Οι αλλαγές στο επενδυτικό πρόγραμμα

Τη βδομάδα που μας πέρασε το Υπουργικό Συμβούλιο προχώρησε στην έγκριση των κανονισμών που αφορούν το επενδυτικό πρόγραμμα, δηλαδή την κατ’ εξαίρεση παραχώρηση πολιτογράφησης σε επενδυτές. Σημειώνεται ότι με νόμο που ψηφίστηκε πέρσι οι κανονισμοί πρέπει να εγκριθούν από το Κοινοβούλιο και να δημοσιευτούν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας για να έχουν ισχύ (προηγουμένως απαιτείτο μόνο η έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου).

Σύμφωνα με τις δηλώσεις των αρμοδίων τα οικονομικά κριτήρια παραμένουν τα ίδια, ρυθμίζονται όμως κάποια διαδικαστικά ζητήματα, ενώ συνδέεται η διαδικασία αίτησης και έγκρισης της πολιτογράφησης με τον νόμο που αφορά την καταπολέμηση διαδικασιών ξεπλύματος κεφαλαίων.

Επισημαίνεται ότι για να αποδεχτούν τα τραπεζικά ιδρύματα οποιαδήποτε κεφάλαια ο επενδυτής (ή ο εκπρόσωπός του στην Κύπρο) πρέπει να προσκομίσει πλήρη στοιχεία για το οικονομικό του προφίλ καθώς και έγγραφα που πιστοποιούν πλήρως την πηγή των εισοδημάτων του, πάντοτε σύμφωνα με τις εγκυκλίους της Κεντρικής Τράπεζας, τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και τις εκάστοτε νομοθεσίες.

Αυτό που αλλάζει αφορά κυρίως τους παρόχους υπηρεσιών συνδεδεμένων με το πρόγραμμα. Αν κάποιος κοιτάξει το μητρώο παρόχων που είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα των κυβερνητικών υπηρεσιών, θα καταλάβει πόσο εύκολο είναι κάποιος να συμπεριληφθεί και να προσφέρει τέτοιες υπηρεσίες.

Με τις αλλαγές που προωθούνται μόνο πάροχοι που είναι αδειοδοτημένοι σύμφωνα με τη νομοθεσία που αφορά το επάγγελμά τους και είναι πλήρως εναρμονισμένοι με τη νομοθεσία που αφορά το ξέπλυμα χρήματος (δηλαδή να έχουν διαδικασίες αυστηρής εξέτασης του πελάτη και των πηγών εισοδημάτων του) θα μπορούν να εγγραφούν στο εν λόγω μητρώο και να καταθέτουν αιτήσεις πολιτογράφησης εκ μέρους των πελατών τους.

Με το προσχέδιο των νέων κανονισμών γίνεται ευκολότερη η διαδικασία αφαίρεσης της πολιτογράφησης επενδυτή ο οποίος παύει να πληροί τα κριτήρια του προγράμματος μετά την κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση, όπως για παράδειγμα σε περίπτωση μη διατήρησης της επένδυσης για τουλάχιστον πέντε έτη ή καταδίκης του για σοβαρά αδικήματα.

Η παραχώρηση επενδυτικών κινήτρων αποτελεί ένα εργαλείο προσέλκυσης επενδύσεων, νοουμένου ότι παρέχει ασφαλιστικές δικλίδες για την αποφυγή καταχρήσεων και υπερβολών και δεν δημιουργεί οποιεσδήποτε οικονομικές και κοινωνικές ανισορροπίες.

Σημειώνεται ότι ένα μέτρο για να μπορέσει να προσελκύσει επενδυτές από το εξωτερικό θα πρέπει να είναι ανταγωνιστικό σε σχέση με άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα το φορολογικό σύστημα της χώρας μας που την έχει καταστήσει ένα ισχυρό χρηματοοικονομικό κέντρο. Αν υπάρξουν τέτοιες πρόνοιες που το καθιστούν μη ανταγωνιστικό, τότε είναι καλύτερα το συγκεκριμένο μέτρο να καταργηθεί.

Στη διαδικασία των πολιτογραφήσεων συμμετέχουν οι επενδυτές, οι ιδιοκτήτες ακινήτων ή άλλων επενδύσεων στις οποίες επιλέγουν να επενδύσουν οι εν δυνάμει αιτητές πολιτογράφησης, οι πάροχοι υπηρεσιών και οι εταιρείες προώθησης των επενδύσεων με σκοπό την απόκτηση υπηκοότητας στο εξωτερικό.

Το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων που αφορούσαν πολιτογραφήσεις έγινε στην αγορά ακινήτων, ενώ και οι επενδύσεις σε μετοχές όπως ενδεχομένως να αποτυπώνονται στα στοιχεία του υπουργείου κατά μεγάλο ποσοστό αφορούν έμμεσες επενδύσεις σε ακίνητα, όπως γραφεία, ξενοδοχεία και φοιτητικά διαμερίσματα.

Η αύξηση στις πωλήσεις ακινήτων τα τελευταία χρόνια ήταν ένας από τους λόγους που η οικονομία παρουσίασε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης και ενίσχυσης των δημόσιων οικονομικών, μέσα από τις εισπράξεις του φόρου προστιθέμενης αξίας, καθώς και άλλων φόρων και τελών.

H εξάπλωση του ιού και η κατάσταση που επικρατεί στην παγκόσμια οικονομία επηρέασαν σημαντικά την εξωτερική ζήτηση. Φορείς του κλάδου θεωρούν ότι αυτό είναι προσωρινό, εφόσον κάποιες από τις επενδύσεις που τροχιοδρομούνταν ανεστάλησαν και δεν ακυρώθηκαν.

Η παραχώρηση κινήτρων πάντοτε πρέπει να συνοδεύεται από την υιοθέτηση μηχανισμού ελέγχου, όπως για παράδειγμα το Τμήμα Φορολογίας ελέγχει σχολαστικά την εφαρμογή των φορολογικών νομοθεσιών.

Τα τελευταία χρόνια ο έλεγχος στην εφαρμογή του προγράμματος πολιτογραφήσεων ενισχύθηκε σημαντικά, ενώ με τους νέους κανονισμούς συστήνεται Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου που θα αφορά κυρίως τον έλεγχο των παρόχων υπηρεσιών συνδεδεμένων με το πρόγραμμα και Μονάδα Ελέγχου Πολιτογραφήσεων που θα αξιολογεί τις αιτήσεις.

Από εκεί και πέρα, όσον αφορά την κτηματαγορά που λαμβάνει μεγάλο μέρος των επενδύσεων, απαιτούνται πολλές αλλαγές και εκσυγχρονισμός για τη διασφάλιση όλων των φορέων του τομέα.