Το ανάθεμα της κλίκας και η νομιμότητα

Το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται, λέει η λαϊκή θυμοσοφία. Η πολιτική αυθαιρεσία και αλαζονεία λειτουργεί ως μπούμερανγκ. Μέσα από το μνημονιακό τους οίστρο «τώρα που βρήκαμε παπά ας θάψουμε πεντέ-έξι» περνούσαν φύρδην μίγδην νομοθετήματα για τον καταποντισμό των εργασιακών δικαιωμάτων από τον Δεκέμβριο του 2012 και μετέπειτα, και όλοι κώφευαν στα αιτήματα των εργαζομένων για την αναγκαιότητα σύναψης συλλογικής σύμβασης για τη διαχείριση της οικονομικής καταστροφής που μας φόρτωσε η τραπεζική κρίση-διότι αυτή ήταν η κρίση και όχι αυτοί που ανοητολογούν ιδεοληπτικά περί δημοσιονομικής- που διέλυσαν την προοπτική της μεσαίας τάξης και φτωχοποίησαν το 30% του πληθυσμού. Εξάλλου, αυτός ήταν και ο λόγος που η Ευρωπαϊκή Ένωση επέμεινε στο bail-in, όπως δημόσια δήλωσε και ο Γερούν Ντάισελπλουμ, ενώ με το πρόσφατο bail out της Ελληνικής μάς επιβάρυναν με 9.000 ευρώ έκαστο/η. Δηλαδή μια οικογένεια των τεσσάρων ατόμων επωμίσθηκε κόστος 36.000 ευρώ... (αναζητείται η μάζα να διαμαρτυρηθεί). Για την πλειοψηφία των τοκογλυφικών αξιόγραφων που για χάριν τους οι τράπεζες ασελγούσαν επί των σοβαρών δανειοληπτών, και εν γένει ανέβαζαν το κόστος λειτουργίας της οικονομίας {transaction cost ) μόκο, δεν μιλάει κανείς. Θεσμοθέτησαν και ταμείο αλληλεγγύης για να τους αποζημιώσουν!!! Κατήργησαν δε και τον φόρο ακινήτων.

Λαϊκισμός

Ο διαχρονικός Νίκος Πουλαντζάς, αναφερόμενος στην πολιτική συμπεριφορά του κράτους στον καπιταλισμό, σημειώνει τη μετατόπιση της φύσης των αποφάσεών του αναλόγως της συγκυρίας του συσχετισμού δύναμης από το «πολιτικό» στο «νομικίστικο». Αυτό έχουν πράξει οι καθεστωτικές κλίκες. Τώρα έχουν δυσκολία να χωνέψουν τη συνταγματική νομιμότητα της απόφασης και μετέρχονται ομού με τα αισχρά και σύμμαχά τους στην πλειοψηφία τους ΜΜΕ κάθε λαϊκίστικη κινδυνολογία και ανοησία, επικαλούμενοι και τους εργαζόμενους και στον ιδιωτικό τομέα. Με σύμμαχο την άξεστη πλουτοκρατία που τους χαρίζει δισεκατομμύρια, είτε ως φοροαπαλλαγές είτε προστατεύοντάς τους για να φοροδιαφεύγουν, αλλά και την ΟΕΒ, είναι κάθετα αντίθετοι με τη θεσμική κατοχύρωση του ελάχιστου μισθού, με τη νομική κατοχύρωση των συλλογικών συμβάσεων, αλλά και πολέμιοι της ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων. Άκουσα και τον γενικό δ/ντή της ΟΕΒ κ. Μ. Αντωνίου (Άστρα, 30/3/2019) να ζητά μέχρι και τη συνταγματική τροποποίηση για να επανακαθορισθεί τι σημαίνει «ιδιοκτησία». Ανοίγει ακούσια τον ασκό του Αιόλου. Ανοίγει θέματα και δικαιώματα τα οποία άπτονται και της ακίνητης περιουσίας, ιδιαίτερα της μεγάλης, και για την συνεισφορά της, με επίκληση του δημοσίου συμφέροντος. Ουσιαστικά ο κ. Αντωνίου ζητά συνταγματική εκτροπή και τη θεσμική κατοχύρωση ενός sui generis καθεστώτος νεοφιλελεύθερου ολοκληρωτισμού.

Η αρχή της νομιμότητας ακυρώνεται με την αλά καρτ εφαρμογή του Συντάγματος. Εν κατακλείδι, εκεί περιστρέφεται όλη η επιχειρηματολογία εναντίον της δικαστικής απόφασης.

Ζούμε στην εποχή του Vulgus Populus!

Η πλατεία της Λευκωσίας

Δεν θα ταξιδεύσω πολύ μακριά, θα περιοριστώ για σκοπούς σύγκρισης του θεσμού της πλατείας στην κυπριακή όσο και στην ελλαδική επικράτεια. Ο θεσμός της πλατείας ως ορισμός σε μια πόλη ή σε μια κοινότητα λειτουργεί ως κοινωνικό σημείο αναφοράς, σύναξης, συναναστροφής, συζήτησης των προβλημάτων της καθημερινότητας ανάμεσα στους κατοίκους μιας συγκεκριμένης και συγκροτημένης χωροταξικής οργάνωσης. Η πλατεία λειτουργεί ως ένα άτυπο κοινωνικό φόρουμ όπου ανταλλάσσονται ιδέες και απόψεις, τόσο σε προσωπικό επίπεδο όσο και σε ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό επίπεδο. Η πλατεία είναι σήμα κατατεθέν της ζωντάνιας μιας πόλης ή μιας κοινότητας. Κατά πόσον δηλαδή η ύπαρξη πλατείας ή πλατειών διευκολύνει τη συμμετοχή των δημοτών στο κοινωνικό γίγνεσθαι της πόλης τους και κατ' επέκταση τη συνεισφορά τους στη διαμόρφωση κατά το δυνατόν όρων διαβίωσης στον χώρο της διαμονής τους. Η πλατεία ως θεσμός θα μπορούσε επίσης να αξιολογηθεί ως μικρή αγορά κατά την αρχαιοελληνική της ερμηνεία, δηλαδή ο καθορισμός του καθημερινού συλλογικού χώρου σύναξης όπου ο καθείς αγορεύει απόψεις και ιδέες (εξ ου και ο ορισμός της αγοράς).

Αν κάποιος ρίξει μια ματιά και στην πιο μικρή κοινότητα της Ελλάδος, η πλατεία είναι πολιτισμικό προϊόν. Είναι σημείο κοινωνικής αναφοράς. Σημείο αναφοράς της συμμετοχής των δημοτών στα δρώμενα του δήμου τους. Στις ελληνικές πόλεις, και δεν αναφέρομαι μόνο σε Αθήνα-Θεσσαλονίκη (όπως και στις ιταλικές και στις ισπανικές), ο πυρήνας της πόλης αναδεικνύει τόσο την επαγγελματική όσο και κοινωνικοψυχολογική του διάσταση. Δηλαδή η πόλη τους παρέχει τη δυνατότητα μέσα από την κεντρική της πλατεία να ξαποστάσουν, να απολαύσουν ένα γρήγορο γεύμα ή το ρόφημά τους μετά από κάποια επαγγελματική υποχρέωση. Τους δίνει τη δυνατότητα να φυλλομετρήσουν την εφημερίδα, να διαβάσουν ένα βιβλίο, να συναντήσουν τυχαία κάποιον φίλο ή κάποια φίλη. Τους δίνει την ευκαιρία για μια σύντομη αλλά τόσο αναγκαία ψυχολογική χαλάρωση. Αν κάποιος τύχει και βρεθεί στη Σπάρτη, μια πόλη των 30.000 κατοίκων περίπου, θα διαπιστώσει την ύπαρξη μιας εξαίρετης πλατείας, ίσως μεγαλύτερης και από την έκταση του παλαιού ΓΣΠ. Εκεί περιμετρικά συγκεντρώνονται το δημαρχείο, το δημοτικό θέατρο, καφετέριες, περίπτερα, καθώς και καταστήματα. Η πλατεία χρησιμοποιείται αποκλειστικά από πεζούς. Η δε ρυμοτομία είναι απόλυτα διακριτή. Αν κάποιος είχε την τύχη να επισκεφθεί την Πάτρα, μια πόλη του μεγέθους της Λευκωσίας, θα εκπλαγεί ευχάριστα από τη χωροταξία της πόλης. Εξαιρετικές πλατείες με όλες τις ανέσεις ψυχαγωγίας, φιλικές και εύκολα προσβάσιμες για τους πεζούς.

 Η πλατεία ως θεσμός αναδεικνύει τη ζωντάνια μιας πόλης, την πολιτισμική της εικόνα, καθώς επίσης και την κοινωνική της χαρτογράφηση. Στην Κύπρο, τι υπάρχει; Για παράδειγμα, στη Λευκωσία, η υπό κατασκευή «πλατεία» μόνο πλατεία δεν είναι. Ένα ξένο πολιτισμικό προϊόν, ένα ξένο σώμα που ουσιαστικά εκφράζει τα αρχιτεκτονικά καπρίτσια και προσωπικά συμπλέγματα του σχεδιαστή, γραμμικές καφετερίες εδώ κι εκεί όπου οι «δημότες» απολαμβάνουν μαζί με τον ακριβοπληρωμένο καφέ τους (ίσως τον ακριβότερο καφέ της Ευρώπης) και ικανοποιητικές δόσεις διοξειδίου του άνθρακος από τους ρύπους των διερχομένων αυτοκινήτων. Στις κοινότητες έχουμε τα πατριαρχικά καφενεία- κουβούκλια.

Αν κοιτάξει κανείς τη Λευκωσία, η εντός των τειχών πόλη – ένα ζωντανό ιστορικό μουσείο – έχει αφεθεί στην τύχη της. Μετατράπηκε σε ένα ντε φάκτο κοινωνικό γκέτο. Δεν βρίσκεις ένα ουσιαστικό, καλό λόγο για να διαμένει κάποιος σε μια πόλη όπως τη Λευκωσία. Εκπέμπει εκτός των άλλων μία μιζέρια, μια ουσιαστική αισθητική καθίζηση και μία πολιτισμική καχεκτικότητα και κακομοιριά. Με τη δημογραφική τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα, συνδυασμένη με τη διαχρονική πολιτισμική κρυψίνοια και ωφελιμιστική φιλοσοφία που χαρακτηρίζει τους κατοίκους της ε/κ κοινωνίας, ακυρώνεται η κοινωνική ανάγκη της πλατείας. Με την εξαίρεση ίσως της περιοχής των Φοινικούδων στη Λάρνακα και μερικώς του παραλιακού μετώπου της Λεμεσού, όπου και αυτό πολύ σύντομα θα παραδοθεί άνευ όρων στους «ουρανοξύστες», η Λευκωσία αποτελεί απλώς μία κακέκτυπη, αβίωτη χωροταξική δομή.