Όχι άλλη απόγνωση

«Η πολιτική μού φαίνεται, εδώ και πολλά χρόνια, πως ενδιαφέρεται για τους αριστερούς και τους δεξιούς, αντί για το σωστό και το λάθος», Richard Armour 

Το Brexit επιβεβαίωσε για μία ακόμα φορά πού μπορεί να οδηγήσει ένα καταστροφικό σύστημα –στο όνομα του πολίτη– μια ολόκληρη χώρα. Οι χειρισμοί, κυρίως όμως το διακύβευμα, δίχασαν την κοινωνία, επαναπροσδιορίζοντας τον κομματικό χάρτη με τρόπο που μέχρι πρότινος θεωρείτο αδιανόητος. Εννέα Εργατικοί βουλευτές εγκατέλειψαν το κόμμα, θεωρώντας ότι η άρνηση του Τζέρεμι Κόρμπιν να στηρίξει ένα δεύτερο δημοψήφισμα διευκόλυνε τους σχεδιασμούς της Μέι για ένα σκληρό Brexit, και δημιούργησαν το Ανεξάρτητο σχήμα, στο οποίο εντάχθηκαν και τρεις Συντηρητικοί βουλευτές, επειδή η Τερέζα Μέι αρνείτο να αποκλείσει το ενδεχόμενο εξόδου από την ΕΕ χωρίς συμφωνία.

Γι’ αυτή τους τη στάση κατακρίθηκαν. Το επιχείρημα για μια ακόμα φορά υπήρξε το ίδιο. Για τους Εργατικούς η κίνηση αυτή καθιστούσε πιο πιθανή την εκ νέου επικράτηση στις εκλογές των Συντηρητικών, καθώς και τον στόχο παραμονής ή ακόμα και για ένα soft Brexit πιο δύσκολο. Για τους Συντηρητικούς άνοιγε τον δρόμο ανάληψης της πρωθυπουργίας από τον Κόρμπιν με καταστροφικές για την οικονομία της χώρας συνέπειες. Και οι μεν και οι δε επικαλέστηκαν τους παραταξιακούς αγώνες. Και υπέδειξαν πως οι διαφωνούντες θα έπρεπε να μείνουν και να επιχειρήσουν να επηρεάσουν από μέσα. Επειδή αυτό είναι πολιτική. Ο Κόρμπιν, όμως, δεν έδειξε καμιά πρόθεση μέχρι εκείνο το σημείο να συζητήσει τη διεξαγωγή ενός νέου δημοψηφίσματος, ενώ η Μέι έδειξε κάθε πρόθεση να παίξει με τον χρόνο, μη αποκλείοντας το ενδεχόμενο ενός άτακτου Brexit. Και οι δύο συνέχισαν να λειτουργούν με όρους Αριστεράς-Δεξιάς. Η κίνηση όσων έφυγαν ήταν αυτή που καθόρισε τον δημόσιο διάλογο. Δεν έβαλε απλά στο κεντρικό κάδρο το διακύβευμα του Brexit. Ανάγκασε τον Κόρμπιν να στηρίξει τη διεξαγωγή ενός νέου δημοψηφίσματος. Και τη Μέι να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενός άτακτου Brexit που μέχρι τώρα χρησιμοποιούσε ως μοχλό πίεσης. Οι αποστάτες που σύμφωνα με το σύστημα έθεταν σε κίνδυνο το μέλλον της χώρας, επέβαλαν στο σύστημα να μιλήσει για τα σημαντικά και ουσιώδη. Υπενθύμισαν τη σημασία της πολιτικής.

Την ίδια στιγμή στην Κύπρο, με το Κυπριακό ένα βήμα πριν το κλείσιμο, την Κομισιόν να αναδεικνύει σε κάθε έκθεσή της πόσο ευάλωτη παραμένει η κυπριακή οικονομία, τη διαφθορά και τη διαπλοκή να έχουν πλέον αγγίξει κάθε θεσμό και το 84% της κοινωνίας σύμφωνα με τελευταία έρευνα να δηλώνει πως δεν εμπιστεύεται τα κόμματα, καμιά διαφοροποίηση δεν υπήρξε στον κομματικό χάρτη. Ούτε στον πολιτικό διάλογο. Αντίθετα για μια ακόμα φορά τα κόμματα ρίχνονται στην εκλογική μάχη των ευρωεκλογών με τα ίδια επιχειρήματα με τα οποία κρίθηκαν, ίδιες πρακτικές, αντίθετες θέσεις σε ενιαία ψηφοδέλτια στο όνομα μιας συγκρουσιακής πολυφωνίας και μιας «ιδεολογικής» συνοχής. Για να κάνουν αυτό που εγκρίνει το 14% των πολιτών. Κάθε συζήτηση για την ανάγκη αλλαγής, κάθε υπόνοια προς στελέχη για τη χρησιμότητα παραμονής σε κόμματα με των οποίων τη γραμμή ή εικόνα διαφωνούν, οδηγεί στα ίδια επιχειρήματα. Το ενδεχόμενο επικράτησης του αντίπαλου δέους (είτε αυτό είναι η επάρατη Δεξιά, είτε η καταστροφική Αριστερά), τους κοινούς αγώνες, τις μάχες που δίνονται εντός κομμάτων, την αλλαγή που επιτυγχάνεται από μέσα.

Αν όμως κάτι δείχνει η πορεία της Μεγάλης Βρετανίας είναι ότι τα πράγματα σπάνια αλλάζουν από μέσα. Αυτή η κομματική συνοχή την οποία επικαλούνται προτάσσοντας το γενικό καλό ή ως πράξη αποφυγής χειρότερων τινών, η αντίληψη πως ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, παύουν να έχουν λογική όταν ο σκοπός αγνοείται. Σε τι θα χρησίμευε η άνοδος στην εξουσία των Εργατικών αν προηγείτο ένα καταστροφικό σκληρό Brexit; Ή η παραμονή σε αυτή των Συντηρητικών;

Αν κάτι επιβεβαιώνεται σε κάθε έρευνα είναι ότι ο πολίτης βρίσκεται σε απόγνωση. Δεν είναι μόνο ότι η πολιτική δείχνει εδώ και χρόνια να ενδιαφέρεται για τους αριστερούς και τους δεξιούς αντί για το σωστό και το λάθος. Είναι πως το πολιτικό δυναμικό που καθορίζει την πορεία της χώρας δείχνει παντελώς αποκομμένο από την κοινωνία. Προσδιορίζοντας ως σωστό ό,τι είναι κομματικό, και αντλώντας την πολιτική νομιμοποίησή του μέσα από την παντελή απουσία των υπολοίπων. Σε κάθε εκλογική διαδικασία αυτό που απορρίπτει ο πολίτης καθίσταται «αναγκαίο κακό».

Και στην Κύπρο όμως υπάρχει ένα κομμάτι που εκφράζει κάτι πολύ διαφορετικό από αυτό που εκφράζει το σύστημα σήμερα. Που μπορεί να λειτουργήσει ως δύναμη αλλαγής, να δώσει έκφραση στις ανησυχίες της κοινωνίας, να μιλήσει για όσα την αφορούν. Το οποίο όμως έχει προ πολλού εκχωρήσει το αποκλειστικό δικαίωμα στον δημόσιο διάλογο σ’ ένα κομματικό κατεστημένο που επιμένει να πολιτεύεται με όρους που πλέον δεν αφορούν κανέναν. Αυτό το κομμάτι οφείλει να βγει μπροστά. Και ο κόσμος να αποτελέσει αντίβαρο σε εκείνο το πελατειακό σύστημα που συνεχίζει να εξυπηρετεί μόνο τον εαυτό του. Οι δυνάμεις της αλλαγής να κάνουν την υπέρβαση. Και ο κόσμος τη δική του.

Η πολιτική αλλάζει πάντοτε από την κοινωνία. Και σχεδόν πάντοτε από τους έξω. Οι μέσα δεν έχουν σχεδόν ποτέ κανέναν λόγο να την αλλάξουν. Η Μεγάλη Βρετανία αποτελεί μία ακόμα υπενθύμιση. Η μεγάλη επιβεβαίωση είναι εκείνο το 84%.

* antopoly@cytanet.com.cy