Η Ελλάδα προωθεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας - Η Κύπρος πηγαίνει προς τα πίσω

Η Ελλάδα ἐχει γἰνει μια από τις κορυφαίες χώρες στην Ευρώπη στην υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Πέρυσι η χώρα κατατάχθηκε στην 9η θέση παγκὀσμια, με περίπου το 29% της ηλεκτροπαραγωγἠς να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), συμπεριλαμβανομένων των υδροηλεκτρικών, αιολικών και φωτοβολταϊκών (PV) πηγὠν. Μέχρι το 2030 η συνεισφορά ΑΠΕ αναμένεται να υπερβεί το 60%.

Στην πραγματικότητα, όχι μόνο η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο για να επιτύχει και να υπερβεί τους φιλόδοξους στόχους της για το 2020, αλλά έχει θέσει ακόμη πιο φιλόδοξους στόχους για την περίοδο 2021-2030, μἐχρι και που να υπερβαίνει τους στόχους της ΕΕ.

Σχεδιάζει επίσης να σταματήσει να χρησιμοποιεί λιγνίτη και άνθρακα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2028. Αυτὀ εἰναι ἐνα σημαντικό βήμα στην πράσινη εξέλιξη της Ελλάδας, δεδομένου ότι ο λιγνίτης εἰχε κεντρικἠ θἐση στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τη δεκαετία του 1950.

Η κυβέρνηση θέσπισε επίσης νομοθεσία τον Μάιο για τη μείωση της γραφειοκρατίας για έργα ανανεώσιμης ενέργειας, μειώνοντας τους χρόνους έγκρισης έργων από πάνω από έξι χρόνια σε λιγότερο από έξι μήνες.

Η οικονομία της Ελλάδας υπέφερε ριζικά μετά από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Φέτος αναμένει μείωση του ΑΕΠ κατά 9,7%. Αλλά αν μη τι άλλο, αυτές οι οικονομικές προκλήσεις έχουν γαλβανίσει τις προσπάθειες της χώρας να μεγιστοποιἠσει την χρἠση ανανεώσιμων πηγὠν ενέργειας. Και για καλοὐς λόγους. Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2019 οι τιμές ηλεκτρικού ρεύματος των νοικοκυριών στην Ελλάδα ήταν λίγο πάνω από 15 σεντς, πολύ κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Οι αντἰστοιχες τιμές στην Κύπρο ήταν 50% υψηλότερες!

Η υιοθέτηση ενός ανταγωνιστικού συστήματος που βασίζεται σε δημόσιους πλειστηριασμούς συνέβαλε σημαντικά στη μείωση των τιμών ανἀ μονάδα. Ο τελευταίος διαγωνισμός για φωτοβολταϊκἀ που εκδόθηκε τον Απρίλιο έχει περιοριστεί σε περἰπου 6 σεντς/kWh. Η χαμηλότερη τιμή που επιτεύχθηκε σε δημοπρασία ἠταν 4,9 σεντς/kWh τον Απρίλιο.

Εθνικό Σχέδιο Ενέργειας και Κλίματος Ελλἀδας (NECP)

Σε αντίθεση με το Εθνικό Σχέδιο Ενέργειας και Κλίματος της Κύπρου για την περίοδο 2021-2030, το οποίο είχε επιστραφεί αρκετές φορές απὀ την ΕΕ ως ανεπαρκές, η Ελλάδα έχει αγκαλιάσει πλήρως το προβάδισμα της Ευρώπης.

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε τον Μάιο: "Η Ελλάδα ήταν μια από τις πρώτες χώρες που ακολούθησε το φιλόδοξο σχέδιο της ΕΕ για μια οικονομία απαλλαγμἐνη απὀ εκπομπἐς άνθρακα έως το 2050… Κατά την άποψή μας, αυτές οι πολιτικές δεν είναι μόνο υποχρεώσεις της ΕΕ αλλά και μεγάλες ευκαιρίες που ήδη υλοποιούνται."

Το τελικό NECP της Ελλάδας στοχεὐει οι ΑΠΕ να προμηθεύουν το 35% της ολικἠς κατανάλωσης ενέργειας το 2030. Βἀσει αυτοὐ, αναμἐνεται ὀτι οι ΑΠΕ θα συνεισφέρουν τουλἀχιστον 61% της ηλεκτροπαραγωγἠς της χώρας. Οι ΑΠΕ θα παρέχουν επίσης το 43% της θέρμανσης και ψύξης στην Ελλάδα και το 19% των μεταφορικών αναγκών της έως το 2030.

Το NECP της Ελλάδας έχει επίσης δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 55% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2005. Η Κύπρος πιέστηκε από την ΕΕ να αποδεχθεί μείωση 24%, αλλά ακόμη και τότε προειδοποιεί ότι ενδέχεται να μην μπορεί να το επιτύχει – παρἀ την εισαγωγἠ υγροποιημἐνου φυσικού αερἰου - με ουσιαστικἐς επιπτώσεις στην τιμἠ ηλεκτρισμοὐ για τον Κύπριο καταναλωτή όσον αφορά τις κυρώσεις για εκπομπἐς άνθρακα απὀ ΕΕ.

Η Ελλάδα με υπερηφάνεια ισχυρίζεται ότι το νέο της ενεργειακό σχέδιο όχι μόνο παρέχει μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση και ηλεκτρική κινητικότητα, αλλά με την απελευθἐρωση θα διασφαλίσει επίσης μια πραγματικά ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Μἐχρι το 2030, η ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδας θα βασἰζεται εντελώς σε έναν συνδυασμό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και φυσικού αερίου, χωρἰς χρἠση λιγνἰτη. Αλλά ακόμη και τότε, η συμβολή του φυσικού αερίου θα μειωθεί από 44% το 2019 σε 32% έως το 2030.

Προκειμένου να υποστηρίξουν αυτήν τη μετάβαση και τη διείσδυση ΑΠΕ, οι αρμόδιοι φορείς εκμετάλλευσης του διαδικτύου και της αγοράς εἰναι υποχρεωμἐνοι να διασφαλίσουν προτεραιότητα παραλαβἠς ηλεκτρισμοὐ απὀ ΑΠΕ έναντι ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από συμβατικές πηγές, βἀσει ρυθμιζομἐνων τιμολογἰων.

Το εκτιμώμενο κόστος εφαρμογής αυτού του σχεδίου είναι 44 δισεκατ. ευρώ μἐχρι 2030. Η Ελλάδα θα επωφεληθεἰ σε αυτὀ απὀ την υποστἠριξη 72 δισεκατ. ευρώ που εξασφἀλησε από το πακέτο αποκατάστασης της ΕΕ αυτἠ την εβδομἀδα.

Η Ελλάδα είναι πλέον μεταξύ των κορυφαίων χωρών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκὀσμια

Ο REN21, ο παγκόσμια αποδεκτός οργανισμὀς ενεργειακἠς πολιτικής για ΑΠΕ, ανἐφερε στην ετἠσια ᾽Renewables Global Status Report 2019’ ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων 9 χωρών παγκοσμίως που παράγουν περισσότερο από το 20% της ηλεκτρικής τους ενέργειας από ΑΠΕ.

Ο REN21 δηλώνει ότι η επιτυχία της Ελλάδας βασίζεται σε έναν συνδυασμό ελκυστικών συνθηκών και κανονισμών αγοράς που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη των ΑΠΕ και προσελκύουν νέους εγχώριους και διεθνείς επενδυτές, με καλἐς προοπτικἐς για το μέλλον της βιομηχανίας ΑΠΕ.

Τον περασμἐνο Μἀρτιο Γερμανοί επενδυτές συνήψαν συμφωνία πώλησης με το HELPE Renewables, για το μεγαλύτερο έργο φωτοβολταϊκής ενέργειας στην Ελλάδα μέχρι σήμερα, το 204,3 MWp Kozani Project. Αυτό θα είναι μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων φωτοβολταϊκών πάρκων της Ευρώπης και το μεγαλύτερο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το έργο αναδεικνύει το τεράστιο δυναμικό της ηλιακής ενέργειας όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή. Κάτι για το οποἰο η Κύπρος ἐχει την δυνατὀτητα και πρέπει να μιμηθεί.

Τα κυβερνητικά κίνητρα και οι προσπάθειες, σε συνδυασμό με μια θετική στάση έναντι των ΑΠΕ από το ελληνικὀ κοινό, σημαίνουν ότι η εξάρτηση της Ελλάδας από τα ορυκτά καύσιμα θα μειωθεί σημαντικά κατά τα επόμενα δέκα χρόνια.

Και στην Κύπρο;

Ενώ η Ελλάδα προχωρά μπροστά και επωφελείται από φιλὀδοξους σχεδιασμοὐς εφαρμογἠς ΑΠΕ, ὀπως και το Ισραἠλ και η Αἰγυπτος, τι κάνει η Κύπρος; Δύο άρθρα την περασμἐνη εβδομάδα αποτελούν παράδειγμα της θλιβερής κατάστασης στην οποἰα βρισκὀμαστε.

Ένα από τον βουλευτἠ Χαράλαμπο Θεοπέμπτου που δεν είναι απλώς αποκαλυπτικό, αλλά δείχνει ἐνα βαθιἀ-ριζωμἐνο πρὀβλημα που δεν μπορεἰ να μας κάνει περήφανους. Είπε ότι «Αλχημείες φαίνεται να έκανε η Κύπρος προκειμένου να δείξει στην Ευρωπαϊκή Ένωση ότι έκανε πρόοδο στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, περιλαμβάνοντας στις ΑΠΕ και την καύση ξύλων για σκοπούς θέρμανσης, δηλαδή τα ξύλα έκοβαν οι πολίτες κυρίως από καμένα δάση." Αυτἀ ἐπρεπε να προέρχονται από φυτείες που φυτεύτηκαν ειδικά για αυτὀ το σκοπό, και όχι από την καταστροφἠ δασὠν. Αυτό το τἐχνασμα, λέει, έχει χρησιμοποιηθεί για να δείξει ότι η Κύπρος πέτυχε το στόχο της για το 2020, για 13% διείσδυση ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση ενέργειας. Ένας στόχος που διαφορετικά δεν θα είχε επιτευχθεί.

Ποιοὐς ξεγελοὐμε; Μὀνο τους εαυτούς μας. Και ο καταναλωτἠς πληρὠνει το κόστος ακριβής ενἐργειας. Ἐνα από τα πιο ψηλἀ στην Ευρὠπη. Και για την βιομηχανἰα το ψηλὠτερο.

Το άλλο ἀρθρο ήταν από τον Ανδρέα Πουλλικκἀ, πρόεδρο της ΡΑΕΚ. Λέει: «μέχρι σήμερα δεν έγινε καμἰα προσπάθεια για τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης μακροπρόθεσμης ενεργειακής στρατηγικής και πολιτικής η οποία θα στηρίζεται σε μια ευρύτατη κομματική συναίνεση…στο ενεργειακό αδιέξοδο που ζούμε σήμερα, είναι πλέον περισσότερο από προφανής η αναγκαιότητα της». Πρόσθεσε: «Χρειαζόμαστε σήμερα την ανατροπή της υφιστάμενης ενεργειακής κατάστασης, την ανατροπή του σημερινού σπάταλου και αδιέξοδου αναπτυξιακού μοντέλου και την γενναία στροφή προς τις πράσινες τεχνολογίες και τις πολιτικές ενεργειακής αποδοτικότητας». Κἀτι με το οποἰο  συμφωνὠ απὀλυτα.

Ὀχι μὀνο η Κὐπρος δεν ἐχει μακροπρόθεσμη ενεργειακή στρατηγική και πολιτική, αλλἀ η απουσἰα της οδηγεἰ σε διαφθορἀ και σε κὀστος στους πολἰτες.

Αντί να υιοθετήσει και να προωθήσει ολόψυχα τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, παίρνοντας το σύνθημά της από την Ελλάδα και τους γεἰτονες μας, η Κύπρος πηγαίνει προς τα πίσω. Αναλαμβάνει μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις για την εισαγωγή φυσικού αερίου και στη διαδικασία δυσχεραίνει την ανάπτυξη των δικών της κοιτασμἀτων φυσικού αερίου και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας – κἀτι που ἐχει σε αφθονἰα - όλα σε βάρος των κυπρίων καταναλωτών και της βιομηχανίας, οι οποίοι δυστυχώς πληρώνουν το κόστος.

Dr Charles Ellinas, @CharlesEllinas

Senior Fellow

Global Energy Center

Atlantic Council