«Υπάρχω και εγώ εδώ. Δεν με βλέπετε;»

Ένα χαστούκι repeat, τίτλοι απόλυτοι με ή χωρίς θαυμαστικό ή ερωτηματικό και μια χύτρα ατμού να μπαίνει στη φωτιά όπου η πίεση κάνει το καπάκι να χορεύει... Πάλι σοκ, συγκλονισμός, συναγερμός. Στο επίκεντρο η αναζήτηση του μαύρου κουτιού της υπόθεσης.

Καθηγητής χαστούκισε μαθήτρια, μαθήτρια χαστούκισε καθηγητή.

Δεν γελάμε βέβαια γιατί δεν μνημονεύουμε τη σκηνή από την ελληνική ταινία «Το ξύλο βγήκε απ’ τον Παράδεισο», όπου η μαθήτρια Λίζα Παπασταύρου εισέπραττε τη μια σφαλιάρα μετά την άλλη για την αυθάδεια και τους κακομαθημένους της τρόπους.

Ασφαλώς το χαστούκι δεν μπορεί να έχει θεραπευτικές ιδιότητες όπως θεωρείτο στο κοντινό παρελθόν όταν γονείς, παιδαγωγοί και κάθε λογοίς εκπαιδευτές ύψωναν τη δεξιά χωρίς τσιγκουνιά. Ο καθένας μας έχει να διηγηθεί και μια σχετική ιστορία.

Καταδικαστέο το χαστούκι.

Μετά τη λέξη ευθύνη, βρες εφαρμόσιμο τρόπο για τα όρια, να είναι ξεκάθαροι οι ρόλοι, από το Δημοτικό μέχρι και το Λύκειο. Ο χαρακτήρας του παιδιού υφαίνεται από τη νηπιακή ηλικία. Κάθε λόγος, κάθε πράξη προσθέτουν ή αφαιρούν αναλόγως στον χαρακτήρα του. Είναι σαφές και επιστημονικώς τεκμηριωμένο.

Δεν είναι μαγκιά ποιος ή ποιοι θα μεγαλώσουν το παιδί με τον μεγαλύτερο τσαμπουκά (με την αρνητική σημασία της λέξης). Δεν ωφελεί τον δρόμο του παιδιού και δυστυχώς συσσωρεύεται εκρηκτική ύλη αγνώστου προελεύσεως. Η έκρηξη γκρεμίζει. Ακολουθεί πίκρα και συνήθως η ίδια ατάκα: «Τι κάναμε τόσα χρόνια».

Εν ριπή οφθαλμού τα φώτα και οι πένες βρέθηκαν επί τόπου. «Το χαστούκι αποκλειστικά». Ο χρόνος πιέζει. Τα συμφραζόμενα απουσιάζουν ενώ τα σενάρια ευδοκιμούν. Η όραση του καθενός εστιάζει στο γράμμα και τη λέξη που επιθυμεί. Ελεύθερα και με άνεση. Η μετατροπή του γεγονότος σε πολύχρωμο πυροτέχνημα είναι εύκολη υπόθεση. Όπως τα βλέπει κανείς…

Μιας κι ο λόγος περί σχολικών δρώμενων αξίζει μια αναφορά στον Όμηρο. Στα έργα του συναντούμε πολλά ρήματα που δηλώνουν την όραση: ὁρᾶν, ἰδεῖν, βλέπειν, λεύσσειν, δέρκεσθαι, ὄσσεσθαι, δενδίλλειν, παπταίνειν, θεωρεῖν. Κάποια δηλώνουν την οπτική λειτουργία αυτή καθ’ εαυτή, κάποια το συναίσθημα και άλλα τη γνωστική διαδικασία. Θεωρώ, λοιπόν θα πει ότι κοιτάζω με προσοχή, σκέφτομαι, εξού και οι λέξεις θεωρία και θεώρημα.

Όλοι ή μάλλον οι περισσότεροι θα έχετε διαβάσει τη μεταφορά του συμβάντος στα ηλεκτρονικά και έντυπα Μέσα, και φυσικά την αναπαραγωγή από τους εξ οφίκιο αναλυτές και δικαστές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Share στο share… αδιακρίτως.

«Γιατί τρέχουν οι κάμερες στα σχολεία μόνο όταν γίνει κάτι κακό; Και γίνεται χαμός…»

Είναι η ερώτηση και η απορία ενός άριστου τελειόφοιτου μαθητή Λυκείου που σήμερα έχει μπει στον αγώνα των παγκύπριων εξετάσεων.

«Έξι χρόνια στο δημοτικό και έξι στο γυμνάσιο-λύκειο συμμετείχα σε ένα σωρό δράσεις, σε διαγωνισμούς σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο-κάποιες φορές με διακρίσεις, σε σχολικές εκδηλώσεις, και ποτέ δεν ήρθε κάποιος στο σχολείο να προβάλει ή να γράψει μια παράγραφο… Δεν μιλώ μόνο για μένα. Σε πολλά σχολεία γίνονται δράσεις. Υπάρχουμε και εμείς. Δεν μας βλέπουν; Δεν πουλούμε εμείς;».

Σε εμάς απευθύνεται ο μαθητής. Σε όλους όσοι γινόμαστε θηρευτές των κακών του σχολείου. Και για να μην παρεξηγηθεί, δεν εννοεί να απλώνουμε σκέπασμα στα άσχημα αλλά να είναι σημείο αναφοράς και οι καλές δράσεις, με πρωταγωνιστές μαθητές και εκπαιδευτικούς. Χωρίς καζανοποίηση.

Το κακό πουλά; Αναμφίβολα. Τρέχει με χίλια. Διεγείρει παντοιοτρόπως. Το καλό σέρνεται να προλάβει.

Μπορούμε να νιώσουμε τη θέση του μαθητή; Του χρωστάμε λίγο χρώμα σε όσα μαύρα του χρεώνουμε- φορτώνουμε κάθε μέρα.

Η ακόλουθη παράγραφος από την ανοικτή επιστολή της διευθύντριας του Γυμνασίου Λινόπετρας προς τον Υπουργό  Παιδείας, τα ΜΜΕ και τους Οργανωμένους γονείς στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα, αρκεί να υπάρχει ικανότητα ανάγνωσης: «Δε φταίμε εμείς, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές αυτού του σχολείου, για τους κανονισμούς λειτουργίας των σχολείων, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι και τους τηρούμε. Δε φταίμε εμείς για τους εμπρησμούς κατά τη διάρκεια της νύχτας. Δε φταίμε εμείς για τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, για το θυμό κάποιων απελπισμένων νέων ανθρώπων, για τη δυστυχία που βιώνουν άνθρωποι που βρίσκονται ανάμεσά μας. Δε φταίμε εμείς αν το κτίριο είναι χωρίς περίφραξη, ούτε αν ο συναγερμός του δε λειτουργεί πάντα. Δεν είναι λοιπόν δίκαιο να  γίνουμε εξιλαστήριο θύμα για να απενοχοποιηθεί η κοινωνία», γράφει η κ. Μαρία Συμεωνίδου.

Ας μη συνεχίσουμε λοιπόν να πλένουμε μόνο από έξω το ποτήρι και να αφήνουμε τα υπολείμματα εσωτερικά στους νόμους της φύσης… και εν προκειμένω στους νόμους της επικοινωνίας.

Υπάρχουν προβλήματα. Μαθητές με κάθε είδους και έκφρασης παραβατική συμπεριφορά, χαμηλές επιδόσεις, μαθητές που κουβαλούν στο σχολείο την αντίδραση, το άγριο, την οικονομική δυσκολία, την αγωνία, τον πόνο από το σπίτι τους. Εκπαιδευτικοί που δεν «φακκούν πενιά» κατά το κυπριακό με ό,τι αυτό περιλαμβάνει. Κτίρια, υποδομές, κανονισμοί και προγράμματα με ημερομηνία λήξης.

Στον αντίποδα όμως είναι και οι μαθητές σε κάθε σχολείο που έχουν έγνοια τις επιδόσεις τους, έχουν ωραίο χαρακτήρα, έχουν στόχους, συμμετέχουν στις σχολικές δράσεις (διαγωνισμοί, ολυμπιάδες, όμιλοι, γιορτές-εκδηλώσεις) πολλές φορές σε βάρος του προσωπικού τους χρόνου. Ανάμεσα στα πολλά, ένα παράδειγμα που είχε γίνει και μέγα θέμα: κάθε φορά που ένα σχολείο ανεβάζει ένα θεατρικό έργο και όλοι χειροκροτούν το αποτέλεσμα, αναφερόμαστε σε πάμπολλες ώρες δουλειάς και κόπους εντός και εκτός σχολικού προγράμματος –πέρα από τις ώρες απαλλαγής. Υπάρχουν και οι εκπαιδευτικοί που γνωρίζουν πολύ καλά το καθήκον τους με λόγια και με πράξεις.

Όταν οι ανώτατοι και ανώτεροι αρμόδιοι της Παιδείας, οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές αποφασίσουν να συνυπάρξουν πραγματικά σε μια ξεκάθαρη δυναμική αλληλεπίδραση χωρίς να ακολουθούν τους νόμους του μάρκετινγκ τότε μπορεί να γίνει κάποια δουλειά και να αλλάξουν πράγματα. Όσο όμως συνεχίζεται ο ανταγωνισμός ποιος θα πει την πιο ωραία ατάκα θα μετροφυλλούμε λευκές σελίδες αναζητώντας την υπόθεση. Η άγονη κατάκριση μόνο βαλτόνερα δημιουργεί. Να ξεκαθαρίσουμε: η Παιδεία στόχος ή στόχος η Παιδεία; Και σύντομα να απαντήσουμε όλοι μας φανερά την ερώτηση του τελειόφοιτου μαθητή.

Καλή επιτυχία και δύναμη σε όλους τους μαθητές μας που από σήμερα έχουν μπει στην εξεταστική περίοδο.