστήματα και δεν συμμετείχε, απειλήθηκε μετά τόσο σοβαρά που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το νησί και να πάει στο Λονδίνο για να ξεκινήσει μια νέα ζωή, μαζεύοντας τα σπασμένα του κομμάτια και προσπαθώντας να χτίσει μια ζωή μακριά από απειλές αλλά και μακριά από τη γη του. Τέτοια ήταν η μοίρα ορισμένων Τουρκοκυπρίων που αντιστάθηκαν στο κυρίαρχο ρεύμα του εθνικισμού. Έχω ακούσει για παρόμοια παραδείγματα στην ελληνοκυπριακή κοινότητα όταν άνθρωποι ξυλοκοπήθηκαν επειδή ήταν φίλοι με Τουρκοκύπριους ή επειδή αρνήθηκαν να σταματήσουν να τους βλέπουν και να συναλλάσσονται μαζί τους. Και είχα μοιραστεί μερικές από τις ιστορίες τους από την περιοχή Πάφου. Αλλά είμαι σίγουρη ότι υπήρχαν παρόμοια περιστατικά σε όλη την Κύπρο.

Η διαχωριστική γραμμή

Οι αρχές και στις δύο πλευρές της διαχωριστικής γραμμής ουσιαστικά δεν διευκολύνουν καμία συμφιλίωση ή αμοιβαία κατανόηση - ακόμη και οι «διελεύσεις» είναι βάσανο λόγω της αταλάντευτης στάσης τους να κάνουν τη ζωή δύσκολη για τις ειρηνικές κοινότητες του νησιού μας. Αν ήταν στο χέρι τους, θα έκλειναν ξανά τα οδοφράγματα και θα έκαναν τη διαχωριστική γραμμή «σκληρό σύνορο», αδύνατο να το περάσεις... Επειδή δεν είναι μόνοι στον κόσμο, δεν τολμούν να το κάνουν αυτό, αλλά δημιουργούν προβλήματα πολύ συχνά και προσπαθούν να αποθαρρύνουν τους ανθρώπους από τις διελεύσεις. Παρά τις δυσκολίες που δημιουργούνται από τις αρχές μας στην Κύπρο, οι άνθρωποι προσπαθούν πάντα να διασχίσουν. Διασχίζοντας σημαίνει να μπεις σε μια περιοχή που είναι «άγνωστη» και να ανακαλύψεις από μόνος σου τι βρίσκεται εκεί. Η διέλευση διευκολύνει την καλύτερη κατανόηση αφού περιλαμβάνει ανθρώπινη επαφή και οι άνθρωποι μπορούν να δουν με τα μάτια τους τι υπάρχει και να ζήσουν τις δικές τους εμπειρίες στη δική τους «απαγορευμένη» χώρα.

Κόντρα στις εθνικιστικές πολιτικές

Αν και οι αρχές και στις δύο πλευρές της διαχωριστικής γραμμής δεν διευκολύνουν τη συμφιλίωση και την κουλτούρα της ειρήνης και αντίθετα επιλέγουν να τηρούν τις δικές τους εθνικιστικές πολιτικές, τα προοδευτικά συνδικάτα, τα προοδευτικά πολιτικά κόμματα και οι ΜΚΟ της κοινωνίας των πολιτών ήταν πάντα στην πρωτοπορία του αγώνα για ειρήνη, αμοιβαία κατανόηση και συμφιλίωση. Αυτό περιλαμβάνει καθημερινό αγώνα και αντίσταση στον εθνικιστικό λόγο και τις εθνικιστικές πολιτικές. Αν και μπορεί να μην είναι το «κύριο ρεύμα», πολλοί ακτιβιστές ειρήνης αντιστέκονται και αμφισβητούν τον πραγματικό στόχο των κυρίαρχων ελίτ αυτού του νησιού και είναι ξεκάθαρο ότι οι κυρίαρχες ελίτ του νησιού μας θέλουν μια ξεκάθαρη «διαίρεση», το «σχέδιο» που ο Ντενκτάς τόσο πολύ αγαπούσε να υποβάλλει πριν από δεκαετίες.

Να γνωρίζουμε τις προκλήσεις

Πρέπει να γνωρίζουμε τις προκλήσεις αφού η άγραφη ιστορία της Κύπρου όλων των κοινοτήτων είναι στην πραγματικότητα μια ιστορία προκλήσεων - οι προκλήσεις τόσο των ξένων όσο και των ντόπιων συνεργατών τους που οδήγησαν στη διαχωριστική γραμμή σήμερα στην Κύπρο. Και απειλεί για περισσότερα αν δεν είμαστε ενήμεροι. Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να δημιουργήσουμε μια ατμόσφαιρα όπου να μπορούμε λογικά και ψύχραιμα να τα συζητούμε αυτά ανοιχτά. Γρήγορα τα πράγματα φούντωσαν και οι άνθρωποι κατηγορήθηκαν και οι εξτρεμιστές προσπάθησαν να φιμώσουν τις φωνές της λογικής, δημιουργώντας έτσι μια μαύρη τρύπα όπου δεν υπήρχε αμοιβαία κατανόηση.

Εξτρεμιστές και φίμωση

Σε πολλές ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχω γίνει μάρτυρας τέτοιων επιθέσεων - όχι μόνο προς εμένα αλλά και προς άλλους. Μερικοί εξτρεμιστές προσπαθούν πάντα να «κερδίσουν» προσπαθώντας να βρίσουν και να φιμώσουν τις φωνές της λογικής. Όχι, δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα που δεν ξέρουν - ακόμα κι αν ξέρουν και βρίσκονται σε άρνηση. Προσπαθούν να είναι πολύ ομιλητικοί και επιτίθενται για να σιωπήσουν οι άνθρωποι. Ένα ιδιαίτερο καταστροφικό και επιζήμιο χαρακτηριστικό είναι αν συναντήσετε ιδιαίτερα Τούρκους ή Έλληνες ακραίους εθνικιστές δεν έχουν όρια και ηθική, απλώς επιτίθενται με συκοφαντίες και βρισιές, δεν ξέρουν καν να γράφουν σωστά τουρκικά ή ελληνικά. Αλλά μην νομίζετε ότι και οι ντόπιοι ακραίοι εθνικιστές είναι καλύτεροι, όχι δεν είναι. Και αυτοί προσπαθούν να αποσιωπήσουν οποιαδήποτε διαφορετική άποψη από τη δική τους.

Μόνιμη διχοτόμηση σημαίνει περισσότερα δάκρυα

Οι προοδευτικές γυναίκες και άνδρες αυτής της γης, οι εργαζόμενοι, οι διανοούμενοι, οι καλλιτέχνες, οι συγγραφείς, οι δημοσιογράφοι, οι ακτιβιστές, οι συνδικαλιστές, οι νέοι - όλοι όσοι αγαπούν αυτή τη χώρα περισσότερο από τους εαυτούς τους και τα δικά τους μικρά προσωπικά συμφέροντα πρέπει να αντισταθούμε στη μόνιμη διχοτόμηση του νησιού μας γιατί μόνιμη διχοτόμηση θα σημαίνει περισσότερα δάκρυα, περισσότερη αιματοχυσία, περισσότερη αβεβαιότητα για το μέλλον και περισσότερη μετανάστευση, αφανίζοντας εντελώς την Κύπρο όπως τη γνωρίζαμε στο παρελθόν φέρνοντας νέες αιματηρές συγκρούσεις και μεγάλες προκλήσεις στην πατρίδα μας. Πρέπει να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε την αιματηρή ιστορία μας και να είμαστε ειλικρινείς για το τι πραγματικά συνέβη στο παρελθόν, έτσι ώστε να μπορέσουμε να μάθουμε από αυτό και να προσπαθήσουμε να βρούμε τρόπους για να αποτρέψουμε πιθανές νέες συγκρούσεις και νέα αιματοχυσία σε αυτή τη γη. Αυτό, πρέπει το κάνουμε μαζί, όχι χωριστά. Όσο προσπαθούμε να κάνουμε χωριστούς αγώνες, πάντα θα χάνουμε και το ίδιο και η χώρα μας.