Πού είναι η ΕΕ;

Πολλά έχουν λεχθεί και γραφτεί τις τελευταίες μέρες για την επιρροή που ασκεί ή δεν ασκεί η ΕΕ στον καθορισμό των εξελίξεων στη Λιβύη. Υπάρχει μια μερίδα η οποία υποστηρίζει ότι η ΕΕ πρέπει και θα διαδραματίσει πιο ενεργό ρόλο στις εξελίξεις, καθώς όπως υποστηρίζουν η διάσκεψη για μια πολιτική λύση στη διαμάχη Σαράτζ και Χαφτάρ θα γίνει στο Βερολίνο την ερχόμενη Κυριακή (ευρωπαϊκό έδαφος).

Στη διάσκεψη αναμένεται να συμμετάσχουν αξιωματούχοι της ΕΕ, της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ρωσίας, της Τουρκίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, εκπρόσωποι των Ηνωμένων Εθνών και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη. Κάποιοι σπεύδουν μάλιστα να συγκρίνουν την εμπλοκή αυτή με την εμπλοκή που είχε η ΕΕ στο Συριακό, έτσι ώστε τώρα να φανεί ως επιτυχία αυτό που παρακολουθούμε. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι μέχρι τώρα πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν Ρωσία και Τουρκία, ενώ η ΕΕ έχει μεγάλο δρόμο να διανύσει μέχρι να έχει δικαίωμα να επικαλεστεί πως επηρεάζει σε σημείο που να καθορίζει τις εξελίξεις στην περιοχή.

Μέχρι πρόσφατα η ΕΕ ήταν στην ουσία παρατηρητής στα όσα συνέβαιναν. Αυτό οφείλεται σε μια σειρά από λόγους. Ο πρώτος είναι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες οι οποίες είναι πολύπλοκες και μέχρι να κινηθούν χρειάζεται χρόνος. Ο δεύτερος είναι ότι τα κράτη μέλη έχουν συγκρουόμενα συμφέροντα σε πολλά επιμέρους ζητήματα ουσίας. Ο τρίτος είναι ότι η ίδια η ΕΕ ως οικοδόμημα και ως φορείς έχει συμφέροντα. Και ο τέταρτος έχει να κάνει με την πραγματική επιρροή που θα μπορούσε να έχει στους δρώντες εντός Λιβύης, ιδιαίτερα σε μια χρονική στιγμή που όλοι οι επικεφαλής είναι νέοι στο πόστο τους.

Υπάρχουν ωστόσο κάποια σημεία τα οποία αν επιτύχει η ΕΕ σε σχέση με τη Λιβύη ενδεχομένως να μπορούμε να μιλάμε για επιτυχία. Το πρώτο είναι να κάνει τα αδύνατα δυνατά για να επέλθει πολιτική λύση, γιατί αλλιώς η Ιταλία, η Γαλλία, η Ελλάδα και η Κύπρος θα έρθουν αντιμέτωπες με μεγάλες μεταναστευτικές ροές. Το δεύτερο είναι να υπερασπιστεί επάξια τα κυριαρχικά δικαιώματα και τα συμφέροντα των κρατών μελών της, συμπεριλαμβανομένων της Κύπρου και της Ελλάδας. Θα πρέπει με κάποιον τρόπο να βγάλει από τη μέση οποιαδήποτε συζήτηση για νομιμοποίηση των συμφωνιών Άγκυρας και Τρίπολης. Παράλληλα, επειδή έγινε η αρχή με τις αποφάσεις περί κυρώσεων κατά της Τουρκίας (για κυπριακή ΑΟΖ), θα πρέπει να σταθεί συνεπής και να φροντίσει να εγκριθεί η λίστα με τα ονόματα στα οποία θα επιβληθούν περιοριστικά μέτρα.

Η μέχρι τώρα στάση της ΕΕ μόνο γκρίνια, μουρμούρα, απογοήτευση και αβεβαιότητα έχει φέρει στους πολίτες, καθώς δεν κατάφερε να καταστεί πρωταγωνιστής στις εξελίξεις. Ας ελπίσουμε αυτό στην πορεία να αλλάξει.