Το Δημοκρατικό Κόμμα ιδρύθηκε μετά από ένα πραξικόπημα και την Τουρκική εισβολή. Συντομότατα, μετά την ίδρυση του, ανέλαβε την εξουσία. Έπρεπε να διαχειριστεί την ανασφάλεια που αισθάνετο ο λαός, έναντι του τούρκου εισβολέα και την εκτόνωση των παθών μετά από ένα εμφύλιο αλληλοσπαραγμό, που οδήγησε στο πραξικόπημα. Ως κόμμα του κέντρου, με ένα ηγέτη και ιδρυτή, τον Σπύρο Κυπριανού, ένα πολιτικό που διεκρίνετο για το πάθος του στο εθνικό θέμα, αλλά και την μετριοπάθεια και τον ανθρωπισμό του, τελικά τα κατάφερε και οδήγησε σε εξομάλυνση και εδραίωση την Δημοκρατία.
Τα όσα συμβαίνουν στο ΔΗΚΟ σήμερα φαίνονται για κάποιους που είχαν πολιτική διορατικότητα ως φυσιολογική συνέπεια πολιτικών συμπεριφορών που προηγήθηκαν αρκετά χρόνια πριν.
Το 1997, λίγο πριν τις προεδρικές εκλογές του 1998, ήλθε η πρώτη μεγάλη κρίση στο ΔΗΚΟ. Ο Σπύρος Κυπριανού αντιλαμβανόμενος ότι ο Γλαύκος Κληρίδης επροτίθετο να διεκδικήσει και δεύτερη θητεία, αποχώρησε από την συγκυβέρνηση αποσύροντας και τους Υπουργούς του ΔΗΚΟ.
Η κίνηση αυτή του Σπύρου Κυπριανού, που ήλθε κάπως αργά, οδήγησε στην υποστήριξη του Γιώργου Ιακώβου ως κοινού υποψηφίου με το ΑΚΕΛ, μη έχοντας άλλη επιλογή. Τότε εξελίχθηκε η μεγάλη αποστασία από την απόφαση του κόμματος. Με διάφορες συνθηματολογίες παρέσυραν ένα μεγάλο κομμάτι του ΔΗΚΟ να υποστηρίξει τον Γλαύκο Κληρίδη, ο οποίος κέρδισε τις εκλογές.
Σ’ αυτή την περίοδο ο Σπύρος Κυπριανού απογοητευμένος και συγκλονισμένος από την αναπάντεχη συρρίκνωση του ΔΗΚΟ και σχεδόν εγκαταλειμμένος απ’ όλους, με ελάχιστες εξαιρέσεις, γεύτηκε από Δηκοϊκούς και πολιτικούς του αντιπάλους τη μεγάλη πίκρα και το δημόσιο χλευασμό.
Ήταν τότε που ξεπρόβαλε ο Βουλευτής Λάρνακας Νίκος Κλεάνθους κα έδωσε σχεδόν μόνος του μαζί με πολλά έντιμα στελέχη του ΔΗΚΟ, όλες τις μάχες δίπλα από τον προδομένο Σπύρο Κυπριανού, και σήκωσε σχεδόν ολόκληρο το βάρος της προεκλογικής εκστρατείας.
Μετά το τέλος των Προεδρικών εκλογών κάποιοι επιτακτικά ζητούσαν την κεφαλή επί πίνακι του Σπύρου, ενώ είχαν πολεμήσει την απόφαση του κόμματος ή στάθηκαν από μακριά ως επιτήδειοι ουδέτεροι αναμένοντας την πολιτική “τιμωρία και εξόντωση” του Σπύρου Κυπριανού. Παρά την λυσσαλέα πολεμική που δέχτηκε ο Σπύρος, έσωθεν και έξωθεν, ο υποψήφιος που επέλεξε, πέρασε στον 2ο γύρο και τελικά έχασε για 0,5%. Ποιοι ευθύνονται σ’ αυτή την περίπτωση;
Ο ιστορικός ηγέτης Σπύρος Κυπριανού, που ίδρυσε το ΔΗΚΟ, ως πραγματικός Δημοκράτης δεν δίστασε και προχώρησε αμέσως σε πολιτικό συνέδριο κριτικής και αυτοκριτικής, που διήρκησε τέσσερις μέρες, δύο σαββατοκυρίακα.
Στη συνέχεια προκηρύχθηκε εκλογικό συνέδριο στο οποίο η κομματική βάση ανέδειξε την ηγετική φυσιογνωμία του Νίκου Κλεάνθους στο αξίωμα του Αναπληρωτή Προέδρου, δίπλα στον επανεκλεγέντα πρόεδρο Σπύρο Κυπριανού.
Η πίστη σε αρχές και το πολιτικό ήθος που καλλιεργήθηκαν εκείνη τη περίοδο δεν άργησε να φέρει τις καλύτερες μέρες στο ΔΗΚΟ που σταδιακά και θεαματικά ανέκαμπτε. Με την καταλυτική συμβολή του Νίκου Κλεάνθους και άλλων άξιων στελεχών προετοιμάστηκε σωστά η αποχώρηση του Σπύρου Κυπριανού με τιμές και η διαδοχή του από τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Ήταν τότε που ο Νίκος Κλεάνθους, με τόλμη και αποφασιστικότητα άσκησε ουσιαστικά καθήκοντα προέδρου του κόμματος που συνεχίσθηκαν και μετά που ο Τάσσος αναδείχθηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Το κόμμα ανήλθε στο 18%. Όμως φεύ. Ο Νίκος Κλεάνθους φαγώθηκε κατά παραγγελία. Η κατά παραγγελία απομάκρυνσης του από την ηγεσία του κόμματος και η άνοδος στην εξουσία του Μάριου Καρογιάν τερμάτιζε την πρώτη φάση του όλου εγχειρήματος. Η τύχη του Μάριου Καρογιάν θα ήταν ακόμη πιο επώδυνη.
Οι λόγοι απομάκρυνσης του Νίκου Κλεάνθους ερμηνεύτηκαν από πολλούς με διαφορετικό τρόπο. Πολλοί υποστήριξαν ότι ο Ν. Κλεάνθους, ήταν ένα εμπόδιο για την πολιτική ανέλιξη του Νικόλα και έπρεπε να επιλεγεί κάποιος που θα ήταν “αναλώσιμος”. Υπήρχαν όμως και κάποιοι πιο διεισδυτικοί που εξηγούσαν διαφορετικά την απομάκρυνση του. Πλησίαζαν οι προεδρικές εκλογές του 2008 και η συμφωνία ΑΚΕΛ για υποστήριξη Τάσσου ήταν για μια θητεία. Έτσι υπήρχε το ενδεχόμενο να υποστηριχθεί ο Νίκος Κλεάνθους, ως Πρόεδρος του ΔΗΚΟ, για την Προεδρία της Δημοκρατίας, ο οποίος τύγχανε και εκτίμησης από τους ψηφοφόρους της Αριστεράς. Επιπλέον με την εξουδετέρωση του Ν. Κλεάνθους από το πολιτικό σκηνικό, θα ετίθετο και το πολιτικό εκβιαστικό δίλημμα προς ΑΚΕΛ. “’Η θα στηρίξετε και για δεύτερη θητεία τον Τάσσο ή θ’ αναδειχθεί η Δεξιά στην εξουσία”. Τελικά το ΑΚΕΛ τα παρέκαμψε όλα με αποτέλεσμα να ανέλθει ο Δημήτρης Χριστόφιας στον Προεδρικό θώκο.
Εδώ τελειώνει η Α΄ Ραψωδία της Τραγωδίας του ΔΗΚΟ. Θα επανέλθουμε για την Β΄ Ραψωδία.
Captain Μάριος Πρωτοπαπάς
Αντιδήμαρχος Μέσα Γειτονιάς
“εκτελεσθείς” από το Εκτελεστικό του Νικόλα