Πλήθος προκλήσεων για τις επαγγελματικές υπηρεσίες

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών, το κυπριακό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) αναμένεται να μειωθεί κατά 7% το 2020, ανακάμπτοντας μερικώς το 2021 και πλήρως το 2022. Φυσικά αυτές οι εκτιμήσεις γίνονται μέσα σε ένα αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον εφόσον πιθανές αλλαγές της επιδημιολογικής εικόνας σε Κύπρο και εξωτερικό ενδεχομένως να τις ανατρέψουν αρνητικά.

Πέρα από τους τομείς του τουρισμού και τον κατασκευών, ένας άλλος τομέας που παραδοσιακά συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας, αυτός των επαγγελματικών υπηρεσιών, αντιμετωπίζει προκλήσεις.

Ο τομέας αναδιαρθρώθηκε τα τελευταία χρόνια και αναπροσαρμόστηκε στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των επιχειρηματιών, των επενδυτών και της κοινωνίας αλλά και στις νέες οδηγίες των τοπικών και διεθνών εποπτικών αρχών, που ο αριθμός τους είναι μεγάλος.

Από τις αρχές του χρόνου παρουσιάζει μια κάμψη, κάτι που καταγράφεται στη μείωση του αριθμού των νέων εταιρειών που εγγράφονται στον έφορο Εταιρειών, κάτι που έγινε εντονότερο τους μήνες που επιβλήθηκαν τα περιοριστικά μέτρα λόγω του ιού.

Πέρα από την πλήρη εναρμόνιση με τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες που αφορούν τις διαδικασίες αντιμετώπισης φαινομένων καταπολέμησης ξεπλύματος βρόμικου χρήματος, εφαρμόζεται, πλέον, η ανταλλαγή πληροφοριών όσον αφορά τους χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς, με την πληροφόρηση να δίνεται από τα χρηματοπιστωτικά και άλλα παρόμοια ιδρύματα, όπως ασφαλιστικές εταιρείες και οργανισμούς παροχής επενδυτικών υπηρεσιών στις φορολογικές αρχές.

Επιπλέον εφαρμόζεται η οδηγία DAC 6 που ουσιαστικά απαιτεί από τους παρόχους υπηρεσιών / ενδιάμεσους, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις από τους ίδιους τους φορολογούμενους, την αναφορά διασυνοριακών ρυθμίσεων και εταιρικών σχημάτων που δυνητικά θεωρούνται επιθετικού φορολογικού σχεδιασμού. Με αυτό τον τρόπο οι φορολογικές αρχές θα μπορούν να συνεργαστούν ώστε να βεβαιωθούν ότι ο φορολογικός σχεδιασμός συνάδει με τις διεθνείς πρακτικές και τις εθνικές οικονομίες, κάτι που χαρακτηρίστηκε έμμεση επιβολή της ενιαίας φορολογικής βάσης.

Σημειώνεται επίσης ότι πρόσφατα προωθήθηκε στη Βουλή η νομοθεσία που αφορά την εναρμόνιση της χώρας με τις ευρωπαϊκές οδηγίες ATAD I (Anti Tax Avoidance Directive) και ATAD II, με τις οποίες θεσπίζονται κανόνες κατά των πρακτικών φοροαποφυγής, με στόχο τη ρύθμιση της φορολόγησης κατά την έξοδο – μεταφορά της φορολογικής έδρας και των περιουσιακών τους στοιχείων εκτός της Δημοκρατίας και την αποφυγή διπλής έκπτωσης λόγω ασυμφωνιών στη μεταχείριση υβριδικών μέσων. Δηλαδή να αποφεύγεται το φαινόμενο ένα είδος εισοδήματος από χρηματοοικονομικό μέσο η μια χώρα να το χειρίζεται ως μέρισμα και η άλλη ως τόκο εισπρακτέο με αποτέλεσμα να μην φορολογείται πουθενά.

Οι προκλήσεις για τον τομέα είναι πολλές και χρήζουν διαχείρισης ώστε να μπορέσει να συνεχίσει να συνεισφέρει σημαντικά στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας. Τροχιοδρομούνται αλλαγές σε συμφωνίες αποφυγής διπλής φορολογίας με χώρες που η Κύπρος παραδοσιακά διατηρούσε ισχυρές οικονομικές σχέσεις (με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η έκβαση των συνομιλιών για την τροποποίηση της συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας Κύπρου – Ρωσίας), ενώ η γερμανική προεδρία ενδεχομένως να επαναφέρει προς συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση το θέμα της ενιαίας φορολογικής βάσης.

Είναι ξεκάθαρο ότι το διεθνές οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον μεταβάλλεται συνεχώς, διαμορφώνοντας νέες ανάγκες από τους επενδυτές, και είναι απαραίτητο ως πολιτεία, εκεί που επιβάλλεται, να προχωρήσουμε σε εκείνες τις αλλαγές που θα διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου μέσω αλλαγών στο φορολογικό πλαίσιο αλλά και μέσω ενίσχυσης των μεταρρυθμίσεων για διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας.

Η μεταβλητότητα στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον οδηγεί πολλούς επιχειρηματίες να κάνουν σκέψεις για μεταφορά μέρους ή ολόκληρου του κύκλου εργασιών τους σε άλλες περιοχές, για περιορισμό του ρίσκου (επιλογή της χώρας για headquartering). Φυσικά για την επιλογή των περιοχών υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια που σταθμίζουν οι επενδυτές και οι σύμβουλοί τους πριν πάρουν τις τελικές τους αποφάσεις.

Με την τεχνολογική εξέλιξη και την ενοποίηση των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών η αλλαγή της έδρας ενός ομίλου γίνεται ευκολότερη, κυρίως για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών.

Ο διεθνής ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος και θα πρέπει ως χώρα να λαμβάνουμε όλα εκείνα τα μέτρα που θα διατηρήσουν τη χώρα ένα αξιόπιστο και ανταγωνιστικό επιχειρηματικό κέντρο. Την ίδια στιγμή θα πρέπει να αναλύονται οι αλλαγές που ενδεχομένως να υπάρξουν στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον αλλά και στο νομοθετικό πλαίσιο και που πιθανόν να επηρεάσουν τη χώρα μας στο σύνολο αλλά και ειδικότερα όσον αφορά τον τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών.