Ο κολλητός μου ο Ερτογάν και εμείς οι ΄Ελληνες

Σε κάποιες χώρες οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και οι πολιτικοί προσπαθούν να μεταφέρουν στη νέα γενιά το μέλλον. Προς αυτή την κατεύθυνση οι εκπαιδευτικοί δημιουργούν δεξιότητες για την απόκτησης της γνώσης, οι γονείς συμπαραστέκονται στα παιδιά και οι πολιτικοί δίνουν το καλό παράδειγμα με την καθημερινή τους πράξη. Στη χώρα μας, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και οι πολιτικοί κληροδοτούν στους νέους ανθρώπους το παρελθόν. Γιατί το κάνουμε αυτό; Διότι δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά. Ζούμε στο παρελθόν, οπότε μόνο αυτό μπορούμε να αναπαράγουμε ως κοινωνία.

Μαύρες και απαισιόδοξες σκέψεις ίσως σχολιάσει κάποιος, οι οποίες ωστόσο κατ' εμένα δεν μπορούν κρυφτούν κάτω από το χαλί, μετά το χάλι που προέκυψε τις τελευταίες βδομάδες με τις σημαίες και τις δεκάδες απόπειρες εκ μέρους δημοσιογράφων, πολιτικών και έγκυρων σχολιαστών του facebook να μας δώσουν τον ορισμό του Έλληνα.

Ο Ερτογάν

Προχθές μπούκαρε στο γραφείο μου, πάντα φουριόζος, ο φίλος μου ο Ερντογάν. Ζει στη Γιαλούσα, αλλά η καταγωγή του είναι από τα Κόκκινα. Είναι και αυτός ανάμεσα σε αυτούς που σύμφωνα με το ΡΙΚ κάθε Δεκαπενταύγουστο μεταβαίνει στον θύλακα των Κοκκίνων «για να πανηγυρίσει επειδή η τουρκική αεροπορία έστειλε τα αεροπλάνα της να μας βομβαρδίσουν». Ο Ερτογάν πάει βέβαια και για έναν άλλο λόγο, αλλά στ' αλήθεια, ποιος νοιάζεται για την προπαγάνδα του; Πηγαίνει γιατί κατάγεται από τη Μανσούρα, για να παρευρεθεί στο μνημόσυνο μερικών Τ/Κ συγγενών του που σκοτώθηκαν κι αυτοί στις μάχες της Τηλλυρίας.

Τέλος πάντων, ο Ερτογάνης μου, που η πρόγιαγιά του ονομαζόταν Ειρήνη και κάθε βράδυ άναβε τον Αρχάγγελο, ήταν πολύ χαρούμενος όταν μπήκε στο γραφείο μου.

- Ρε Διόνυσε, λαλεί μου, έκανα το dna test.
- Γιατί κουμπάρε, αρρώστησες; λαλώ του.
- Όι ρε, λαλεί μου, έκαμα το γιατί έθελα να δω την καταγωγή μου. Εν της μόδας τωρά, ούλλοι κάμνουν το.

Όπως μου εξήγησε, μαζί με τον γιο του γέμισαν ένα πλαστικό σακουλάκι σάλιο και το έστειλαν σε ένα εργαστήριο στο εξωτερικό. Μετά από μερικές βδομάδες ήρθαν και τα αποτελέσματα.

- Ρε Διόνυσε, λαλεί μου, έδειξε το τεστ ότι είμαι 59% Ρωμιός, 25 Μεσανατολίτης τζιαι τα υπόλοιπα Αρμένης.
- Μπράβο, λαλώ του. Και τώρα… ξαναλαλώ του, που φάνηκε ότι είσαι Έλληνας, ποιο είναι το καθήκον σου;

Ο Ερτογάν, ως Τουρτζίν λινοπάμπακον και κακομάζαλον, προφανώς δεν διαθέτει την υψηλή αίσθηση του καθήκοντος. Όταν βέβαια είσαι πραγματικός Έλληνας, οφείλεις να γνωρίζεις τις επιταγές της ιστορίας του Ελληνισμού. Μου απάντησε λοιπόν με κάτι συγκεχυμένα πράγματα, όπως τα είχε στο μυαλό του, «ότι σιόρ πρέπει να έβρουμεν μια λύση. Θέλουμεν ειρήνη για τον γιο μου τζιαι το γιο σου, τζιαι κανεί πελλάρες».

Τρομάρα του

Τρικυμία εν κρανίω! Δεν καταλαβαίνει ο Ερτογάν ποια είναι η βαριά κληρονομιά του Έλληνα. Με βάση τις συζητήσεις των ημερών, ο Έλλην της Κύπρου έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και προδιαγραφές:

• Πρώτον, όταν παίζει ποδόσφαιρο και τον κλοτσήσουν, δεν κλαίει σαν γυναικούλα. Οι Έλληνες γενικώς δεν κλαίνε. Οι Έλληνες της Κύπρου πέφτουν, σηκώνονται, προειδοποιούν και τιμωρούν.
• Ο Έλλην της Κύπρου έχει γραμμένη στα παλαιότερα των υποδημάτων του τη χώρα του. Αισθάνεται Έλλην μόνον όταν κρατά τη σημαία της Ελλάδας. Η σημαία της Κύπρου για την κατώτερη τάξη είναι μια πατσαβούρα που την κρατάνε μόνον κάποιοι φιλότουρκοι με μειωμένα πατριωτικά αντανακλαστικά ή για την ανώτερη τάξη, στην καλύτερη περίπτωση, το εμπορικό σήμα της επιχείρησης που έχουν στήσει για να βγάζουν χρήμα.
• Ο Έλλην της Κύπρου όταν έχει πανσέληνο (που είχε πριν μερικές μέρες) ποστάρει στο facebook το ολόγιομο φεγγάρι πάνω από την Ακρόπολη, με το μισό να καλύπτεται από την τεράστια ελληνική σημαία στον ιερό βράχο. Κάποιες δευτεράντζες ποστάρουν και από το Σούνιο.
• Οι Έλληνες της Κύπρου δεν κυκλοφορούν με μηχανάκια, όπως κυκλοφορούν κάποια αποβράσματα της θεωρίας του Φαλμεράιερ στην Αθήνα. Κυκλοφορούν με μηχανές μεγάλου κυβισμού, με ελληνικές σημαίες μπρος και πίσω για να μπορούν να στέκονται μπροστά στους Τούρκους κατακτητές στην Πράσινη Γραμμή και να μαρσάρουν. Ο βρυχηθμός των μηχανών θυμίζει το περήφανο χλιμίντρισμα του Βουκεφάλα λίγο πριν την κυκλωτική κίνηση του Μεγάλου Αλεξάνδρου στη μάχη της Ισσού, αναγκάζοντας τον Δαρείο να τραπεί σε άτακτη φυγή.

Ανόητοι Έλληνες

Διερωτάται με βάση τα πιο πάνω τι πρόβλημα μπορεί να έχουμε. Για τον μέσο Κύπριο, προφανώς κανένα. Απλώς είμαστε καλοί πατριώτες. Για κάποιους περιθωριακούς που διάβασαν το «Στο ντιβάνι» του Γιάλομ, το πρόβλημα μάλλον είναι του τύπου «beam me up Scotty», δηλαδή είμαστε στη φάση τού να πίνεις καφέ στη Λήδρας και να νομίζεις ότι είσαι διακτινισμένος στο Κολωνάκι. Πρόβλημα εξηγήσιμο, εν πολλοίς, αν ανατρέξει κανείς την πρόσφατη ιστορία μας, την οποία δυστυχώς δεν γνωρίζουν τα παιδιά μας. Οι νέοι μας μεγαλώνουν μέσα από μαθήματα ιστορικής προπαγάνδας, εξ ου και δεν μαθαίνουν τίποτα απ αυτήν. Κανένας δεν έμαθε να αγαπά αυτή τη χώρα, τη διαφορετικότητα και τους ανθρώπους της. Κανένας δεν εκτίμησε τους αγώνες και τους συμβιβασμούς που έγιναν. Ναι, κανένας δεν μπόρεσε να δει έστω μια σταλιά ηρωισμού στον συμβιβασμό που κάναμε το 1960. Για να κάνεις έναν συμβιβασμό χρειάζεται ηρωισμός, γιατί πρώτα και κύρια ξεπερνάς τον εαυτό σου, τα πάθη σου, τον εγωισμό σου, τα λάθη σου. Υπ' αυτή την έννοια θα μπορούσε να αποκαλέσει κανείς τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο άθεο και άπιστο. Αν είχε μια σταλιά πίστη σε αυτά που δίδασκε ως παπάς, θα έβλεπε τη Ζυρίχη ως τη δική του μετάνοια, τη δική του εξομολόγηση. Θα απέβαλλε την ανόητή του αλαζονεία και θα έκτιζε αντί να καταστρέφει. Σε αυτό τον τόπο, τέλος, κανένας δεν είναι αισιόδοξος, κανένας δεν πιστεύει στις δυνάμεις αυτού του λαού. Προσέξτε τους πολιτικούς μας όταν ξεκινούν την ανάλυσή στους στο Κυπριακό. Η ερώτηση τετριμμένη: «Πώς σχολιάζετε τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό;» Και απαντά το μέλος του Εθνικού Γουμά: «Φοβούμαι ότι…». Σε αυτό τον τόπο όλοι φοβούνται. Είμαστε ένας λαός σε καθεστώς άρνησης, απαισιόδοξος και τρομοκρατημένος.

Υπάρχει και μια δικαιολογία. Σε λογική ιστορικού χρόνου τα πράγματα κινήθηκαν ταχύτατα και δεν μας επέτρεψαν ποτέ να προβληματιστούμε. Να ισορροπήσουμε. Να πιστέψουμε ότι μπορούμε. Όπως έλεγε και ο φίλος μου ο Γιάγκος Μικελλίδης τον οποίο τέτοιες μέρες χάσαμε πριν 5 χρόνια, ως κοινωνία δεν προλάβαμε ποτέ να ωριμάσουμε: «Ο Κυπραίος από τον γάρο βρέθηκε ξαφνικά να οδηγά Πόρσιε Καγιέν και δεν ξέρει πραγματικά πώς να το χειριστεί». Μετατραπήκαμε έτσι σε μια κοινωνία των άκρων και του zero sum game.

Ακόμα και η ελληνικότητα που διαφημίζουν κάποιοι δεν διαφέρει από το γνωστό «άππωμα», το ξίππασμαν του Κυπραίου, κάτι το οποίο οι Κύπριοι χρησιμοποιούμε ως εξισορρόπηση του φόβου μας.

• Δηλώνουν Έλληνες για να διαχωρίζονται από τους Τούρκους. Μέσω αυτού του διαχωρισμού δικαιολογούν, ως πολιτική πλέον θέση, γιατί δεν θέλουν καμιά λύση ανάμειξης στην Κύπρο. Το ελληνοκυπριακό ιστορικό αφήγημα του καλού αλλά πάντα κατατρεγμένου Έλληνα δικαιολογείται τα τελευταία 300 χρόνια από την ύπαρξη του κακού και βάρβαρου Τούρκου. Ώς εκεί! Έχουμε άλλα 300 χρόνια να το ξανασκεφτούμε.
• Δεν θέλουν να αυτοχαρακτηρίζονται Κύπριοι, διότι Κύπριους ονομάζουν και οι Τουρκοκύπριους τους εαυτούς τους. Δεν θέλουν να δουν ότι έχουμε κοινή μουσική και χορούς, χιλιάδες κοινές λέξεις, τεράστια ομοιότητα στην κουζίνα μας. Το εθνικό φαγητό των Ε/Κ και των Τ/Κ δεν είναι το οφτόν της τερατσιάς που έκαναν οι παππούδες μας, αλλά τα φασόλια! Άσχετο αν ο Έλλην Κύπριος σήμερα συνεισφέρει τα μάλα στην εξαφάνιση των τόνων και των σολομών από τις θάλασσες καταβροχθίζοντας τεράστιες ποσότητες σούσι εβδομαδιαίως.
• Βεβαίως και οι Έλληνες της Μητροπόλεως και της Ομογένειας δεν πάνε πίσω. Γενικώς στα μυαλά των απανταχού Ελλήνων υπάρχει μια, ίσως, ανεπανόρθωτη βλάβη. Θεωρούν ότι μόνιμος καημός όλων των άλλων λαών είναι να γίνουν Έλληνες, να τους κλέψουν την ιστορία τον πολιτισμό και την παράδοση. Οπότε, το «αμύνεσθαι περί πάτρης» παραμένει σταθερό ελληνικό μότο, σε απόλυτη εναρμόνιση βέβαια πάντα με το «αμύνεσθαι περί πάρτυς».

Οι σοφοί Έλληνες

«‘Έλληνες εισί οι της ημετέρας παιδείας μετέχοντες», έλεγαν κάποιοι σοφοί και τετελειωμένοι Έλληνες. Το κριτήριο εδώ και ο πήχης ήταν η παιδεία. Κάτι το οποίο στον σύγχρονο ελληνικό κόσμο είναι ζητούμενο. Η λέξη παιδεία έχει αντικατασταθεί στην καλύτερη περίπτωση από τις λέξεις εκπαίδευση και προσόντα. Μόνο που εκπαίδευση μπορεί να έχει και ένας κυνηγετικός σκύλος και προσόντα ένας παπαγάλος ο οποίος μπορεί να επαναλαμβάνει αυτά που λες.

Η λέξη παιδεία έχει βαθύτατη σχέση με τους όρους γνώση και πολιτισμός.

• Η παιδεία οδηγεί στη γνώση. Αυτός που έχει γνώση είναι εν ενεργεία και επιστήμων. Όχημα αυτή της διαδρομής είναι η απορία, η αμφισβήτηση, ο προβληματισμός και μετά η σύνθεση. Η μεγαλύτερη ανακάλυψη των Ελλήνων με μια λέξη, είναι η ερώτηση. Η οποία σταδιακά κατακρήμνισε τη θεολογία και το ιερατείο της και επιχείρησε να εξηγήσει τον κόσμο διαφορετικά. Η αρχαία ελληνική ερώτηση του Θαλή περί της καταγωγής των όντων όπλισε το μυαλό του Ηράκλειτου, της Υπατείας, του Γαλιλαίου, του Μαρξ και του Χόκινς. Η ελληνική παιδεία, εν ολίγοις, προικοδότησε την παγκόσμια σκέψη με πολυβολισμούς ερωτημάτων που αμφισβήτησαν καθεστηκυίες αλήθειες και κατεστημένα. Συμπερασματικά, η ελληνική σκέψη είναι μια συνεχής επανάσταση που επιχειρεί να διευρύνει το μυαλό των ανθρώπων ώστε σε αυτό να χωρέσει ο κόσμος, απελευθερώνοντάς το ταυτόχρονα από τις παλιές προκαταλήψεις. Αυτή η σκέψη σήμερα δεν ανήκει στους Έλληνες. Είναι μια παγκόσμια μηχανή αναζήτησης και επίλυσης ερωτημάτων και προβλημάτων. Όποιος την κατέχει προχωρεί, όποιος δεν την κατέχει παραμένει στάσιμος.

Εν κατακλείδι, όπως έλεγε και ο Πλάτων, το να είσαι Έλληνας δεν είναι θέμα καταγωγής αλλά αγωγής. Με βάση όλα αυτά, και για να επιστρέψουμε στα δικά μας, δεν βλέπω πολλούς Έλληνες σήμερα στα κυπριακά γήπεδα, ούτε στους αυτοκινητόδρομους, ούτε στα έδρανα της Βουλής, ούτε στους θρόνους της Εκκλησίας, ούτε στα γραφεία των ΜΜΕ, ούτε στην ηγεσία αυτής της χώρας.

Η χώρα μας είναι γεμάτη από αγράμματους και ανιστόρητους φαφλατάδες, που χωρίς γνώση και μονίμως κολλημένοι στο παρελθόν νομίζουν ότι μπορούν να έχουν γνώμη για όλα. Απ' αυτούς, βεβαίως, ποσώς δεν εξαιρείται και ο γράφων.